Thỉnh thoảng ai cũng có một ngày xấu, một ngày đều chán nản. Cảm giác xuống dốc có thể làm bạn gần như muốn rơi lệ. Thật không may, đôi khi những cảm giác này có thể kéo dài và có thể là dấu hiệu của bệnh trầm cảm.

Nhận biết những dấu hiệu của trầm cảm

Cần biết rằng trầm cảm không phải là sự yếu đuối về nhân cách. Như bất cứ một người đang ốm nào, người bệnh trầm cảm có thể có nhiều triệu chứng khác nhau. Trong khi chúng ta có thể có một vài ngày có triệu chứng, người bệnh trầm cảm bị những triệu chứng dưới đây kéo dài trong nhiều tuần hay nhiều tháng.

Khi bị trầm cảm, các triệu chứng sau sẽ kéo dài ít nhất 2 tuần, bao gồm:

• Không còn thích thú hay hăm hở với bất cứ điều gì
• Mất năng động
• Buồn nản kéo dài hay cảm giác đời không đáng sống
• Ăn kém hay ăn nhiều hơn bình thường dẫn đến thay đổi cân nặng
• Ngủ nhiều hay ít hơn bình thường
• Cảm giác mệt mỏi liên tục
• Cảm thấy mình không có giá trị hay mặc cảm tội lỗi không có lý do
• Khó tập trung hay khó ra quyết định
• Dễ nóng nảy, giận dữ
• Nghĩ về tự sát và chết chóc.

Trầm cảm là một bệnh có thể điều trị được.

Người bệnh trầm cảm thường có những triệu chứng cơ thể đi kèm như nhức đầu, đau bụng, đau cơ,.. Nếu có những triệu chứng này, bạn hãy trao đổi với Bác sĩ xem chúng có liên quan đến căn bệnh trầm cảm hay không.

Nguyên nhân nào gây ra trầm cảm

Nguyên nhân đích xác của trầm cảm chưa được biết rõ. Các yếu tố di truyền, môi trường và mất cân bằng về hóa học có thể là những yếu tố nguy cơ liên quan đến trầm cảm. ( Tại Hoa kì, phụ nữ có nguy cơ bị trầm cảm gấp 2 lần nam giới). Phụ nữ có khuynh hướng dễ bị trầm cảm hơn có thể do những tác dụng của những thay đổi về nội tiết tố. Tuổi cũng là một yếu tố. Trầm cảm có thể bắt đầu ở mọi lứa tuổi; tuy nhiên tuổi trung bình để xuất hiện là vào khoảng nhóm tuổi 20. Tính di truyền và những bệnh tật trước đó có thể làm tăng nguy cơ xuất hiện trầm cảm.

Tránh tự dùng thuốc

Khi bạn bị trầm cảm, uống rượu hay sử dụng những thuốc không kê toa dường như có thể tạm thời làm bạn thấy khá hơn. Nhưng chúng có thể cản trở mục tiêu điều trị. Tình trạng suy sụp sau khi uống rượu hay những thuốc hưng thần có thể làm tăng cảm giác tội lỗi hay mệt mỏi, và bạn vẫn có thể tiếp tục thấy mình vẫn là một gánh nặng cho những người chung quanh.

Những gì bạn có thể làm được: thuốc chống trầm cảm và điều trị bằng đối thoại

Điều trị trầm cảm có thể cần phải sử dụng nhiều thuốc chống trầm cảm và/hay điều trị bằng đối thoại. Người ta tin rằng trầm cảm là do những thay đổi về mặt hóa học cảu não bộ hay những chất dẫn truyền thần kinh. Thuốc chống trầm cảm được nghĩ là có khả năng đảo ngược những thay đổi này.

Vài điều bạn cần biết về những thuốc chống trầm cảm

• Sau khi bắt đầu uống thuốc chống trầm cảm, cần 4-8 tuần để thấy được tác dụng của thuốc
• Không nên ngưng thuốc đột ngột
• Bạn có thể cần phải đổi sang một thuốc chống trầm cảm khác những thuốc khác nhau tác dụng cho những người khác nhau với những liều khác nhau)
• Thuốc có thể có những tác dụng phụ, nhưng tác dụng phụ thường giảm dần sau vài tuần điều trị

Điều trị bằng đối thoại

Bên cạnh thuốc chống trầm cảm, Bác sĩ của bạn có thể đề nghị điều trị bằng đối thoại. Một nhà tâm lý, tâm thần, chuyên viên tư vấn hay ngay cả thấy thuốc tổng quát cũng có thể giúp điều trị bằng đối thoại. Điều quan trọng nhất là tìm được một người đã được huấn luyện và bạn cảm thấy thoải mái khi đối thoại với người đó. Không nên bỏ cuộc nếu như bạn không tìm được người nào phù hợp. Hãy tìm một người khác để đối thoại.

Đối thoại với người khác giúp bạn tìm được giải pháp cho những vấn đề của cuộc sống hay học một cách nhận định khác. Nghiên cứu cho thấy với những người bệnh trầm cảm nặng, điều tri bằng đối thoại kết hợp với thuốc chống trầm cảm có thể hữu ích.

Những lời khuyên hữu ích khác

Điều quan trọng bạn cần phải nhớ là trầm cảm là một bệnh. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân sẽ cải thiện. Bên cạnh tuân thủ chương trình điều trị, bạn nên hỏi Bác sĩ về những lời khuyên dưới đây xem có hữu ích hay không.

• Sống điều độ (ăn ngủ điều độ)
• Thử những điều bạn thích hay đã từng thích
• Mỗi ngày, hãy thiết lập những mục tiêu nhỏ cho chính bạn và cố gắng đạt được những mục tiêu đã đặt ra
• Nói với những người bạn tin cậy về cảm xúc của mình

Các giai đoạn điều trị trầm cảm

Thông thường, các chuyên gia về trầm cảm chia điều trị ra làm 3 giai đoạn

• Giai đoạn 1: Đây là giai đoạn điều trị đầu tiên, mục tiêu là đem lại sự “bình phục” bệnh và giúp người bệnh không còn triệu chứng
• Giai đoạn 2: Giai đoạn này kéo dài khoảng 20 tuần sau ki “bình phuc” bệnh, mục tiêu là duy trì sự “bình phục” và ngăn ngừa sự tái phát
• Giai đoạn 3: Bác sĩ của bạn sẽ quyết định bạn cần được tiếp tục điều trị nữa hay ngưng để đề phong tái diễn cơn trầm cảm

Trầm cảm là một căn bệnh mạn tính cần được điều trị lâu dài để ngăn ngừa các triệu chứng xuất hiện trở lại. Nên nhớ mục tiêu điều trị là ngan ngừa các triệu chứng xuất hiện trở lại. Bằng sự quyết tâm theo đuổi điều trị của mình, bạn có thể hy vọng là tình hình sẽ tiến triển tốt đẹp.

Bên cạnh thuốc chống trầm cảm, bác sĩ của bạn có thể đề nghị điều trị bằng đối thoại. Một nhà tâm lý, tâm thần, chuyên viên tư vấn hay ngay cả thầy thuốc tổng quá có thể giúp điều trị bằng đối thoại.

Tuân thủ điều trị

Điều quan trọng phải nhớ là tuân thủ chương trình điều trị mà Bác sĩ của bạn đã vạch ra. Đi khám bệnh thường xuyên giúp bạn tuân thủ chương trình điều trị và tiếp tục thẳng tiến đến mục tiêu điều trị.

Tôi cần dùng thuốc trong bao lâu

Nếu bạn được kê toa thuốc chống trầm cảm, điều quan trọng là phải uống thuốc đúng nhu Bác sĩ hướng dẫn. Ngay cả khi bạn thấy đã khá hơn, cũng không nên thử bỏ thuốc. Trầm cảm là một bệnh dễ tái phát. Những bệnh nhân đã bị trầm cảm trong quá khứ thường dễ bị tái phát hơn. Thực tế, cơ hội bị tái phát là 70% nếu đã bị trầm cảm 2 lần và gần 90% nếu đã bị trầm cảm 3 lần. Tin tốt lành là điều trị có thể làm giảm tái phát trầm cảm. Nhưng để đạt được điều đó, bạn cần uống thuốc như Bác sĩ đã kê toa

Mục tiêu điều trị là làm tránh sự xuất hiện trở lại của những triệu chứng. Nhiệm vụ của bạn là uống thuốc như đã được lê toa trừ phi Bác sĩ cho phép bạn ngưng thuốc. Thời gian bạn cần duy trì thuốc chống trầm cảm phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm sự đáp ứng và tiền sử trầm cảm của bạn.

Để kiểm soát bệnh trầm cảm?

Khi bạn đạng bị trầm cảm, thường khó động viên chính mình để làm bất cứ điều gì. Tuy nhiên, nếu có thẻ, thường có một vài cách đơn giản có thể hữu ích. Bạn không cần phải thử tất cả, chỉ chọn những biện pháp nào bạn nghĩ là hữu ích.

Trước khi thử bất kỳ biện pháp nào, điều rất quan trọng là phải nỏi ý kiến bác sĩ của bạn.

Vận động: bất cứ dạng vận động nào cũng đều có tính chất chống trầm cảm tự nhiên. Bạn không cần phải đến phòng tập đều đặn hay chạy bộ 5 dặm. Hãy bắt đùa bằng đi bộ mỗi ngày. Những băng hình hay DVD thể dục có thể làm bạn thấy thú vị. Bạn hãy tự đặt ra những mục tiêu nhỏ để dễ đạt được và tăng dần khối lượng luyện tập khi bạn thấy khá hơn.

Lên kế hoạch những hoạt động giải trí: thử nhớ nhũng điều mà bạn từng thích như: đi coi phim với bạn bè, đi xem triển lãm nghệ thuật, đi ăn, mua sắm. Bạn hãy thử vài điều nho nhỏ mỗi ngày.

Khi bạn bị trầm cảm, ngay cả những điều bạn yêu thích trong quá khứ cũng có thể trở thành chán ngán và tẻ nhạt, nhưng nếu cố gắng tập trung vào những hoạt động nhỏ mỗi ngày, điều đó có thể giúp bạn thấy khá hơn. Nó cũng tạo cảm giác là bạn đang đạt được một điều gì đó, rất quan trọng để đạt được mục tiêu điều trị.

Sống điều độ: Sống điều độ thường hữu ích cho người bệnh trầm cảm. Những hoạt động đơn giản thường nhật có thể trở thành rất khó khăn với người bệnh. Nếu bạn thiết lập một thời gian biểu và tuân thủ tốt, bạn có thể thấy mình trở lại như trước đây. Bạn hãy dành thời gian vệ sinh thân thể và chăm sóc dung mạo, và ăn ngủ điều độ

Tìm kiếm sự hỗ trợ chung quanh mình: Mặc dù bạn bề và người thân không thể hiểu hoàn toàn những gì bạn đang trải qua, bạn vẫn nên nói chuyện với những người yêu mến mình. Không nên nghĩ mình là gánh nặng cho người khác trong thời gian này. Có những người hỗ trợ đôi khi có thể khá hữu ích. Giãi bày với gia đình hay bạn bè tin cậy và nói cho họ biết những gì bạn đang cảm nhận. Hãy trao đổi với bác sĩ  hay chuyên viên tư vấn và đừng sợ sẽ bị công kích.

Có những người hỗ trợ đôi khi có thể khá hữu ích.

Ngủ ngon hơn

Trầm cảm thường gây rối loạn giấc ngủ. hình thành một thói quen đi ngủ tốt là chiến lược chủ yếu để đối phó với vấn đề này. Đây là những điều bạn có thể làm để có được 8 tiếng nghỉ ngơi:

• Thức giấc vào cùng một giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần
• Thử không lo nghĩ khi bạn nằm trên giường buổi tối
• Đừng nằm trăn trở trên giường. Nếu bạn thấy khó ngủ, hãy ngồi dậy và đọc một cuốn sách, nghe nhạc hay làm mọt điều gì thư giãn. Khi nào bạn bắt đầu thấy buồn ngủ, hãy vào giường lại.
• Hình thành một nếp sống đều đặn có thể giúp bạn ngủ được. Thử tắm nước nóng, uống một ly sữa nóng hay tĩnh tâm.
• Dọn phòng ngủ càng tiện nghi càng tốt.
• Tránh xa rượu, cà phê và thuốc lá.

Điều quan trọng nhất là phải uống thuốc chống trầm cảm vào những thời gian đều đặn như đã được kê toa.

Biết tổ chức

Nếu bác sĩ của bạn kê toa thuốc chống trầm cảm, điều quan trọng nhất là uống thuốc đúng theo toa. Bạn hãy lưu giữ danh sách các loại thuốc mà bạn đang uống, kể cả những thuốc không kê toa và vitamin. Nên nhớ, nhiều thuốc chống trầm cảm có thể tương tác với những thuốc không kê toa, nên tránh sử dụng chung. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn không biết chắc và đừng quên Dược sĩ có thể là nơi hỗ trợ hữu ích.

Liên quan giữa tự sát và trầm cảm

Tự sát là một lãnh vực rất khó thảo luận trong trầm cảm. Tuy nhiên, bạn cần phải biết về yếu tố nguy cơ này. 87% các trường hợp tự sát là do trầm cảm. Tự sát là hậu quả của việc muốn chấm dứt tất cả những đau khổ mà người bệnh đang trải qua. Rượu và thuốc lá, giúp giải phóng sự ức chế, thường là một yếu tố trong hành động tự sát và tử vong.

Những yếu tố sau có thể góp phần vào ý nghĩ tự sát:

• Cái chết của một người thân
• Mất mát một mối quan hệ tình cảm quan trọng (ly dị, ly thân).
• Không có sức khỏe hay chất lượng cuộc sống kém.
• Bệnh mạn tính.
• Thất nghiệp.
• Thua lỗ về tài chính.
• Mất việc.
• Lệ thuộc về cơ thể, tâm lý hay tình dục.
• Nghiện rượu và/hoặc nghiện thuốc lá.
• Có hành vì tự sát hay tự gây tổn thương trước đó.

Bác sĩ của bạn sẽ đóng vai trò tích cực trọng việc điều trị giai đoạn khó khăn nhất trong đời bạn. Để tránh trường hợp bạn dùng thuốc cho việc tự sát, bác sĩ của bạn có thể hạn chế số lượng thuốc kê toa trong mỗi lần khám. Có thể bạn cũng cần thêm nhiều cuộc điều trị bằng đối thoại. Điều quan trọng trong giai đoạn này là phải theo sát KẾ HOẠCH HÀNH ĐỘNG CỦA NGƯỜI BỆNH TRẦM CẢM và báo cáo trung thực những cảm xúc, triệu chứng và/ hoặc những dấu hiệu về tác dụng phụ mà bạn gặp. Trước hết, cần đảm bảo là bạn có thể liên lạc dễ dàng với bác sĩ cũng như những người thân yêu và nhân viên chăm sóc. Không ngại thảo luận thoải mái với họ về những gì bạn đang cảm thấy. Những người này là nhóm hỗ trợ bạn, và họ đang giúp bạn hồi phục.

Dấu hiệu nguy hiểm: thường những người đang nghĩ đến tự sát cho thấy họ có thể gây nguy hại cho bản thân với một vài dấu hiệu và hành vi, chẳng hạn như suy nghĩ về cái chết hay tự sát, kế hoạch tự sát chi tiết hoặc từng bước tiến hành tự tử. Nếu bạn nhận ra mình có bất cứ dấu hiệu nào kể trên, phải đi gặp bác sĩ ngay. Hãy trò chuyện với người nào có thể nhắc bạn những điều đáng sống trong cuộc đời của bạn và những điều bạn có thể thay đổi. Không nên xấu hổ khi bộc lộ mình với người khác.

BS. Lê Đình Phương

Tài liệu tham khảo:

1. Mood disoders. In: Diagnostic and Statistical Manualof Mental Disorders, 4th Edition, Text Revision. Washington, DC: American Psychiatric Association: 2000:345-376.
2. Akiska HS. Mood disoders. In: Sadock BJ, Sadock VA, eds. Comprehensive Textbook of Psychiatry. Vol 1. 7^th Philadenphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2000:2031-2039.
3. Freeman EW, Samuel MD, Liu L, et al. Hormones and and menopausal status with depressed mood in women in transition to menopause. Arch Gen Psychiatry. 2004;61:62-70.
4. Thase ME, Greenhouse JB, Frank E, et al. Treatment of major depression with psychotherapy or psychotherapy-pharmacotherapy combinations. Arch Gen Psychiatry. 1997;61:1009-1015.
5. Karasu TB, Gelenberg A, Merriam A, et al, for the Major depression Disoders Work Group. Practice Guideline for the treatment of patients with major depression Disoders (revision). In: American Psychiatric Association Practice Guidelines. Washington, DC. American Psychiatric Pulishing Group; 2000:2-13
6. Schneider B, Wetterling T, SargK D, et al. Axis I disoders and personality disoders as risk factor for suicide. Eur Arch Psychiatry Clin Neurosci. 2006; 256:17-27.
7. Barrero SP, Beautrais A, de Leo, et al. Preventing Suicide: a Resource for General Physicans. Mental and Behavioural disoders, Department of Mental Health, WHO.2000.
8. Roy A. Psychiatric Emergencies. In: Sadock BJ, Sadock VA, eds. Comprehensive Textbook of Psychiatry. Vol 1. 7^th Philadenphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2000:2031-2039.
9. Jacobs DG, Baldessarini RJ, Conwell Y, et al, for the Succidal Behaviours Work Group. Practice Guideline for the treatment of patients with Succidal Behaviours. In: American Psychiatric Association Practice Guidelines. Washington, DC. American Psychiatric Pulishing Group; 2003:10-46.

1. Có chế độ dinh dưỡng phù hợp

Không có một loại thực phẩm cụ thể nào có thể giúp con người chống lại căn bệnh trầm cảm. Tuy nhiên, chế độ dinh dưỡng tốt là điều kiện vô cùng quan trọng để cơ thể có đủ năng lượng, tăng cường sức đề kháng và nâng cao sức khỏe tinh thần. Khi bị trầm cảm, không chỉ trạng thái tinh thần của bạn sa sút mà còn kéo theo cả tình trạng suy kiệt năng lượng, suy giảm miễn dịch khiến cơ thể dễ mắc bệnh. Vì vậy người dễ trầm cảm càng cần phải chú ý tới chế độ dinh dưỡng. Một số loại thực phẩm tốt cho não bộ và chức năng thần kinh như:

• Omega-3: có trong các loại cá (cá ngừ, cá hồi…) hoặc các loại hạt như hạnh nhân, óc chó…góp phần vào việc chăm sóc các tế bào thần kinh và một vài nghiên cứu cho thấy omega – 3 mang lại hiệu quả nhất định trong giảm nguy cơ mắc bệnh trầm cảm.
• Các vitamin nhóm B: người bị trầm cảm thường có xu hướng thiếu vitamin nhóm B. Bổ sung vitamin B khá dễ từ các loại thực phẩm như ngũ cốc, đậu, các loại hạt, nhiều loại trái cây và rau có màu xanh đậm sẽ chứa nhiều B9, hay các sản phẩm ít chất béo từ động vật (chẳng hạn như thịt nạc, cá,…) giàu vitamin B12.
• Các khoáng chất như canxi, ma-giê: cần thiết cho việc dẫn truyền các tín hiệu thần kinh. Bạn có thể bổ sung các chất khoáng từ thực phẩm như sữa, trứng, tôm cá nhỏ, xương…hoặc từ thuốc.
• Beta – carotene: cà rốt,  bí ngô, rau chân vịt, khoai lang, cải xanh
  Vitamin C: Việt quất, cam, bưởi, bông cải xanh, kiwi, cà chua, dâu tây.

2. Bổ sung probiotics tác động đích trên trục não ruột – xu hướng điều trị trầm cảm mới

Một phương pháp tự nhiên và an toàn được khuyến cáo trong thời gian gần đây đó là sử dụng các chủng lợi khuẩn đường ruột đặc biệt có khả năng tác động lên tín hiệu dẫn truyền thần kinh thông qua trục não ruột. Điều này nghe khá mới lạ, tuy nhiên cơ sở khoa học của việc bổ sung lợi khuẩn giúp giảm lo âu, trầm cảm đã được chứng minh khá rõ.

Các nghiên cứu chỉ ra, một người khi mắc các rối loạn tâm thần kinh như stress, trầm cảm, tự kỷ…thì hệ khuẩn chí của họ bị mất cân bằng, có sự sụt giảm cả về sự đa dạng và số lượng của các vi khuẩn có lợi, nhiều nhất là nhóm lợi khuẩn Lactobacillus và Bifidobacterium.

Vi khuẩn đường ruột trực tiếp điều hòa ngưỡng điện sinh lý của các tế bào nơ-ron thần kinh ruột, qua đó có thể ảnh hưởng tới thần kinh trung ương bởi con đường liên kết giữa não bộ và đường ruột. Chúng cũng sản xuất ra các chất chuyển hóa và hoạt hóa thần kinh có tác dụng trên não bộ như serotonin, GABA, dopamin, acetycholin…Hệ khuẩn chí đường ruột còn đóng vai trò ngăn chặn các cytokine gây viêm qua hàng rào máu não – chất này có tác dụng ức chế giải phóng seretonin và melatonin, dẫn tới những triệu chứng như lo lắng, buồn bã, mất ngủ…Sự sụt giảm của những lợi khuẩn này được cho là nguyên nhân dẫn tới các rối loạn tâm thần như lo âu, trầm cảm.

Nhiều nghiên cứu lâm sàng chứng minh, khi bổ sung đúng chủng loại probiotics với số lượng đủ có thể giảm các triệu chứng lo âu, trầm cảm như cáu gắt, kích động, buồn bã, đau nửa đầu, tăng cường hiệu suất ghi nhớ sau stress…

Một sản phẩm probiotics chuyên dùng cho người bị trầm cảm đang được sử dụng phổ biến tai nhiều quốc gia trên thế giới là Ecologic Barrier. Hiện nay, sản phẩm này cũng đã có mặt tại Việt Nam với tên thương mại là Cerebio.

3. Ngủ đúng giờ và điều độ

Khi bị trầm cảm, bạn có thể bị rối loạn giấc ngủ như khó ngủ, tỉnh giấc giữa đêm, mất ngủ hoặc luôn trong trạng thái buồn ngủ. Viêc tạo thói quen khi ngủ có thể giúp bạn hạn chế được rối loạn giấc ngủ để não bộ có thời gian nghỉ ngơi đủ.

Hãy ngủ đúng giờ. Tránh sử dụng các thiết bị di động trước khi ngủ hoặc khi bị tỉnh giấc. Lựa chọn các cách thư giãn tinh thần như nghe nhạc trước khi chuẩn bị đi ngủ. Một cốc sữa ấm trước khi ngủ 30 phút cũng có thể giúp bạn dễ ngủ hơn.

4. Tập thể dục thường xuyên

Tập thể dục không chỉ tốt cho sức khỏe thể chất mà còn tốt cho sức khỏe tinh thần, tăng cường oxy lên não giúp não bộ hoạt động hiệu quả hơn. Tập thể dục cũng giúp bạn có thể ngủ ngon giấc hơn.

Người bị trầm cảm có xu hướng ngại ra khỏi giường để tập thể dục vào buổi sáng, điều này có thể khiến cho tình trạng bệnh trầm trọng hơn. Theo các chuyên gia, tập thể dục đều đặn 3-5 ngày/tuần, tối thiểu 30 phút mỗi ngày sẽ đem lại hiệu quả tích cực. Vận động giúp cơ thể giải phóng hormon endorphine giúp đem lại sự trấn tĩnh cho thần kinh trung ương, giảm sản sinh các yếu tố gây ra trạng thái trầm cảm.

5. Kết nối với mọi người xung quanh

Khi bị rối loạn lo âu và trầm cảm, bạn có thể cảm thấy bị cắt đứt mọi mối quan hệ, mọi người không quan tâm tới mình, cảm giác cô đơn và lạc lõng. Bạn cảm thấy không ai có thể hiểu được mình, không ai bên cạnh mình.
Đừng im lặng! Hãy nói ra những suy nghĩ và cảm giác này với những người thân mà bạn cảm thấy tin tưởng nhất cũng như bác sỹ điều trị. Việc nói ra cảm xúc sẽ giải tỏa bớt gánh nặng tâm lý, đôi khi chia sẻ với bác sỹ hoặc những người lạ cũng sẽ giúp ích rất nhiều.

DS. Phan Thành

Bảng câu hỏi đánh giá trầm cảm PHQ-9 do bác sỹ Spitzer, Williams và Kroenke thiết kế để sàng lọc và theo dõi đáp ứng điều trị trầm cảm. Điểm số PHQ-9 trên 10 có độ nhạy và độ đặc hiệu lên tới 88% với bệnh trầm cảm ở mức độ nặng.

Bảng câu hỏi Patient Health Questionaire – 9 (PHQ-9)

Tầm soát và đánh giá bệnh lý trầm cảm

(Tích vào các ô trống tương ứng với câu trả lời của bạn)

Trong vòng 2 tuần qua bạn có cảm thấy:

Chia sẻ

1. Ít quan tâm hoặc hứng thú trong công việc?

 Không bao giờ

 Một số ngày

 Hơn một nửa số ngày trong 2 tuần qua

 Gần như mỗi ngày

2. Cảm thấy tâm trạng xuống dốc, buồn chán, thất vọng?

 Không bao giờ

 Một số ngày

 Hơn một nửa số ngày trong 2 tuần qua

 Gần như mỗi ngày

3. Khó vào giấc ngủ, mất ngủ, ngủ không ngon, hoặc ngược lại ngủ quá nhiều?

 Không bao giờ

 Một số ngày

 Hơn một nửa số ngày trong 2 tuần qua

 Gần như mỗi ngày

4. Cảm thấy mệt mỏi, mất năng lượng?

 Không bao giờ

 Một số ngày

 Hơn một nửa số ngày trong 2 tuần qua

 Gần như mỗi ngày

5. Ăn không ngon, chán ăn hoặc ngược lại ăn quá nhiều?

 Không bao giờ

 Một số ngày

 Hơn một nửa số ngày trong 2 tuần qua

 Gần như mỗi ngày

6. Cảm thấy bản thân mình không tốt, mình là người thất bại, hoặc tự đánh giá thấp chính mình, gia đình mình?

 Không bao giờ

 Một số ngày

 Hơn một nửa số ngày trong 2 tuần qua

 Gần như mỗi ngày

7. Khó tập trung trong công việc, như lúc đọc báo hoặc xem ti vi?

 Không bao giờ

 Một số ngày

 Hơn một nửa số ngày trong 2 tuần qua

 Gần như mỗi ngày

8. Đi lại hoặc nói chuyện chậm chạp, ủ rũ đến nỗi người khác cũng nhận thấy? Hoặc ngược lại, cảm thấy bồn chồn, sốt ruột không yên đến nỗi cứ liên tục đứng dậy đi làm việc này việc kia?

 Không bao giờ

 Một số ngày

 Hơn một nửa số ngày trong 2 tuần qua

 Gần như mỗi ngày

9. Nghĩ rằng tốt hơn mình không nên sống nữa hoặc cố gắng tự làm tổn thương bản thân mình?

 Không bao giờ

 Một số ngày

 Hơn một nửa số ngày trong 2 tuần qua

 Gần như mỗi ngày

 Loading …

Chia sẻ

Sự tác động của trầm cảm trên cơ thể

Trầm cảm ảnh hưởng tới chức năng não bộ

Ở người mắc trầm cảm, có sự suy giảm của các chất dẫn truyền thần kinh giữa các neuron. Sự thiếu hụt các chất dẫn truyền này được cho là nguyên nhân chính dẫn đến khí sắc trầm uất, chán nản, mất tập trung, suy giảm trí nhớ, lo âu, hoảng loạn, giảm khả năng tâm thần vận động…

Trầm cảm tác động lên các cơ quan khác trong cơ thể

Trầm cảm tác động trực tiếp lên chức năng của não bộ. Tuy nhiên, giữa hệ thống thần kinh và các cơ quan khác luôn có sự tương tác hai chiều. Chính vì vậy mà các rối loạn cảm xúc như trầm cảm, lo âu có thể dẫn đến những triệu chứng cơ năng như mệt mỏi vô cớ, hồi hộp, tim đập nhanh, tiêu chảy, đau bụng, đau đầu, cao huyết áp, ngất xỉu…Những triệu chứng cơ năng này thường được bệnh nhân cảm nhận được trước khi thấy các triệu chứng về mặt tâm lý. Vì vậy mà họ thường thăm khám ở rất nhiều chuyên khoa khác nhau trước khi tới khám ở chuyên khoa sức khỏe tâm thần. Khi thăm khám, đa số các trường hợp không phát hiện ra bệnh cụ thể và triệu chứng không được cải thiện khi điều trị với thuốc. Chỉ khi được xác định đúng và điều trị trầm cảm thì những triệu chứng cơ thể mới biến mất.

Ảnh hưởng của trầm cảm lên các bệnh lý nội khoa

Trên thực tế, trầm cảm gặp với tỉ lệ khá cao ở những bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính như tim mạch, đái tháo đường, ung thư,…Trầm cảm có thể làm dự hậu của các bệnh thực thể xấu đi. Nghiên cứu cho thấy trầm cảm làm tăng thêm biến chứng và tử vong ở các bệnh lý tim mạch, nhồi máu cơ tim, tiểu đường.

DS. Thùy Trâm

Hiệu đính: BS. Lê Đình Phương

Đối tượng trầm cảm ở phụ nữ

Trầm cảm ở phụ nữ mang thai

Trầm cảm trước sinh hay còn gọi là trầm cảm ở thời kỳ thai nghén. Theo một nghiên cứu của Trung tâm trầm cảm tại Michigan thì có khoảng 10% phụ nữ mang thai bị mắc các chứng muộn phiền, một số lượng không nhỏ trong đó sẽ tiếp tục bị trầm cảm sau sinh, thế nhưng có tới 2/3 số trường hợp không được chữa trị

Chứng trầm cảm trước sinh được coi là có liên quan đến sự thay đổi hormone nội tiết. Tuy nhiên có thêm nhiều yếu tố khác đóng góp vào sự phát triển của bệnh trầm cảm trong thời gian mang thai của phụ nữ. Một số người chịu áp lực về công việc, tài chính hay họ chưa sẵn sàng để có con…tất cả đều có thể cộng hưởng góp phần hình thành một sự khủng hoảng về tâm lý thời kỳ tiền sản.

Những nỗi buồn dai dẳng và hàng loạt cảm xúc tiêu cực khác dần dần đã khiến họ thay đổi cả về thói quen và nhận thức của mình. Một mặt nó ảnh hưởng nặng nề đến thể chất của người mẹ khiến họ suy nhược cơ thể. Song song với đó chứng trầm cảm thai kỳ tiềm ẩn nhiều nguy cơ sinh non vì người mẹ không đủ sức khỏe hoặc để lại các biến chứng sau này về sự phát triển não bộ cho trẻ nhỏ.

Chi tiết với bài viết: Chứng trầm cảm ở phụ nữ mang thai

Trầm cảm ở phụ nữ sau sinh

Những người đã có tiền sử trầm cảm trước đó hoặc bị trầm cảm lúc mang thai thì rất có thể sẽ bị trầm cảm sau sinh. Về cơ bản, trầm cảm sau sinh dễ bị nhầm lẫn với hiện tượng “baby blue” – một thời kỳ u ám ngắn ngủi của hầu hết thai phụ sau sinh khoảng 2 tuần. Thế nhưng, các dấu hiệu về trầm cảm có xu hướng kéo dài và diễn ra âm thầm. Đôi khi, chính người nhà cho đó là những biểu hiện bình thường nên không quan tâm và để ý tới sản phụ. Chỉ đến khi kết quả đau thương xảy ra, người ta mới nghĩ lại về những dấu hiệu ban đầu.

Theo thống kê, có khoảng 15% phụ nữ bị trầm cảm trong khoảng 3 tháng đầu sau sinh. Trầm cảm sau sinh cũng có căn nguyên tương tự với những trường hợp của trầm cảm trước sinh. Sự tụt giảm hormone nội tiết làm thay đổi về chuyển hóa miễn dịch và huyết áp khiến họ dễ mất cân bằng cảm xúc và thường xuyên mệt mỏi. Thế nhưng, áp lực và lo lắng của việc làm mẹ đặc biệt là những mẹ đẻ con so thường khiến họ thực sự khủng hoảng với chính bản thân mình.

Chi tiết hơn trong bài viết: Trầm cảm ở phụ nữ sau sinh 10 người 8 người mắc

Trầm cảm ở phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh

Mãn kinh, tiền mãn kinh là một mốc quan trọng về sức khỏe của phụ nữ và ai cũng phải trải qua giai đoạn này. Khi bước vào tuổi mãn kinh người phụ nữ có nhiều thay đổi về mặt cơ thể, tâm sinh lý bởi sự suy giảm nội tiết tố. Một trong những vấn đề sức khỏe mà phụ nữ thời kỳ này phải đối mặt đó là có nguy cơ cao rơi vào trạng thái trầm cảm.

Nguyên nhân gây trầm cảm ở phụ nữ tiền mãn kinh mãn kinh hiện chưa được đưa ra chính xác nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng: “Bước vào tuổi tiền mãn kinh, người phụ nữ có sự thay đổi lớn về thể chất và tinh thần, nguyên nhân là do sự mất cân bằng hormone trong cơ thể. Thời kỳ tiền mãn kinh lượng estrogen lên xuống thất thường, sự tăng giảm thất thường này là nguyên nhân khiến phụ nữ tuổi tiền mãn kinh vô cùng khó chịu cả về sức khỏe lẫn tinh thần. Còn tới thời kỳ mãn kinh thực sự, lượng estrogen suy giảm nghiêm trọng. Sự mất cân bằng hormone trong giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh được coi là yếu tố then chốt khiến phụ nữ phải đối mặt với nguy cơ cao bị trầm cảm”.

Trầm cảm không đơn thuần là nỗi buồn, nó là sự rối loạn cảm xúc thực sự

Trầm cảm và buồn bã là 2 điều khác nhau nhưng có liên quan đến nhau. Nỗi buồn là một cảm xúc bình thường trong cuộc sống hằng ngày của bạn nhưng nó không kéo dài lâu. Thời tiết xấu hay vừa cãi vã với chồng có thể khiến bạn buồn chán nhưng nó sẽ mau qua thôi. Bạn vẫn có thể hạnh phúc chỉ vài giây sau đó nếu như nhận được một tin vui chẳng hạn. Một trong những biểu hiện đáng nói của chứng trầm cảm là cảm xúc buồn, tuy nhiên nỗi buồn ấy dai dẳng hơn nhiều, nó có thể kéo dài hàng tuần, hàng tháng hoặc hàng năm mà không hết. Trầm cảm có biểu hiện là một loạt những cảm xúc tiêu cực khác như cảm giác tội lỗi, cô đơn, lo lắng, luôn tự đổ lỗi cho bản thân và tuyệt vọng…Trầm cảm là một căn bệnh y tế thực sự. Bởi nó không chỉ làm thay đổi tích cách, sở thích và suy nghĩ của bạn theo những cách khác nhau mà còn ảnh hưởng tới nhiều vấn đề về não bộ và sức khỏe của bạn.

Vậy bạn đã hiểu về trầm cảm. Hãy đọc bài viết sau để biết mình đã hiểu đúng hay chưa nhé: Trầm cảm là gì? Liệu bạn đã hiểu đúng

Bạn không thể ép buộc mình hạnh phúc khi bạn đang bị trầm cảm

Buộc bản thân phải vui vẻ khi bạn đang bị trầm cảm là điều dường như không thể. Điều này giống như yêu cầu một người nào đó thoát khỏi căn phòng kín mà lại không có chìa khóa.

Não của bạn thực sự thay đổi khi bạn bị trầm cảm về mặt lâm sàng. Nó giống như hạnh phúc và những cảm xúc tích cực khác bị nhốt sâu trong não bộ khiến bạn khó tiếp cận hơn. Vì thế để cải thiện cảm xúc của bản thân không thể được thực hiện bằng hình thức cưỡng ép, nó phải được diễn ra tự nhiên và điều trị cực kỳ khéo léo.

Trầm cảm ảnh hưởng tới mọi khía cạnh trong cuộc sống của phụ nữ

Trầm cảm thường diễn ra âm thầm và bị nhầm lẫn với những triệu chứng khác, nếu không được chữa trị kịp thời có thể gây tổn thương về mọi mặt trong cuộc sống của bạn

Trầm cảm ảnh hướng tới các mối quan hệ xã hội của bạn

Trầm cảm khiến phụ nữ ngại giao tiếp với thế giới bên ngoài và tự thu hẹp không gian của chính mình. Vì vậy các mối quan hệ mất dần hoặc thường trở nên tồi tệ hơn.

Trầm cảm ảnh hưởng tới vấn đề về sức khỏe của bạn

Mặc dù trầm cảm tác động trực tiếp tới tâm trí của chúng ta nhưng nó có thể gây ảnh hưởng xa hơn tới các vấn đề liên quan tới sức khỏe. Nhiều người mắc chứng trầm cảm thường xuyên phải điều trị song song với các chứng bệnh khác về tiêu hóa hay tim mạch. Bạn có thể bị đau nửa đầu hoặc thường xuyên bị ngất do thể lực suy kiệt.

Trầm cảm làm thay đổi thói quen hằng ngày của bạn

Đúng vậy! Trầm cảm không chỉ khiến cảm xúc thay đổi theo chiều hướng tệ đi mà cả những thói quen hằng ngày của bạn cũng có thể biến mất nhanh chóng. Từ một con người năng động bỗng chốc có thể trở nên chây ỳ, chỉ thích ở nhà và chẳng muốn làm gì hết. Những điều bạn thường yêu thích làm mỗi lúc rảnh rỗi giờ đây cũng chẳng còn chút hứng thú nào. Tất cả là bởi vì bạn không thấy hạnh phúc và chỉ muốn cô lập bản thân trong thế giới của riêng mình

Trầm cảm kích hoạt những hành vi tiêu cực của bạn.

Đến một giai đoạn nào đó, trầm cảm sẽ diễn biến trầm trọng hơn. Người ta không chỉ còn những dấu hiệu như buồn bã hay mất ngủ mà là sự thay đổi hoàn toàn về nhận thức. Khi trong đầu luôn luôn vang vọng những tiếng nói buộc tội chính mình khiến cho họ như cảm thấy mình đang thừa thãi trên thế gian này. Hoặc sự buộc tội cho một ai đó ám ảnh họ nung nấu những ý định hành vi cực kỳ tiêu cực mà nguy hiểm nhất là ảnh hưởng tới tính mạng người khác và kết thúc bản thân bằng con đường tự tử.

>>> Điều bạn có thể quan tâm: “Chuẩn đoán và điều trị trầm cảm”

Ảnh hưởng nghiêm trọng của rối loạn lo âu trầm cảm đến não bộ

Rối loạn lo âu trầm cảm gây tổn thương nghiêm trọng đến não

Như chúng ta đã biết, thì hầu hết ai cũng sẽ có những lo lắng, sợ hãi tại một thời điểm trong cuộc sống. Có thể sợ hãi và lo lắng ngay lập tức khi xuất hiện một mối đe dọa cụ thể nào đó hoặc sự sợ hãi hám ảnh về một sự việc dai dẳng. Tuy nhiên sự lo âu, sợ hãi kéo dài sẽ gây ra những rối loạn nghiêm trọng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của não bộ. Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia đã đưa ra mô tả về các quá trình thần kinh:

• Nếu coi não bộ là một phim trường thì một số bộ phận của não như Amygdala và Hippocampus là những diễn viên chính trong việc sản xuất sợ hãi, lo lắng và trầm cảm cho người bệnh. Sử dụng công nghệ hình ảnh não và kỹ thuật thần kinh, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng Amygdala và Hippocampus đóng vai trò quan trọng trong hầu hết các rối loạn lo âu.
• Các Amygdala là một cấu trúc sâu trong não được cho là một trung tâm truyền thông giữa các bộ phận của não xử lý tín hiệu cảm giác đến và các bộ phận giải thích những tín hiệu này. Nó có thể cảnh báo phần còn lại của bộ não rằng có mối đe dọa và kích hoạt một phản ứng sợ hãi hoặc lo lắng. Những kỷ niệm, tình cảm được lưu trữ ở phần trung tâm của Amygdala có thể gây ra các rối loạn ám ảnh cưỡng chế chẳng hạn như nỗi sợ hãi của chó, nhện, hoặc sợ bẩn…
• Vùng Hippocampus là một phần của bộ não chống lại các sự kiện đe dọa thành ký ức. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng Hippocampus dường như nhỏ hơn ở một số người là nạn nhân trải qua chấn thương về tâm lý như sự ngược đãi trẻ em hoặc những người phục vụ trong chiến đấu quân sự…

Theo Viện sức khỏe tâm thần Quốc gia Hoa Kỳ, các nhà khoa học đã chỉ ra rằng những rối loạn lo âu hay trầm cảm  sẽ đẩy nhanh quá trình lão hóa của não bộ, có thể gây ra bệnh mất trí nhớ và khả năng nhận thức kém ở tuổi trưởng thành.

Rối loạn lo âu gia tăng nguy cơ mất trí nhớ và kém tập trung ở người bệnh

Khi có những căng thẳng, stress thì những suy nghĩ tiêu cực sẽ lạm dụng một phần bộ não của người bênh, gây ra sự lưu thông máu kém, dễ gây đau đầu, mệt mỏi và tức giận. Tình trạng kéo dài dẫn đến sự thay đổi cấu trúc vật lý của bộ não gây những hậu quả nghiêm trọng.

>> Xem thêm: Chứng rối loạn lo âu có nguy hiểm không?

Cách đối phó với rối loạn lo âu trầm cảm, tránh những tổn thương cho não bộ

Có rất nhiều cách đối phó với rối loạn lo âu, xua tan buồn phiền một cách hiệu quả có thể kể đến:

Các hoạt động tự nhiên

• Thường xuyên tập luyện thể dục, thể thao nâng cao sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần.
• Tập luyện thiền định giúp tâm thái thư giãn, thoải mái cải thiện tâm trạng.
• Thay đổi thói quen sống hợp lý, điều chỉnh giấc ngủ khoa học hơn giúp não bộ tránh được những căng thẳng và lo lắng.

Suy nghĩ tích cực, tận hưởng cuộc sống giúp bạn tránh xa những rối loạn tâm lý

• Luôn cố gắng suy nghĩ mọi vấn đề với chiều hướng tích cực
• Luôn chia sẻ những vấn đề của bản thân để giảm bớt những nỗi lo về suy nghĩ, tránh gây những tổn thương cho não bộ.

>> Điều trị rối loạn lo âu không dùng thuốc?

Điều trị bằng tâm lý trị liệu

Chia sẻ những vấn đề bản thân với các chuyên gia tâm lý giúp não bộ giải phóng những áp lực, suy nghĩ tiêu cực, đồng thời định hướng suy  nghĩ tích cực để người bệnh sống vui khỏe và có ý nghĩa hơn.

Sử dụng men vi sinh chuyên biệt Probiotics

Rối loạn lo âu trầm cảm là bệnh lý cần điều trị lâu dài. Đôi khi thuốc điều trị có thể có những tác dụng phụ gây lo lắng cho người bệnh. Chính vì vậy việc dùng các biện pháp tự nhiên hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh là điều cần thiết. Gần đây các nhà khoa học đã nghiên cứu: sử dụng các men vi sinh Probiotics chuyên biệt có tác dụng đích trên trục não ruột (còn gọi là Psybiotics) có thể giúp giảm các triệu chứng của chứng rối loạn lo âu và căng thẳng. Đây có thể là một giải pháp an toàn cho chúng ta để phòng chống và giúp cải thiện các triệu chứng rối loạn lo âu, trầm cảm.

Psybiotics có khả năng làm giảm các triệu chứng lo âu căng thẳng tốt cho não bộ

Trên đây chúng ta đã hiểu những ảnh hưởng nghiêm trọng của rối loạn lo âu trầm cảm đến não bộ. Vì vậy hãy lựa chọn một phương pháp điều tri tốt nhất để bảo vệ cho não bộ luôn khỏe mạnh và nâng cao sức khỏe tâm thần kinh.

Theo benhlytramcam.vn

Chia tay là nguyên nhân gây bệnh lý trầm cảm

Trầm cảm sau khi chia tay là điều không còn xa lạ với những người có tan vỡ trong tình yêu. Sau chia tay những xúc cảm vê một người, cảm giác sở hữu vẫn tồn tại mạnh mẽ. Suy nghĩ tiêu cực không có lối thoát khiến người bệnh khó vượt qua hơn từ đó nảy sinh những ý nghĩ làm hại cho bản thân và người mình yêu.

>> Làm bài tets để biết mình có bị trầm cảm hay không với link test: https://benhlytramcam.vn/test-tram-cam-157/

Biểu hiện ở người bị trầm cảm sau chia tay

Khi có một tình yêu sâu sắc thì việc chia tay sẽ là nguyên nhân đẩy con người ta vào trạng thái trầm cảm.Dưới đây là những biểu hiện cơ bản của người bị trầm cảm sau chia tay:

• Khó chấp nhận việc chia tay : Việc châp nhận chia tay là điều vô cùng khó khăn, người bệnh luôn cảm thấy khó chịu trong người, luôn suy nghĩ và hy vọng đó không phải sự thật
• Buồn chán, không còn hứng thú trong cuộc sống: Chia tay được coi là một cú sống về tâm lý, do vậy sẽ không tránh khỏi sự buồn rầu, chán nản trong nguời bệnh, người bệnh không còn hứng thú trong cuộc sống, công việc và các mối quan hệ xã hội
• Tự cô lập bản thân: Áp lực về sự thành công trong tình yêu của người khác khiến cho người bệnh tự ti, cảm thấy mặc cảm, kém cỏi, họ dần cô lập bản thân mình và tạo khoảng cách cho các mối quan hệ xã hội khác.
• Suy nghĩ tiêu cực: Cũng giống như các nguyên nhân khác gây ra trầm cảm thì ở trầm cảm sau chia tay, bệnh nhân cũng luôn có những suy nghĩ tiêu cực, ám ảnh không thể thoát ra được, những suy nghĩ luôn coi người mình yêu là tất cả nên khi chia tay người bệnh sẽ luôn cảm thấy không ai quan tâm đến mình nữa, mình hoàn toàn đơn độc. Họ sẽ nghĩ đến cái chết nếu những căng thẳng và ám ảnh này kéo dài.
• Ăn không ngon: người bệnh có những biểu hiện chán ăn, ăn không ngon miệng, dẫn đến suy nhược cơ thể ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh
• Rối loạn về giấc ngủ: Để chìm vào giấc ngủ đối với một bệnh nhân trầm cảm là điều không dễ dàng, những suy nghĩ và ám ảnh luôn thường trực khiến người bệnh căng thẳng,lo âu cùng với sự mất đi những thói quen khi còn yêu khiến người bệnh càng khó vào giấc ngủ.
• Dễ khóc: Phải trải qua tổn thương về cảm xúc lớn đồng thời những kỷ niệm, kí ức ùa về có thể đánh gục người bệnh bất cứ lúc nào, khóc là biểu hiện thường thấy ở những người bị trầm cảm sau chia tay.
• Sợ hãi các mối quan hệ tình cảm: Những mối quan hệ lâu bền thì rất hiếm khi tan vỡ. Khi người bệnh đã coi nó là một mối quan hệ lâu dài thì khi tan vỡ người bệnh sẽ mất niềm tin và sợ hãi các mối quan hệ tình cảm mới.
• Làm tổn thương bản thân: Đối với những người bệnh luôn coi tình yêu là tất cả thì khi một mối quan hệ tan vỡ sẽ đẩy người ta đến những suy nghĩ về cái chết. Những suy nghĩ này sẽ chuyển thành hành động nếu người bệnh không được tác động tâm lý kịp thời.

Sau chia tay những suy nghĩ tiêu cực luôn thường trực có thể đánh gục người bệnh bất cứ lúc nào

>> Mở rộng hơn với bài viết: Các biểu hiện của bệnh nhân trầm cảm

Làm thế nào để vượt qua bệnh trầm cảm sau khi chia tay?

Để vượt qua căn bệnh này điều quan trọng nhất là người bệnh phải nhận thức được những điều mình đang làm gây ảnh hưởng không tốt cho bản thân và những người thân yêu và đồng thời cần biết thời gian là thứ có thể chữa lành mọi vết thương. Khi vết thương đã được chữa lành thì bản thân mình sẽ mạnh mẽ và trưởng thành hơn bao giờ hết. Một số điều cần làm để vượt qua bệnh trầm cảm sau chia tay

1. Đối diện với nỗi đau

Người bệnh phải chấp nhận rằng đau đớn là điều bình thường trong tình yêu. Tất cả chúng ta đều có ít nhất một lần từng trải qua sự từ chối trong một mối quan hệ tình cảm thay vì che giấu nỗi buồn, giả vờ rằng mình vẫn ổn thì hãy bộc lộ cảm xúc của mình, hãy khóc nếu muốn, hãy làm những gì bản thân mình thấy cân bằng như vẽ một bức tranh, sáng tác một bài hát…. Đập vỡ một đồ vật nào đó cũng là một cách để giải phóng những bứt rứt, những năng lượng không tốt trong cơ thể người bệnh.

Hoặc bản thân hãy viết ra những dòng suy nghĩ, cảm xúc của bản thân sẽ giúp người bệnh dễ dàng chấp nhận nỗi đau, những tổn thương mà mình đang phải chịu. Hãy dành thời gian xem xét và ngẫm nghĩ về bản thân giúp người bệnh dễ vượt qua sự cô đơn sau khi chia tay.

Luôn tự động viên bản thân mình bằng những câu nói khẳng định mang tính tích cực, những câu nói không chỉ giúp người bệnh lấy lại động lực mà còn giúp người bệnh tự tin hơn sau cú sốc chia tay. Một số những câu nói khẳng định đem lại hiệu quả tích cực: ” Tôi xứng đáng được yêu thương”, “Tình trạng này sẽ không kéo dài mãi, tôi sẽ ổn” , “tôi sẽ vượt qua được, tôi yêu và tôn trọng bản thân mình”,…

Luôn tin vào bản thân mình, luôn nhận thức và biết được những điều tích cực trong con người mình, từ đó có thể loại bỏ được những suy nghĩ tiêu cưc, đem lại sư tự tin và dễ dàng vượt qua những nỗi đau.

Trong trường hợp mọi chuyện nằm ngoài sức chịu đựng, hãy tìm đến sự giúp đỡ của gia đình, bạn bè, người thân yêu để được tư vấn về tâm lý và đưa ra lời khuyên đúng đắn nhất.

Cần mạnh mẽ đối mặt với nỗi đau

2. Trở nên mạnh mẽ hơn sau nỗi đau

“Nếu không trở nên mạnh mẽ thì không ai có thể mạnh mẽ thay bản thân mình” Câu nói làm thức tỉnh rất nhiều người bệnh trầm cảm sau khi chia tay, nhưng để làm được điều đó, cần phụ thuộc vào sự quyết tâm của người bệnh. Điều mà người bệnh cần làm:

Mạnh mẽ là điêu cần thiết sau khi chia tay

• Cắt đứt mọi liên lạc với người cũ: Hãy xóa mọi liên lạc như điện thoại, email, mạng xã hội, đồng thời loại bỏ những kỷ vật giữa 2 người đây là một cách giúp người bệnh dễ quên đi nỗi đau khi chia tay.
• Không đăng những dòng trạng thái về chuyện tình cảm lên mạng xã hội, việc tập trung vào quá khứ sẽ làm bản thân người bệnh khó quên đi nỗi đau và bước tiếp về tương lai.
• Giữ cho bản thân luôn bận rộn: có thể tham gia một khóa học để nâng cao kiến thức của bản thân cũng như giúp bản thân không có thời gian nghĩ đến chuyện làm ta tổn thương…
• Luyện tập thể dục không những giúp người bệnh nâng cao sức khỏe tinh thần và trí tuệ, mà còn làm cho việc bệnh nhân vượt qua bệnh lý trầm cảm dễ dàng hơn.

3. Yêu bản thân

Luôn giữ cho bản thân vui vẻ, đây là điều khá khó nếu người bệnh vừa mới trải qua nỗi đau chia tay. Tuy nhiên nếu có bạn bè và người thân ở bên thì người bệnh sẽ dễ dang quên đi những việc khiến bản thân buồn bã. Vì vậy hãy gặp gỡ bạn bè nhiều hơn để chia sẻ những vấn đề bản thân và sống hết mình với niềm vui nơi bạn bè.

Yêu bản thân là điều tất yếu để có thể vượt qua trầm cảm

Học cách nuông chiều bản thân bằng việc chú ý đến ăn uống, đi mua sắm những đồ bản thân yêu thích. Đây không chỉ là cách giúp người bệnh quên đi nỗi đau về tình cảm mà còn giúp cho người bệnh có một sự đổi mới về ngoại hình, tăng sự tự tin và tránh những hành vi tiêu cực.

Tham gia các câu lạc bộ tình nguyện: Điều này giúp loại bỏ những suy nghĩ tiêu cực của bản thân, đồng thời khi tham gia vào các hoạt động cộng đồng thì người bệnh có thể sẽ gặp gỡ những người có hoàn cảnh khó khăn và đau khổ hơn mình, từ đó làm có người bệnh thêm yêu bản thân và trân trọng cuộc sống hơn.

Suy nghĩ tích cực và mở lòng với những mối quan hệ mới khi bản thân đã sẵn sàng.

Xem thêm: Điều trị trầm cảm bằng liệu pháp tâm lý/ Chuẩn đoán và điều trị trầm cảm

Trên đây là những điều cần biết về bệnh trầm cảm sau khi chia tay. Chọn một tương lai đẹp hơn hay mãi sống với những vụn vỡ giằng xé trong quá khứ chắc chắn chúng ta đã có câu trả lời rồi đúng không?

Theo benhlytramcam.vn

Mức độ phổ biến của trầm cảm

Hầu hết chúng ta đều vô cùng kinh ngạc khi biết được trầm cảm lại phổ biến đến như vậy. Hiện trên thế giới có khoảng 350 triệu người đang phải ứng phó với chứng trầm cảm và trung bình mỗi ngày có khoảng 2900 người tự sát. Trầm cảm có thể gặp ở mọi độ tuổi, giới tính, ngành nghề khác nhau nhưng có những nhóm người dễ mắc trầm cảm hơn đó là người cao tuổi, phụ nữ (đặc biệt là sau sinh nở), những người làm việc cường độ cao như giới y bác sỹ, người đang có bệnh lý (ung thư, tim mạch, đái tháo đường…), trầm cảm ở học sinh, sinh viên.

Nguyên nhân của trầm cảm chưa được làm rõ nhưng có nhiều yếu tố liên quan tới trầm cảm như sự căng thẳng, áp lực kéo dài, những biến cố, khủng hoảng trong cuộc sống, thay đổi môi trường và yếu tố di truyền.

Hậu quả của trầm cảm có thể rất nghiêm trọng bao gồm hành vi tự sát hoặc làm tổn hại người khác – đó là những gì chúng ta có thể nhìn thấy qua các thông tin truyền thông hàng ngày. Nhưng không chỉ như vậy, hậu quả của trầm cảm còn ở gánh nặng về mặt tài chính do chi phí điều trị và đặc biệt là người bệnh dần mất đi khả năng lao động, làm việc bình thường. Có một so sánh rất thực tế, đó là chi phí điều trị trầm cảm hàng năm ở Mỹ được ước tính bằng chi phí hoạt động của NASA (Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Hoa Kỳ).

(Hiểu rõ hơn về trầm cảm qua bài viết: Trầm cảm – bệnh lý cần chung tay của cả cộng đồng)

Trầm cảm có phải là một bệnh hay không?

Một sai lầm mà phần lớn chúng ta mắc phải đó là coi trầm cảm là một tình trạng cảm xúc, có thể tự vượt qua mà không phải bệnh lý. Xã hội cho rằng người trầm cảm là yếu đuối, thiếu ý chí, lười nhác, không hòa đồng…Chính những sai lầm đó vô tình làm cho người mắc trầm cảm ngại ngùng, che dấu tình trạng của mình dẫn tới không được điều trị kịp thời. Trên thực tế, trầm cảm được xác định là một bệnh lý thực sự. Theo phân loại quốc tế ICD-10, trầm cảm có mã bệnh là F32, thuộc bệnh Rối loạn khí sắc – nhóm bệnh Rối loạn tâm thần và hành vi. Trầm cảm có nhiều dạng khác nhau, được phân loại mã bệnh từ F32.0 –F32.9.

Trầm cảm gây tổn thương thực sự ở não bộ

Các nghiên cứu chụp hình não mới nhất cho thấy rằng bệnh trầm cảm không phải là một bệnh “tưởng tượng” vì nó gây ra rất nhiều biến đổi trong sự hoạt động của não bộ. Những cấu trúc thần kinh và mạng lưới thần kinh điều hòa những triệu chứng căng thẳng thể xác đều có sự biến đổi trong bệnh trầm cảm. Chính vì thế mà khi bị trầm cảm, bệnh nhân không chỉ có những triệu chứng về mặt tâm lý mà còn có biểu hiện cơ thể. Đặc biệt, hầu như các bệnh nhân khi đến thăm khám đều khai các triệu chứng về mặt cơ thể (như đau ngực, mệt tim, mệt mỏi, ngất xỉu, đau đầu, mất ngủ, đau nhức toàn thân, đau khớp…) mà không đề cập tới triệu chứng về mặt tâm lý, điều này gây ra khó khăn trong quá trình chẩn đoán, xác định chính xác bệnh gốc.

Những nghiên cứu chụp hình bằng PET scan hay MRI cho thấy rằng khi bị trầm cảm, hệ thống limbic  hoạt động quá độ từ đó sinh ra những triệu chứng căng thẳng tinh thần như cau có, lo âu phiền não, mất ngủ… Hệ thống cortex hoạt động yếu, sinh ra những triệu chứng như thiếu sự chăm chú, mất khả năng suy xét, mất sự nhậy bén lanh lẹ… Khi bệnh trầm cảm được điều trị thì những sự mất quân bình kể trên được đổi chiều và cân bằng trở lại.

Khi bị trầm cảm lâu ngày, sự căng thẳng thường xuyên sẽ tạo ra quá nhiều kích thích tố (glucocorticoids) làm giảm những chất nuôi dưỡng tế bào thần kinh. Khi glucocorticoids tăng và chất nuôi dưỡng tế bào thần kinh giảm thì sẽ làm hư hỏng một số tế bào thần kinh, đặc biệt là tế bào Hippocampus rất quan trọng trong ghi nhớ. Vì thế khi bị stress hay trầm cảm lâu ngày không trị liệu thì một số tế bào thần kinh có thể chết dần dẫn tới suy giảm trí nhớ.

>> Trầm cảm có nguy hiểm không?

Xét về tổng thể, trầm cảm là bệnh lý thuộc về tâm thần, nhưng nó khác với khái niêm bệnh tâm thần đại đa số người dân hay hiểu là những trường hợp bệnh nặng, hoang tưởng hay còn gọi là “điên”. Khi được điều trị bằng thuốc, liệu pháp tâm lý hoặc cả hai thì người bệnh có thể lấy lại cân bằng về cảm xúc và trở lại với cuộc sống bình thường.

Trên đây là những thông tin chúng tôi mang đến cho bạn đọc để giải đáp cho câu hỏi trầm cảm có phải bệnh tâm thần hay không. Điều quan trọng cần phải ghi nhớ đó là trầm cảm là một bệnh lý thực sự, tương tự như các bệnh lý khác và cần được phát hiện và điều trị sớm.

Theo benhlytramcam.vn

Đối với người bị trầm cảm nặng thì tự sát là mối đe dọa thực sự. Những suy nghĩ tiêu cực bao trùm lên người bệnh, họ thường nghĩ bản thân mình vô dụng, là gánh nặng cho người khác, những suy nghĩ dai dẳng này khiến người bệnh không thoát ra được, dẫn đến những ý định hoăc hành vi tự sát. Trầm cảm nặng gây không ít đau buồn cho gia đình và những người xung quanh. Biết được dấu hiệu của trầm cảm nặng để can thiệp kịp thời có thể tránh được những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Nên đọc bài viết “Tất tần tật các thông tin về trầm cảm nặng” trước khi đọc nội dung dưới

Dấu hiệu của trầm cảm nặng

Hầu hết các dấu hiệu của trầm cảm nặng thường biểu hiện rõ ở hành vi, và tự tử là hành động gây ra nhiều ám ảnh nhất cho người cộng đồng. Hành vi tự tử hoàn toàn có thể ngăn chặn được khi ta kịp thời nắm bắt được những biểu hiện bất thường của người bệnh. Dưới đây là những triệu chứng của trầm cảm nặng:

Đau đầu, rối loạn giấc ngủ thường xuyên là những dấu hiệu trầm cảm

• Rối loạn giấc ngủ: Thường xuyên mất ngủ sẽ gây tổn thương nghiêm trọng đến thần kinh của người bệnh, đồng thời khi mất ngủ người bệnh dễ sinh ra những suy nghĩ tiêu cực hơn, dễ gây những hành động tự sát.
• Thường xuyên cáu gắt với những người xung quanh: Người bệnh luôn có những tâm trạng bất ổn, kích động, luôn có những suy nghĩ những người xung quanh sẽ làm hại mình do vậy họ thể hiện tâm trạng cáu gắt để cô lập và bảo vệ cho chính bản thân mình.
• Mất hứng thú với các hoạt động yêu thích: Khi bệnh trầm cảm trở nên nặng nề thì người bệnh sẽ mất hứng thú với những hoạt động yêu thích trước đó, không còn cảm thấy sự nhiệt huyết trong bất cứ vấn đề gì. Khi niềm đam mê không còn người bệnh sẽ mất đi niềm vui lớn nhất trong cuộc đời, từ đó những suy nghĩ, hành vi trở nên vô định, tiêu cực.
• Suy nghĩ dai dẳng về điều gì đó xấu xảy ra: Người bệnh luôn có những suy nghĩ về những điều xấu, tồi tệ sẽ xảy ra trong tương lai, điều này gia tăng những lo âu, căng thẳng của người bệnh. Khi người bệnh không dám đối diện với chính những điều mình liên tưởng về tương lai thì việc suy nghĩ và hành vi tự sát có thể là điều mà người bệnh lựa chọn để giải quyết vấn đề.
• Xuất hiện ảo giác, hoang tưởng: Trong trường hợp bệnh rất nặng, có thể xuất hiện tác triệu chứng thần kinh, ảo giác cả về âm thanh lẫn hình ảnh.
• Không có khả năng tự chăm sóc bản thân:  Việc vệ sinh cá nhân, ăn ngủ và nghỉ cũng là điều rất khó khăn với bệnh nhân trầm cảm
• Suy nghĩ về cái chết, có những hành vi tự sát hoặc tự tử: Đây là biểu hiện thường xuyên của bệnh nhân mắc chứng trầm cảm nặng. Khi đã có những suy nghĩ về tự sát thì người bệnh luôn tập trung tìm hiểu cái chết, có người sẽ công khai về việc họ muốn chết, hoặc họ sẽ nghiên cứu cách tự sát bằng nhiều cách như mua súng, dao, hoặc thuốc viên, nhiều người sẽ cho đi những đồ vật hoặc nói lời tạm biệt với người khác…Tất cả đều nằm trong kế hoạch tự sát của họ. Phát hiện những suy nghĩ hay hành vi bất thường này của người bệnh, cần tìm ngay những sự trợ giúp để ngăn chặn những hệ xấu có thể xảy ra.

Thế còn với người trầm cảm nhẹ thì biểu hiện như nào? Bài viết sau “Dấu hiệu người mắc trầm cảm nhẹ” sẽ giải đáp

Hậu quả nghiêm trọng của bệnh trầm cảm

Bệnh trầm cảm thực sự đang gây ra những ám ảnh kinh hoàng trong xã hội hiện nay. Nó không chỉ gây ra những tổn thương về tinh thần cho người bệnh mà còn gây hệ lụy nghiêm trọng đến thể chất. Và hậu quả nghiêm trọng nhất mà nó gây ra chính là cái chết. Hầu hết người bệnh trầm cảm nặng sẽ có những suy nghĩ và hành vi tự sát để chấm dứt những căng thẳng, suy nghĩ ám ảnh kéo dài. Đã có biết bao cái chết thương tâm gây chấn động dư luận trong thời gian qua, phải kể đến là người mẹ mắc trầm cảm sau sinh đã sát hại đứa con 33 ngày tuổi tại xã Hữu Bằng, Thạch Thất, Hà Tây hay đến giọng hát chính của nhóm nhạc Linkin Park treo cổ tự tử, thành viên của nhóm SHINee đã tự tử do áp lực của sự nổi tiếng. Tất cả đều do bệnh lý trầm cảm gây ra và số người tự tử vì căn bệnh này vẫn đang tăng lên từng ngày.

• Theo các trung tâm nghiên cứu về bênh các bệnh liên quan đến tâm thần học thì ngày càng có nhiều những trường hợp tự tử do bệnh lý trầm cảm.
• Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm trên thế giới có khoảng 850.000 người tự tử vì bệnh rối loạn trầm cảm. Cho đến hiện tại thì bệnh trầm cảm đang đứng thứ 2 về gánh nặng tâm lý chỉ sau bệnh mạch vành. Ở Việt Nam, WHO ghi nhận khoảng 5.000 người chết do tự tử vì bệnh trầm cảm mỗi năm.
• Năm 2014 tại Nhật Bản đã thống kê có khoảng 70 người tự tử mỗi ngày, trong đó hơn 1/3 là các bệnh nhân có mang bênh lý trầm cảm.

Cái chết là hậu quả đáng sợ nhất của căn bệnh trầm cảm

• Mỗi năm tại Mỹ trầm cảm lấy đi sinh mạng của khoảng 30000 người, mặc dù con số có thể cao hơn vì có những vụ tự tử chưa được làm rõ nguyên nhân hoặc chưa được công nhận là do bệnh lý trầm cảm gây ra.
• Không những thế tại Viện tâm thần Trung Ương ( Bệnh viện Bạch Mai) đã thống kê trong số 200 bệnh nhân đến khám bệnh tâm thần thì có 1/4 số người khám và điều trị bệnh lý trầm cảm. Năm 2016, số lượng bệnh nhân điều trị bệnh lý trầm cảm ở đây lên đến con số 19.000. Và ước tính trên cả nước, mỗi năm có tới hàng ngàn người chết do trầm cảm gây ra.

Những con số thống kê cho ta thấy được hệ lụy nghiêm trọng của bệnh lý gây ra cho người bệnh trầm cảm. Bất cứ ai cũng có nguy cơ mắc bệnh. Hãy đừng bỏ qua những lời nói của ai đó than phiền về cuộc sống buồn chán và tâm trạng mệt mỏi của họ vì rất có thể một trong số chúng ta có thể đưa ra lời khuyên giúp họ sống vui vẻ và tránh xa bệnh lý trầm cảm.

Benhlytramcam.vn