Tạp chí NationalGeographic vừa có bài giải thích cập nhật và dễ hiểu về vấn đề này

Thế giới vi sinh nhỏ mà có võ

Ruột của chúng ta có hệ vi sinh vật riêng – là một cộng đồng đông đúc các sinh vật cực nhỏ gồm vi khuẩn, vi rút, nấm và ký sinh trùng sống trong đường ruột. Cơ thể chúng ta còn có bốn hệ vi sinh vật chính khác ở hệ hô hấp, da, đường niệu – sinh dục và khoang miệng. Cùng với nhau, hàng nghìn vi sinh vật sống ở trong và trên cơ thể, góp phần tạo nên hệ vi sinh ở con người.

Hệ vi sinh rất quan trọng với sức khỏe chúng ta nhưng nó chính xác là gì? Jusstin Sonnenburg – giáo sư vi sinh và miễn dịch học tại trường Đại học y Stanford, gợi ý chúng ta hãy nghĩ về nó như một hệ sinh thái thu nhỏ: “Để hình dung về hệ vi sinh, hãy nghĩ đến một khu rừng nhiệt đới – nhưng ở quy mô cực nhỏ, nơi các loài với nhiều hình dạng và kích cỡ tập hợp lại tại các vị trí cơ thể khác nhau”.

Tuy nhỏ nhưng vi sinh vật trong cơ thể lại có tầm quan trọng vô cùng lớn. Một số chức năng đã được các nhà khoa học biết đến như là bảo vệ cơ thể chống lại mầm bệnh xâm nhập, kích hoạt hệ miễn dịch và tiêu hóa thức ăn. Hầu hết các vi khuẩn đường ruột là có lợi dù cũng có những vi khuẩn có hại khác. Khi hệ vi sinh bị mất cân bằng, vi khuẩn xấu có cơ hội tung hoành, bội nhiễm, nó có thể nhiễm trùng nấm men hoặc các bệnh khác cho cơ thể.

Trong các hệ vi sinh của cơ thể, hệ vi sinh đường ruột được nghiên cứu nhiều nhất. Từ những gì chúng ta đã biết, có thể kết luận các vi sinh vật ở đường ruột mà vui, khỏe thì chúng ta được vui, khỏe; còn nếu thế giới nhỏ bé này hỗn loạn, sức khỏe của chúng ta cũng lập tức bị ảnh hưởng.

Hệ vi sinh đường ruột được tạo thành từ tất cả các vi sinh vật sống trong đường ruột và dạ dày của chúng ta. Tuy nhiên, chúng tập trung nhiều nhất ở ruột kết (kết tràng) – phần dài nhất của ruột già (đại tràng). Những sinh vật cực nhỏ này, đặc biệt là vi khuẩn, giúp cơ thể phân hủy carbohydrate (thành phần cơ bản nhất trong thức ăn mà cơ thể con người sử dụng để tạo ra năng lượng), protein (chất đạm) và đường thành các chất dinh dưỡng hữu ích và xử lý chất xơ trong ruột.

Bác sĩ Gail Cresci, chuyên gia về hệ vi sinh tại khoa tiêu hóa Bệnh viện Nhi Cleveland giải thích: “Những thứ không được tiêu hóa và hấp thụ sau khi chúng ta ăn vào đều đi xuống ruột, đến ruột già, qua ruột kết – nơi có phần lớn vi khuẩn – và trở thành thức ăn cho các vi sinh vật”.

Mối quan hệ phức tạp giữa hệ vi sinh đường ruột và sức khỏe là một thực tế. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra răng thừa hoặc thiếu một số loại vi khuẩn trong ruột liên quan mật thiết với sự khởi phát của bệnh tiểu đường. Nghiên cứu cũng chỉ ra ăn nhiều chất xơ giúp làm tăng sự đa dạng của hệ vi sinh đường ruột, làm giảm lượng đường trong máu và giúp chúng ta duy trì cân nặng phù hợp.

Bác sĩ Cresci cho biết: “Khi hệ vi sinh đường ruột cân bằng, vi khuẩn tạo ra rất nhiều phân tử có lợi và chất chuyển hóa hữu ích trong cơ thể. Chẳng hạn, vitamin K, còn gọi là “vitamin đông máu”, chủ yếu do vi khuẩn đường ruột sản xuất. Acid folic, giúp cơ thể chúng ta tạo ra các tế bào mới như da, tóc và móng tay, cũng được tạo ra bởi hệ vi sinh đường ruột”.

Tuy nhiên, thế nào là hệ vi sinh đường ruột “cân bằng” thì các chuyên gia còn chưa thống nhất về định nghĩa. Theo giáo sư Purna Kashyap, chuyên gia về y sinh tại Bệnh viện Mayo Clinic, quan điểm chung được thống nhất là đường ruột khỏe thì hệ vi sinh đường ruột có độ đa dạng cao, nhưng không có dấu hiệu nhận biết chung nào về sức khỏe đường ruột. Trạng thái “bình thường” ở người này có thể không đúng với người khác.

Trục liên hệ não – ruột

Một khía cạnh phức tạp khác của hệ vi sinh đường ruột là quan hệ của nó với não, được gọi là ” trục não – ruột”. Có rất nhiều nghiên cứu mới đáng chú ý về chủ đề này.

Ruột cung cấp từ 90-95% serotonin của cơ thể. Serotonin là chất dẫn truyền thần kinh giúp truyền thông tin giữa các tế bào thần kinh và điều chỉnh các chức năng của cơ thể như giấc ngủ, tâm trạng và tiêu hóa. Hệ vi sinh đường ruột cũng hỗ trợ sản xuất các chất dẫn truyền thần kinh và hóa chất khác như dopamine và tryptamine là những hormone liên quan đến cảm giác hạnh phúc của con người.

Giáo sư Sonnenburg ví von: “Ruột là một nhà máy sản xuất thuốc trong cơ thể. Có hàng trăm, có thể là hàng nghìn hợp chất có vai trò như thuốc được sản xuất bởi các vi khuẩn đường ruột và sau đó được hệ tuần hoàn hấp thụ”.

Ruột còn có hệ thần kinh riêng. Có thể chúng ta không thường nghe về hệ thần kinh ruột nhưng nó được gọi là “bộ não thứ hai” của cơ thể. Hàng triệu tế bào thần kinh nằm trong ruột kết hoạt động tương tự như cách bộ não chúng ta hoạt động. Hệ thần kinh ruột có nhiều chất dẫn truyền thần kinh giống như não, những chất này giúp cảm nhận cơn đau và kích hoạt hệ miễn dịch. Nó cũng di chuyển thức ăn qua hệ tiêu hóa.

Giáo sư Kashyap cho biết quan hệ giữa đường ruột có thể hoạt động hoàn toàn độc lập với bộ não nếu cần thiết”. Ông cho biết quan hệ giữa đường ruột và não tồn tại rõ ràng trước khi các nhà khoa học nghiên cứu về nó. Ví dụ có nhiều người bị tiêu chảy khi lo lắng, căng thẳng hoặc một số người bị táo bón khi chán nản.

Theo bác sĩ Cresci, giờ đây, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các bệnh thoái hóa thần kinh như tự kỷ, Parkinson và Alzheimer đều có mối liên hệ với chứng rối loạn vi khuẩn hoặc mất cân bằng trong hệ vi sinh đường ruột. Điều còn vướng mắc là các nhà nghiên cứu chưa biết cách thức hoạt động của trục não – ruột và mối liên hệ giữa não và ruột là nhân quả hay không.

Chẳng hạn, chúng ta biết những người bị trầm cảm hoặc bị rối loạn cảm xúc thường bị táo bón. “Nhưng có phải mất cân bằng vi khuẩn đường ruột ở người trầm cảm là thủ phạm gây táo bón cho họ hay chính trầm cảm, rối loạn cảm xúc là nguyên nhân gây ra tình trạng mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột?” – bác sĩ Cresci đặt vấn đề. Theo bà, mối quan hệ này chưa được chứng minh đầy đủ.  Giáo sư Sonnenburg cũng đồng ý răng các nhà khoa học vẫn chỉ mới đứng ở vong ngoài trong hành trình tìm hiểu về quan hệ giữa não và đường ruột.

Tránh “bệnh từ miệng vào”

Hệ vi sinh đường ruột có vai trò quan trọng trong đảm bảo sức khỏe thể chất của chúng ta. Vậy làm thế nào để có một hệ vi sinh khỏe hoặc cân bằng lại nó sau khi ăn uống vô tội vạ? Lời ông bà xưa nói rằng “bệnh từ miệng vào” không sai ở khía cạnh những gì chúng ta ăn uống vào đều ảnh hưởng ruột của cơ thể. Chẳng hạn, với thức ăn có nhiều đường và ít chất xơ, cơ thể tiêu hóa nhanh hơn. Do đó, quá trình này không để lại nhiều chất dinh dưỡng cho hệ vi sinh đường ruột tiêu thụ, trong khi đường dư thừa có thể nuôi vi khuẩn gây bệnh. Hoặc một ví dụ khác, thuốc kháng sinh sẽ tiêu diệt cả vi khuẩn tốt và vi khuẩn xấu.

Theo bác sĩ Cresci, hệ vi sinh đường ruột có khả năng phục hồi và sẽ phục hồi tương đối nhanh. Trong các ví dụ trên, nếu chúng ta ăn uống lành mạnh trở lại hoặc ngừng dùng thuốc, các vi sinh vật đường ruột sẽ khỏe lại. Điều đó cũng có nghĩa một chế độ ăn  uống lành mạnh lâu dài mới thực sự duy trì hoặc cải thiện hệ vi sinh đường ruột lâu dài.

Các chuyên gia khuyên chúng ta nên ăn thực phẩm giàu chất xơ, như ngũ cốc, rau và các loại đậu. Bạn cũng nên kết hợp các loại thực phẩm lên men, như kim chi, nấm sữa kefir, dưa cải…vì các thực phẩm này chứa men vi sinh – là các vi sinh vật sống có thể làm tăng sự đa dạng của hệ vi sinh trong ruột. Chúng ta cũng nên kiểm soát lượng đường ăn/uống vào ở mức thấp và kết hợp nó với chất xơ, như ăn trái cây thay vì uống nước ép trái cây.

Hồng Vân

Tuổi trẻ cuối tuần số 27-2023, ngày 16-7-2023

Trục não ruột là gì?

Trục não-ruột đề cập đến dòng thông tin 2 chiều giữa đường ruột và hệ thần kinh trung ương. Tương tác hai chiều này liên quan đến nhiều con đường khác nhau như con đường thần kinh, miễn dịch, chuyển hóa. Đó là một mạng lưới rất phức tạp, có thể dễ dàng bị phá vỡ bởi nhiều yếu tố khác nhau, chẳng hạn như môi trường, căng thẳng, thuốc kháng sinh, thậm chí là quá trình mang thai, sinh nở ở phụ nữ…

Hệ vi sinh vật đường ruột là một phần quan trọng của kết nối ruột-não này. Nó phát triển đồng thời với hệ thống thần kinh trung ương và có ảnh hưởng mạnh mẽ đến chức năng của thần kinh trung ương. Nhiều bằng chứng khoa học cho thấy rối loạn hệ vi sinh đường ruột có thể có một vai trò quan trọng trong nhiều bệnh tâm thần và thần kinh.

Khi hệ khuẩn chí mất cân bằng, hoạt động trục não ruột bị rối loạn có thể làm cho hàng rào vật lý giữa hệ thần kinh trung ương và hệ tim mạch yếu đi. Khi hàng rào máu não này bị rò rỉ, nó có thể dẫn đến tình trạng viêm thần kinh. Viêm thần kinh liên quan đến đường ruột có có thể dẫn đến sự phát triển của các bệnh như đa xơ cứng, đột quỵ, bệnh Alzheimer và bệnh Parkinson.

Bên cạnh đó, rối loạn hoạt động của trục não bộ bị rối loạn còn có thể thúc đẩy tình trạng béo phì thông qua việc gây ra những sự thay đổi về trao đổi chất, kiểm soát cảm giác no và hành vi ăn uống của chúng ta. Một nghiên cứu năm 2020 gần đây đã chứng minh tín hiệu bị gián đoạn trong trục não ruột có thể tạo ra sự ưa thích mạnh mẽ đối với hương vị của đường.

Trục não ruột hoạt động theo 3 con đường khác nhau:

Dây thần kinh phế vị

Ruột của chúng ta chứa gần 500 triệu tế bào thần kinh, được kết nối với não thông qua các dây thần kinh. Dây thần kinh phế vị là một trong những dây thần kinh lớn nhất kết nối đường tiêu hóa với hệ thần kinh và đóng nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể. Nó có tác động trên phạm vi rộng đối với chứng viêm và thành phần hệ vi sinh vật trong ruột. Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng tới chức năng của dây thần kinh phế vị. Ví dụ, căng thẳng tâm lý đặc biệt có hại với dây thần kinh phế vị và đã được chứng minh có liên quan đến sự phát triển của các rối loạn tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích và bệnh viêm ruột.

Chất dẫn truyền thần kinh

Theo tiến sĩ Jess Braid: “Ruột sản xuất 90% hormone hạnh phúc serotonin, 50% dopamine tìm kiếm niềm vui, melatonin – hormone giấc ngủ và oxytocin, hormone âu yếm. Khi sự cân bằng của các sinh vật trong ruột của chúng ta bị sai lệch, nó có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và hành vi của chúng ta.”

Chất chuyển hóa do vi khuẩn tạo ra

Có một mối liên hệ đáng kể giữa trục ruột-não và mức độ nhạy cảm của chúng ta với căng thẳng. Căng thẳng mãn tính có thể gây ra các đợt trầm cảm và lo lắng. Người ta suy đoán rằng những người có sức khỏe đường ruột tốt có thể chịu được áp lực tốt hơn những người phải vật lộn với nó. Nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra những thay đổi trong thời kỳ đầu đời đối với hệ vi sinh vật đường ruột do tiếp xúc với kháng sinh, thiếu bú mẹ, sinh mổ, nhiễm trùng, tiếp xúc với căng thẳng và các ảnh hưởng môi trường khác có thể dẫn đến những thay đổi lâu dài về sinh lý liên quan đến căng thẳng và hành vi.

Cải thiện hoạt động trục não ruột bằng cách bổ sung probiotic

Probiotics là các chủng vi khuẩn sống, khi bổ sung với lượng vừa đủ sẽ đem lại lợi ích cho sức khỏe. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, probiotic có thể điều chỉnh các rối loạn thần kinh và tâm thần thông qua trục ruột-não. Các loại men vi sinh ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động của hệ thần kinh trung ương thường được gọi là “spychobiotic”. Nhiều nghiên cứu lâm sàng cho thấy những “psychobiotic” này có thể cải thiện các chức năng nhận thức cũng như các triệu chứng căng thẳng, lo lắng và trầm cảm.

Mặc dù probiotic có thể được bổ sung từ các thực phẩm lên men (sữa chua, dưa,…), nhưng bạn nên lựa chọn những chế phẩm probiotic được sản xuất chuyên biệt cho trục não ruột nếu đang gặp phải các vấn đề liên quan. Đây là những chế phẩm được bào chế riêng, gồm các chủng “psychobiotic” có tác dụng điều hòa trục não ruột, qua đó cải thiện các vấn đề về tiêu hóa như rối loạn tiêu hóa dai dẳng, hội chứng ruột kích thích và rối loạn tâm thần kinh như lo âu, trầm cảm.

Vai trò của probiotic đối với sức khỏe

Theo định nghĩa của tổ chức tiêu hóa thế giới (WGO), probiotics là những vi khuẩn sống, khi bổ sung với số lượng vừa đủ sẽ đem lại lợi ích cho sức khỏe. Những lợi ích mà probiotic có thể đem lại được dựa trên vai trò của hệ vi khuẩn chí đường ruột đối với sức khỏe con người. Những nghiên cứu chỉ ra, hệ vi khuẩn chí đường ruột đóng 5 vai trò chính đối với cơ thể:

1. Vai trò hàng rào bảo vệ

Hệ khuẩn chí đường ruột bao gồm các vi khuẩn, vi nấm sống tại bề mặt niêm mạc đường ruột. Chúng cạnh tranh vị trí bám và cạnh tranh chất dinh dưỡng sẵn có với các tác nhân gây bệnh xâm nhập. Đồng thời, vi khuẩn đường ruột cũng tiết ra các chất kháng khuẩn như bacteroicin để ức chế sự tăng trưởng của các vi khuẩn có hại khác.

2. Vai trò biến dưỡng

Hệ vi khuẩn đường ruột đóng vai trò rất quan trọng đối với hệ tiêu hóa, bao gồm:

• Tiêu hóa thức ăn
• Sản xuất ra các acid béo chuỗi ngắn (SCFAs)
• Sản xuất các dưỡng chất thiết yếu như B12, vitamin K, folate…)

Chính vì vậy mà người bị rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột có thể xuất hiện tình trạng ăn kém (thiếu B12) hoặc khó tiêu. Rối loạn hệ khuẩn chí cũng liên quan tới nhiều bệnh lý ở đường tiêu hóa khác như IBS, Crohn…

3. Vai trò đối với hệ miễn dịch

Vi khuẩn đường ruột đóng vai trò tối quan trọng trong việc hình thành hệ miễn dịch và kích hoạt các phản ứng miễn dịch của cơ thể. Chúng tham gia vào việc sản xuất interferon gama, tăng cường miễn dịch thông qua kháng thể đặc hiệu IgA, IgG, IgM và các phản ứng miễn dịch không đặc hiệu.

Khi vừa chào đời, em bé sẽ được tiếp nhận hệ vi khuẩn đầu tiên từ người mẹ qua đường âm đạo (nếu sinh thường) và qua tiếp xúc da với mẹ. Qua quá trình phát triển, hệ khuẩn chí của em bé được làm phong phú thêm và nếu xảy ra sự mất cân bằng hệ khuẩn chí đường ruột, đặc biệt trong những năm tháng đầu đời có thể ảnh hưởng tới hệ miễn dịch của trẻ. Nghiên cứu cho thấy, trẻ em sử dụng kháng sinh trong vòng 1-2 năm đầu đời sẽ dễ mắc một số loại bệnh dị ứng như viêm da cơ địa, hen suyễn, viêm mũi dị ứng…

4. Vai trò đối với chuyển hóa

Vi khuẩn đường ruột không chỉ tham gia vào tiêu hóa thức ăn và sản xuất ra các chất dinh dưỡng thiết yếu mà chúng còn tham gia quá trình sản xuất hoặc điều hòa một số loại nội tiết tố trong cơ thể. Các  nghiên cứu cho thấy, nhiều bệnh lý chuyển hóa như đái tháo đường, béo phì, xơ gan…có liên quan tới hoạt động của hệ khuẩn chí đường ruột.

Nghiên cứu ảnh hưởng của vi khuẩn đường ruột với bệnh béo phì của Cox và cộng sự năm 2014

Một nghiên cứu khá thú vị được thực hiện bởi Cox LM và cộng sự năm 2014 cho thấy, khi phá vỡ hệ khuẩn chí bảo vệ của chuột trong những ngày đầu đời, chúng có xu hướng bị béo phì. Để kiểm chứng ảnh hưởng của hệ khuẩn chí đường ruột đối với việc phát triển bệnh béo phì, người ta tiếp tục lấy hệ vi khuẩn chí của những con chuột bị béo phì này đem cấy sang những con chuột ở nhóm chứng. Kết quả sau một thời gian những con chuột này cũng phát triển tình trạng béo phì. Một nghiên cứu khác thực hiện tại Newzeland năm 2020 cho thấy, trẻ em sử dụng kháng sinh trong 1-2 năm đầu đời có xu hướng có chỉ số BMI cao hoặc có nguy cơ béo phì nhiều hơn so với trẻ sử dụng kháng sinh muộn (4-5 tuổi).

5. Vai trò đối với sức khỏe tâm thần

Vi khuẩn đường ruột tham gia vào sản xuất và điều tiết nhiều chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, dopamin, GABA…có thể ảnh hưởng tới hoạt động của hệ thần kinh trung ương. Có rất nhiều bằng chứng về sự mất cân bằng hệ khuẩn chí đường ruột ở những bệnh nhân mắc các bệnh về tâm thần kinh, đặc biệt là người bị rối loạn lo âu, trầm cảm,  Alzeihmer, trẻ tự kỉ,…

Việc tác động lên hệ khuẩn chí đường ruột bằng cách bổ sung lợi  khuẩn phù hợp (gọi là psychobiotics) hiện nay là xu thế mới rất triển vọng trong phòng ngừa và điều trị các rối loạn tâm thần.

Xu hướng phát triển các công thức probiotics đặc hiệu cho từng bệnh lý chuyên biệt

Nếu như trước đây, việc bổ sung probiotic được sử dụng chủ yếu để cải thiện các rối loạn về tiêu hóa thì hiện nay, lĩnh vực nghiên cứu probiotics đã rộng mở hơn rất nhiều, với các ứng dụng trong phòng ngừa và điều trị các bệnh lý về miễn dịch, tâm thần kinh…

Probiotic được xác định bởi chi, loài và chủng. Mỗi chủng probiotics tuy cùng loài nhưng có thể có những tác dụng đặc hiệu rất khác nhau (ví dụ Bifidobacterium lactis W51 và Bifidobacterium lactis W51 là 2 chủng vi khuẩn khác nhau mặc dù cùng loài Bifidobacterium lactis). Vì vậy, xu thế hiện nay các nhà nghiên cứu tập trung vào xác định tác dụng chính của chủng probiotics, từ đó lựa chọn các chủng probiotics để xây dựng thành một công thức cho chỉ định điều trị đặc hiệu. Như vậy, với mỗi bệnh lý khác nhau, sẽ có 1 công thức probiotics chuyên biệt có hiệu quả tốt.

WinClove tại Hà Lan là một công ty hàng đầu thế giới trong lĩnh vực nghiên cứu về probiotics. Đơn vị này tập trung và phát triển những công thức probiotics đa chủng đặc hiệu cho từng chỉ định. Một số công thức probiotics của WinClove được sử dụng rộng rãi trên thị trường thế giới như Ecologic Barrier dùng cho các rối loạn tâm thần (stress, lo âu, trầm cảm…); EcologicAAD dùng cho tiêu chảy do kháng sinh, Ecologic Panda dùng cho bệnh dị ứng…

Như vậy, cùng với việc hiểu sâu hơn về hệ khuẩn chí đường ruột và vai trò của hệ khuẩn chí đường ruột với sức khỏe, các công thức probiotic cao cấp trên thị trường đã phát triển hoàn thiện hơn và phù hợp cho từng bệnh lý, đem lại hiệu quả tối ưu nhất cho người bệnh.

Tiến sĩ Braden Kuo – đồng Giám đốc Điều hành của Trung tâm Sức khỏe Thần kinh tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, Mỹ và Trợ lý Giáo sư Y khoa của Trường Y khoa Harvard cho biết: “Có rất nhiều nhiễu xuyên âm (crosstalk) giữa hai trung tâm thần kinh lớn này”. “Sự nhiễu xuyên âm (crosstalk) này ảnh hưởng đến cảm giác của chúng ta, làm chúng ta nhận thấy các triệu chứng dạ dày ruột, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của chúng ta.”

Thông thường, khi chúng ta nhận thấy thứ gì đó ngon miệng, thì lúc này não bộ sẽ báo hiệu cho ruột, để ruột chuẩn bị đón thức ăn đến. Khi chúng ta cảm thấy lo lắng hoặc căng thẳng, chúng ta có thể gặp những điều này như: đau bụng, tiêu chảy, buồn nôn, hoặc “sự hồi hộp”. Thì những thông điệp cũng đi từ ruột đến não. Điều này giúp giải thích tại sao, khi chúng ta ăn thứ gì đó khiến chúng ta bị bệnh, chúng ta sẽ tự nhiên tránh ăn nó dù chúng ta nhìn thấy nó.

Những hoạt động thường ngày này có thể không ổn khi dây thần kinh ruột bị tổn thương hoặc trục trặc. Trung tâm Sức khỏe Thần kinh điều trị bệnh nhân có các điều kiện thay đổi cuộc sống như táo bón mãn tính, nôn mửa và hội chứng ruột kích thích (IBS – Irritable Bowel Syndrome – Hội chứng ruột kích thích). Bác sĩ – Các nhà khoa học của trung tâm cũng đóng góp những nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu lâm sàng và nghiên cứu chuyển đổi tại Trường Y khoa Harvard để hiểu mối liên hệ giữa ruột và não bộ.

Ví dụ, Tiến sĩ Braden Kuo và các đồng nghiệp đang đo hoạt động não bộ ở bệnh nhân bị buồn nôn mãn tính bằng MRI chức năng, phát hiện sự thay đổi dòng máu. Phát hiện này giúp họ khám phá ra rằng: sự buồn nôn và các cơn đau liên quan đến các trung tâm thần kinh tương tự đã nhắc kế hoạch điều trị mới cho bệnh nhân nhất định, có khả năng cải thiện chất lượng cuộc sống của họ.

Các nhà nghiên cứu của trung tâm cũng đang nghiên cứu: làm sao hàng tỷ tỷ vi khuẩn trong ruột (vi khuẩn đường ruột) lại tương tác với hệ thần kinh ruột (một thành phần của hệ thống thần kinh sinh thực) và cuối cùng là hệ thần kinh trung ương, những ghi chú đồng lãnh đạo của trung tâm này là Tiến sĩ Allan M. Goldstein, Marshall K. Bartlett – Giáo sư phẫu thuật tại Trường Y khoa Harvard và trưởng khoa phẫu thuật nhi khoa tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts cho biết: “Nhiều bằng chứng cho thấy rằng vi khuẩn trong ruột và các sản phẩm phụ do chúng tạo ra, ảnh hưởng đến tâm trạng, nhận thức và hành vi của con người.”

Giảng viên Trường Y khoa Harvard đang nghiên cứu hình ảnh cơ thể bất thường và rối loạn ăn uống ở thanh thiếu niên ảnh hưởng đến khả năng phát triển IBS và các vấn đề về dạ dày ruột khác ở tuổi trưởng thành. Ông nói, những bệnh nhân này thường nhận thấy những cảm giác tiêu hóa bình thường, như sự giãn nở của ruột với thức ăn và phân, khi bất thường họ nhờ đến sự giúp đỡ của bác sĩ.

Tiến sĩ Braden Kuo cũng đồng thời dẫn đầu một nghiên cứu thí điểm cho thấy “phản ứng thư giãn”, một trạng thái nghỉ ngơi sâu của các hoạt động như thiền và yoga giúp làm giảm triệu chứng ở một số bệnh nhân bị IBS và bệnh viêm ruột.

Khi não bộ và ruột kết hợp với nhau, điều này có ý nghĩa đối với các nhà lâm sàng điều trị rối loạn dạ dày ruột bao gồm các cách tiếp cận nhận thức như: nói chuyện trị liệu, thôi miên, hay phản ứng thư giãn trong các khuyến cáo của họ và cho các bác sĩ lâm sàng điều trị các triệu chứng nhận thức để xem xét những gì đang xảy ra trong ruột của bệnh nhân.

Nguồn: http://neuro.hms.harvard.edu/harvard-mahoney-neuroscience-institute/brain-newsletter/and-brain-series/gut-and-brain
Lược dịch: Bs.Nguyễn Hữu Tùng & cộng sự

TRIỆU CHỨNG

Các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng ruột kích thích có thể khác nhau theo từng người và thường giống với các bệnh khác. Những dấu hiệu và triệu chứng thường gặp là:

• Đau hoặc đau quặn bụng
• Đau bụng sau ăn/ đau bụng mót đi cầu nhiều lần
• Cảm giác chướng bụng
• Đầy hơi
• Tiêu chảy hoặc táo bón – đôi khi có các đợt táo bón và tiêu chảy xen kẽ nhau
• Chất nhầy trong phân.

Đối với hầu hết các trường hợp thì HCRKT là một tình trạng mãn tính, mặc dù các dấu hiệu và triệu chứng có lúc xấu đi và có lúc cải thiện hoặc thậm chí mất đi hoàn toàn.

Nguyên nhân của hội chứng ruột kích thích

Nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích hiện vẫn chưa được xác định rõ ràng nhưng hội chứng này có thể do nhiều yếu tố gây ra. Thành ruột được lót bằng các lớp cơ có khả năng co bóp và thư giãn nhịp nhàng trong quá trình vận chuyển thức ăn từ dạ dày qua ruột đến trực tràng. Khi bạn bị hội chứng ruột kích thích, các cơn co thắt có thể mạnh hơn và kéo dài hơn bình thường nên sẽ gây ra tình trạng đầy hơi, chướng bụng và tiêu chảy. Ngược lại, khi ruột co thắt yếu, quá trình vận chuyển thức ăn sẽ diễn ra chậm làm cho phân trở nên cứng và khô.

Những bất thường của hệ thần kinh ở đường tiêu hóa cũng có thể là nguyên nhân làm cho bạn cảm thấy khó chịu hơn bình thường khi bụng bị trướng hơi hoặc đầy phân. Sự phối hợp kém hiệu quả giữa các tín hiệu của não và ruột (suy giảm chức năng trục Não – Ruột) có thể làm cho cơ thể của bạn phản ứng quá mức với những thay đổi thường xảy ra trong quá trình tiêu hóa. Sự phản ứng quá mức này có thể làm cho bạn bị đau, tiêu chảy hoặc táo bón.

Rối loạn dẫn truyền thông tin giữa não và ruột là nguyên nhân chính gây HCRKT

Một số yếu tố kích phát hội chứng ruột kích thích

• Thực phẩm: mối liên quan giữa tình trạng dị ứng hoặc không dung nạp thực phẩm với hội chứng ruột kích thích hiện vẫn chưa được làm rõ, tuy nhiên nhiều người đã có triệu chứng nặng hơn sau khi ăn một số loại thực phẩm. Các loại thực phẩm có liên quan là sô cô la, gia vị, chất béo, trái cây, các loại đậu, cải bắp, bông cải trắng, bông cải xanh, sữa, thức uống có ga và rượu bia;
• Căng thẳng: hầu hết những người bị HCRKT có thể thấy các dấu hiệu và triệu chứng của mình xấu đi hoặc thường xuyên hơn trong các giai đoạn có nhiều căng thẳng, như tuần cuối cùng hoặc tuần đầu tiên làm công việc mới. Tuy nhiên, căng thẳng chỉ có thể làm nặng thêm các triệu chứng, chứ không gây ra triệu chứng;
• Nội tiết tố: phụ nữ có khả năng bị HCRKT cao gấp hai lần, các nhà nghiên cứu cho rằng sự thay đổi nội tiết tố đóng một vai trò trong việc gây ra hội chứng này. Nhiều phụ nữ nhận thấy các dấu hiệu và triệu chứng trở nên nặng hơn trong hoặc trước/sau kỳ kinh nguyệt;
• Các bệnh lý khác: đôi khi các bệnh lý khác như đợt tiêu chảy nhiễm trùng cấp tính (viêm dạ dày ruột) hoặc tình trạng vi khuẩn phát triển quá mức trong đường ruột (loạn khuẩn) có thể kích thích HCRKT.

Hội chứng ruột kích thích có nguy hiểm không?

Sở dĩ gọi là Hội chứng ruột kích thích mà không phải “bệnh” ruột kích thích bởi thực sự người bị HCRKT không có bất cứ tổn thương thực thể nào tại đường tiêu hóa, chính vì vậy, HCRKT không nguy hiểm. Tuy nhiên, những triệu chứng của HCRKT có thể gây khó chịu, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Lo lắng về bệnh tật lâu dần, có thể dẫn tới các bệnh tâm lý như rối loạn lo âu hoặc trầm cảm – đây có thể là hậu quả nghiêm trọng nhất do hội chứng này gây ra.

Theo nghiên cứu, có tới 50-90% bệnh nhân bị HCRKT có mắc kèm ít nhất một trong hai rối loạn lo âu và trầm cảm. Mối liên hệ giữa HCRKT và rối loạn lo âu, trầm cảm không rõ đâu là nguyên nhân, đâu là hậu quả nhưng trị liệu tâm lý là một phần quan trọng trong điều trị HCRKT.

Điều trị hội chứng ruột kích thích

1. Điều trị triệu chứng

Vì hội chứng ruột kích thích không có tổn thương thực thể nên phương pháp điều trị sẽ tập trung làm giảm triệu chứng để bạn có một cuộc sống như bình thường. Một số loại thuốc thường sử dụng:

• Thuốc giảm đau do co thắt cơ trơn đường tiêu hóa như Spasfon, Duspatalin,…
• Chống táo bón như Forlax, Duphalac, Tegaserod,…
• Chống ỉa chảy: Smecta, Imodium, Actapulgite,…
• Chống sinh hơi: Meteospasmyl, Pepsane,…
• Thuốc an thần: Rotunda, Seduxen, Dogmatil,…
• Thuốc triệt khuẩn ruột: tuy vi khuẩn không đóng vai trò quan trọng trong bệnh này nhưng ít nhiều có tham gia, tạo nên vòng luẩn quẩn. Tiêu chảy và táo bón đều tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, khi vi khuẩn phát triển mạnh mẽ sẽ làm tăng tiêu chảy và trướng bụng. Tuỳ thuộc vào mức độ mà có thể dùng các loại thuốc khác nhau: Berberin, Ganidan, Biseptol,..

Trong hầu hết các trường hợp, bạn có thể kiểm soát thành công các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng ruột kích thích ở mức độ nhẹ bằng cách học cách kiểm soát căng thẳng cũng như thay đổi chế độ ăn uống và lối sống. Cố gắng tránh các thực phẩm gây kích thích các triệu chứng. Đồng thời cố gắng tập thể dục đều đặn, uống nhiều nước và ngủ đủ giấc.

Nếu hội chứng này ở mức độ trung bình hoặc nghiêm trọng, bạn cần phải thực hiện nhiều điều hơn là chỉ thay đổi lối sống. Bác sĩ có thể đề nghị bạn sử dụng thuốc.

2. Điều trị nguyên nhân gây HCRKT bằng cách bổ sung men vi sinh tác động đích trên trục não ruột

Tín hiệu dẫn truyền thông tin giữa Não và Ruột bị rối loạn được cho là nguyên nhân chính gây ra HCRKT. Một số chủng vi khuẩn có lợi ở đường ruột được tìm thấy có khả năng tham gia vào liên kết giữa não và ruột qua các con đường miễn dịch, kiểm soát việc tổng hợp các chất dẫn truyền thần kinh tại ruột như serotonin, GABA…Những chủng lợi khuẩn đường ruột đặc biệt này được gọi là psychobiotics – men vi sinh tác động đích trên trục não ruột.

Bổ sung psychobiotics giúp củng cố lại chức năng não – ruột, không chỉ giúp cải thiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa mà còn giúp giảm lo âu và trầm cảm. Một công thức hỗn hợp psychobiotics đầu tiên trên thế giới do các nhà khoa học của Hà Lan nghiên cứu thành công có tên gọi là Ecologic Barrier, dành riêng cho các trường hợp bị rối loạn tiêu hóa chức năng như HCRKT, trào ngược dạ dày,…và bị căng thẳng, lo âu, trầm cảm.

Bạn có thể tìm hiểu và đặt mua Ecologic Barrier tại đây:

3. Chế độ dinh dưỡng

• Loại bỏ thực phẩm gây đầy hơi: nếu bạn bị khó chịu bởi tình trạng chướng bụng hoặc đánh hơi nhiều, bác sĩ có thể đề nghị bạn cắt giảm các loại thực phẩm như thức uống có ga, rau củ – đặc biệt là bắp cải, bông cải xanh và bông cải trắng – và trái cây sống.
• Loại bỏ gluten: các nghiên cứu cho thấy triệu chứng tiêu chảy trong HCRKT sẽ được cải thiện nếu họ ngưng dùng gluten (lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen).
• Loại bỏ nhóm thực phẩm FODMAPs: FODMAPs là nhóm thực phẩm chứa đường có thể lên men như đường fructose, fructan, lactose và một số loại đường khác. Đường FODMAPs tìm thấy trong một số ngũ cốc, rau củ, trái cây và thực phẩm từ sữa. Tuy nhiên mọi người thường không nhạy cảm với tất cả các loại thực phẩm FODMAPs. Bạn có thể nghiêm ngặt thực hiện chế độ ăn ít FODMAPs để giảm các triệu chứng HCRKT rồi sau đó có thể bắt đầu trở lại từng ít một.

Quan điểm cũ về bệnh trầm cảm

Theo quan điểm truyền thống, trầm cảm là bệnh mạn tính có nguyên nhân là do sự suy giảm chức năng não bộ và mất cân bằng nồng độ các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, dopamin, GABA….
Các thuốc chống trầm cảm được sử dụng hiện nay chủ yếu tác động lên não bộ thông qua việc điều chỉnh nồng độ các chất dẫn truyền thần kinh. Mặc dù thuốc chống trầm cảm có hiệu quả với đa số các trường hợp, nhưng có khoảng 10-15% người bị trầm cảm không cải thiện triệu chứng khi sử dụng thuốc. Ngoài ra, có 30-40% bệnh nhân chỉ cải thiện một phần triệu chứng khi sử dụng thuốc.

Chính vì vậy, các nhà khoa học cho rằng vẫn còn có nhiều lỗ hổng trong điều trị trầm cảm. Với những tiến bộ trong nghiên cứu, hiện nay cơ chế bệnh sinh của trầm cảm được hiểu rõ hơn và cho thấy nó phức tạp hơn rất nhiều. Các nhà nghiên cứu cho rằng có 4 cơ chế chính gây ra bệnh trầm cảm là:

• Suy giảm chức năng não bộ: biểu hiện qua sự mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh, giảm tính linh động thần kinh và tuần hoàn thần kinh bất thường.
• Suy giảm hoạt động trục dưới đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA-axis): điều chỉnh sai các cơ chế feedback ngược.
• Suy giảm hệ thống miễn dịch với tình trạng viêm mạn tính
• Suy giảm chức năng trục Não – Ruột: biểu hiện qua rối loạn hệ tiêu hóa và bất thường hệ vi sinh đường ruột

Vai trò của Trục Não – Ruột – Hệ khuẩn chí đường ruột trong bệnh trầm cảm

Ruột hoạt động giống như một “bộ não thứ hai” của cơ thế với một hệ thống từ 200-600 triệu tế bào thần kinh được phân bố rải rác khắp đường tiêu hóa – được gọi là hệ thần kinh ruột (ENS). Hệ thần kinh ruột kiểm soát nhu động ruột, sự trao đổi chất qua bề mặt niêm mạc và sản xuất các nội tiết tố đường ruột. 

Không chỉ hoạt động một cách độc lập, hệ thống thần kinh ruột còn kết nối chặt chẽ với hệ thần kinh trung ương thông qua các con đường: hệ thống thần kinh, trục dưới đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận và hệ thống miễn dịch. Tương tác giữa hệ thần kinh ruột với thần kinh trung ương là một tương tác hai chiều, còn được gọi là Trục Não – Ruột. Các yếu tố như stress tâm lý và bệnh tật làm suy giảm một trong nhiều con đường của trục Não – Ruột, có thể gây ra rối loạn chức năng trục Não – Ruột và dẫn đến trầm cảm.

Những nghiên cứu trong thời gian gần đây cho thấy hệ khuẩn chí đường ruột đóng vai trò cực kì quan trọng trong tương tác hai chiều của Trục Não – Ruột.

Sơ đồ giải thích tương tác hai chiều của trục Não – Ruột – Hệ khuẩn chí đường ruột

Biểu hiện của suy giảm chức năng trục Não – Ruột có thể quan sát thấy đó là ở những bệnh nhân mắc các bệnh về tâm thần như rối loạn lo âu, trầm cảm, tự kỷ…thường có triệu chứng như thay đổi cảm giác thèm ăn, gián đoạn chuyển hóa, rối loạn dạ dày ruột chức năng và các bất thường trong hệ khuẩn chí đường ruột. Ngược lại, rối loạn lo âu, trầm cảm thường song hành với các rối loạn dạ dày ruột chức năng như hội chứng ruột kích thích, táo bón chức năng, khó tiêu chức năng, đầy bụng chức năng,…

Hệ khuẩn chí đường ruột là thành phần quan trọng của ruột, có thể tác động đến chức năng não bộ và hành vi thông qua trục Não – Ruột. Chúng tổng hợp ra tryptophan – tiền chất để tổng hợp lên serotonin – chất dẫn truyền thần kinh liên quan tới trạng thái tâm lý vui vẻ, hạnh phúc. 90% serotonin được sản sinh tại ruột.

Các nghiên cứu chỉ ra, một người khi mắc các rối loạn tâm thần kinh như stress, trầm cảm, tự kỷ…thì hệ khuẩn chí của họ bị mất cân bằng, có sự sụt giảm cả về sự đa dạng và số lượng của các vi khuẩn có lợi, nhiều nhất là nhóm lợi khuẩn Lactobacillus và Bifidobacterium. Điều đó dẫn tới ý tưởng cho việc bổ sung probiotics để củng cố chức năng Trục Não Ruột, ứng dụng trong điều trị rối loạn lo âu, trầm cảm.

Sử dụng Probiotics trong kiểm soát triệu chứng lo âu trầm cảm 

Những tiến bộ trong ngành vi sinh gần đây đã giúp các nhà khoa học có cái nhìn rõ hơn về vai trò quan trọng của hệ khuẩn chí đường ruột đối với tương tác hai chiều của Trục Não Ruột. Vi khuẩn đường ruột tham gia trực tiếp vào tín hiệu dẫn truyền thông tin của Trục Não Ruột thông qua việc điều hòa ngưỡng điện sinh lý của các tế bào nơ-ron thần kinh ruột. Chúng cũng sản xuất ra các chất chuyển hóa và hoạt hóa thần kinh có tác dụng trên não bộ như serotonin, GABA, dopamin, acetycholin…Hệ khuẩn chí đường ruột còn đóng vai trò ngăn chặn các cytokine gây viêm qua hàng rào máu não – chất này có tác dụng ức chế giải phóng seretonin và melatonin, dẫn tới những triệu chứng như lo lắng, buồn bã, mất ngủ…

Một trong những đơn vị nghiên cứu hàng đầu trong lĩnh vực vi sinh đường ruột là WinClove B.V, Hà Lan đã ứng dụng các kết quả nghiên cứu về vi sinh đường ruột trong bệnh trầm cảm và tạo ra công thức chứa hỗn hợp các probiotics tác động đích trên Trục Não Ruột, gọi là Ecologic Barrier, sử dụng với mục đích cải thiện rối loạn liên quan tới chức năng Trục Não Ruột như lo âu, trầm cảm và đặc biệt là các rối loạn tiêu hóa chức năng. Kết quả nghiên cứu lâm sàng cho thấy, bổ sung Ecologic Barrier vcó thể giúp cải thiện các triệu chứng lo âu và trầm cảm như đau đầu, mệt mỏi, buồn bã, dễ kích động; giúp tăng khả năng đáp ứng với yếu tố stress và tăng hiệu suất ghi nhớ sau stress…

Năm 2018, Ecologic Barrier chính thức có mặt ở thị trường Việt Nam với tên thượng mại là Cerebio, giúp cho bệnh nhân hoặc người có nguy cơ cao bị trầm cảm có thể tiếp cận và sử dụng để phòng ngừa hoặc hỗ trợ điều trị trầm cảm.

Thu Minh

Nguyên nhân của chứng đau dây thần kinh dạ dày

Cơ thể chúng ta có 3 hệ thần kinh khác nhau, mặc dù mỗi hệ thần kinh lại có nhiệm vụ chuyên biệt khác nhau nhưng giữa chúng lại có mối liên hệ chặt chẽ. Hệ thần kinh cao cấp thì điều hành các hoạt động tư duy, tự chủ, hệ thần kinh cảm giác thì thu thập các tín hiệu từ các giác quan còn hệ thần kinh thực vật điều hành hoạt động của các cơ quan như tim mạch, tiêu hóa… Hệ thần kinh cao cấp không chỉ điều hành hoạt động bộ nhớ và xử lý thông tin mà còn tác động đến hai hệ thần kinh còn lại.

Có nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng dạ dày như một não bộ thứ hai của cơ thể, nghĩa là khi bộ não thứ nhất có cảm ứng như thế nào thì bộ não thứ hai sẽ cảm nhận được và ngược lại. Chẳng hạn khi bạn cảm thấy hồi hộp, lo lắng thì dạ dày sẽ cảm thấy nôn nao, sốt ruột…

Khi não bộ căng thẳng, stress, hoảng loạn thì cơ thể sẽ sản sinh ra nhiều acid dẫn đến sự mất cân bằng acid trong dạ dày gây hiện tượng trào ngược, buồn nôn. Ngoài ra lượng acid dư thừa này còn là yếu tố gây giảm dịch nhờn bảo vệ niêm mạc dạ dày dẫn đến tình trạng viêm loét dạ dày, đau dây thần kinh dạ dày. Ngoài ra tình trạng căng thẳng thần kinh này kéo dài không những gây đau dây thần kinh dạ dày, viêm loét dạ dày, trào ngược dạ dày mà còn chuyển biến nặng hơn như ung thư dạ dày, ung thư thực quản

Khi căng thẳng, stress sẽ kích hoạt cơ chế “Fight or Flight” trong hệ thần kinh trung ương khiến hệ tiêu hóa dừng hoạt động do hệ thần kinh trung ương tắt lưu lượng máu, ảnh hưởng đến việc co bóp của hệ tiêu hóa. Căng thẳng, stress kéo dài đồng nghĩa với việc cơ chế “Fight or Flight” luôn trong trạng thái kích hoạt khiến hệ tiêu hóa bị rối loạn và có thể không trở lại trạng thái bình thường được gây hiện tượng đau dây thần kinh dạ dày, viêm loét dạ dày tá tràng…

Đau dây thần kinh dạ dày còn xảy ra khi cơ thể mệt mỏi, stress dẫn đến tình trạng ăn không ngon, chán ăn làm hệ tiêu hóa hoạt động không hiệu quả, thức ăn bị tồn đọng trong dạ dày, lâu dần gây tình trạng đau dạ dày, đầy hơi, khó tiêu…

Đọc bài viết sau để hiểu hơn: Tại sao suy nghĩ nhiều lại đau dạ dày?

Một số biểu hiện khi cơ thể mắc chứng đau dây thần kinh dạ dày

Khi mắc chứng đau dây thần kinh dạ dày thì cơ thể thường có các biểu hiện sau:

• Dấu hiệu khó tiêu sau mỗi bữa ăn: đây là dấu hiệu khởi phát của chứng đau dây thần kinh dạ dày
• Xuất hiện tình trạng ợ chua, ợ nóng với tần suất tương đối cao.
• Thỉnh thoảng có những cơn đau nhói vùng bụng
• Dấu hiệu nóng rát vùng thượng vị (vùng nằm dưới xương ức).

Làm gì để phòng tránh chứng đau dây thần kinh dạ dày

Để hạn chế và phòng tránh chứng đau thần kinh dạ dày thì chúng ta cần lưu ý:

• Cần hạn chế những yếu tố thuận lợi gây căng thẳng, stress – là nguyên nhân gây nên chứng đau thần kinh dạ dày: hạn chế thức khuya, có chế độ làm việc và nghỉ ngơi hợp lý, học cách suy nghĩ đúng đắn, tích cực, tránh các suy nghĩ tiêu cực
• Thường xuyên tập thể dục, thể thao vừa giúp tăng cường sức khỏe, giảm stress vừa giúp kích thích não bộ sản sinh ra endorphins – một chất có tác dụng giảm căng thẳng và cải thiện tâm trạng.
• Tập các liệu pháp thư giãn như yoga, thiền định giúp tâm trí thoải mái, thư giãn thần kinh và cơ bắp
• Có một chế độ ăn hợp lý, đầy đủ dinh dưỡng, giàu các vitamin và khoáng chất, nhiều rau xanh,hoa quả, hạn chế các chất kích thích như bia rượu…
• Có lối sống lành mạnh, tránh xa các tệ nạn xã hội, các chất kích thích như ma túy….

Xem thêm nội dung sau: Tâm lý ảnh hưởng như thế nào đến dạ dày của chúng ta?

Ngoài các phương pháp trên thì chúng ta có thể bổ sung thêm loại probiotic chuyên biệt để hạn chế căng thẳng, stress – nguyên nhân chính gây tình trạng đau dây thần kinh dạ dày. Nghiên cứu chỉ ra, một số chủng probiotic nhất định như Bifidobacteria, Lactobacillus hoặc Bacteroides có tác động tích cực trên thần kinh trung ương nhờ khả năng giúp tăng cường tính toàn vẹn của hàng rào biểu mô ruột non, qua đó ngăn chặn các nội độc tố đi vào máu dẫn đến tình trạng viêm thần kinh. Bên cạnh đó, probiotics còn sản xuất ra trytophan – là chất cần thiết để tạo ra serotonin (một loại hormon “hạnh phúc”).

Năm 2015, lần đầu tiên trên thế giới các nhà khoa học của Winclove Hà Lan đã chính thức đưa ra một công thức probiotics chuyên biệt để giảm stress với tên gọi là Ecologic Barrier. Công thức này bao gồm 8 chủng probiotic được chọn lọc dựa trên tác dụng đặc hiệu để giúp cải thiện tâm trạng. Hiệu quả của Ecologic Barrier được ghi nhận qua nghiên cứu lâm sàng bao gồm: giảm các yếu tố gây viêm thần kinh, tăng cường chức năng bảo vệ của hàng rào biểu mô ruột non, giảm nhạy cảm với stress, giảm các triệu chứng trầm cảm và tăng cường khả năng ghi nhớ sau stress.

Hiện nay, Ecologic Barrier đã có mặt tại nhiều quốc gia trên thế giới và được các chuyên gia đánh giá cao về tính ứng dụng trong việc bảo vệ và nâng cao sức khỏe tâm thần. Tại Việt Nam, sản phẩm có tên thương mại là Cerebio.

Theo benhlytramcam.vn