Trục não ruột là gì?

Trục não-ruột đề cập đến dòng thông tin 2 chiều giữa đường ruột và hệ thần kinh trung ương. Tương tác hai chiều này liên quan đến nhiều con đường khác nhau như con đường thần kinh, miễn dịch, chuyển hóa. Đó là một mạng lưới rất phức tạp, có thể dễ dàng bị phá vỡ bởi nhiều yếu tố khác nhau, chẳng hạn như môi trường, căng thẳng, thuốc kháng sinh, thậm chí là quá trình mang thai, sinh nở ở phụ nữ…

Hệ vi sinh vật đường ruột là một phần quan trọng của kết nối ruột-não này. Nó phát triển đồng thời với hệ thống thần kinh trung ương và có ảnh hưởng mạnh mẽ đến chức năng của thần kinh trung ương. Nhiều bằng chứng khoa học cho thấy rối loạn hệ vi sinh đường ruột có thể có một vai trò quan trọng trong nhiều bệnh tâm thần và thần kinh.

Khi hệ khuẩn chí mất cân bằng, hoạt động trục não ruột bị rối loạn có thể làm cho hàng rào vật lý giữa hệ thần kinh trung ương và hệ tim mạch yếu đi. Khi hàng rào máu não này bị rò rỉ, nó có thể dẫn đến tình trạng viêm thần kinh. Viêm thần kinh liên quan đến đường ruột có có thể dẫn đến sự phát triển của các bệnh như đa xơ cứng, đột quỵ, bệnh Alzheimer và bệnh Parkinson.

Bên cạnh đó, rối loạn hoạt động của trục não bộ bị rối loạn còn có thể thúc đẩy tình trạng béo phì thông qua việc gây ra những sự thay đổi về trao đổi chất, kiểm soát cảm giác no và hành vi ăn uống của chúng ta. Một nghiên cứu năm 2020 gần đây đã chứng minh tín hiệu bị gián đoạn trong trục não ruột có thể tạo ra sự ưa thích mạnh mẽ đối với hương vị của đường.

Trục não ruột hoạt động theo 3 con đường khác nhau:

Dây thần kinh phế vị

Ruột của chúng ta chứa gần 500 triệu tế bào thần kinh, được kết nối với não thông qua các dây thần kinh. Dây thần kinh phế vị là một trong những dây thần kinh lớn nhất kết nối đường tiêu hóa với hệ thần kinh và đóng nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể. Nó có tác động trên phạm vi rộng đối với chứng viêm và thành phần hệ vi sinh vật trong ruột. Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng tới chức năng của dây thần kinh phế vị. Ví dụ, căng thẳng tâm lý đặc biệt có hại với dây thần kinh phế vị và đã được chứng minh có liên quan đến sự phát triển của các rối loạn tiêu hóa như hội chứng ruột kích thích và bệnh viêm ruột.

Chất dẫn truyền thần kinh

Theo tiến sĩ Jess Braid: “Ruột sản xuất 90% hormone hạnh phúc serotonin, 50% dopamine tìm kiếm niềm vui, melatonin – hormone giấc ngủ và oxytocin, hormone âu yếm. Khi sự cân bằng của các sinh vật trong ruột của chúng ta bị sai lệch, nó có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và hành vi của chúng ta.”

Chất chuyển hóa do vi khuẩn tạo ra

Có một mối liên hệ đáng kể giữa trục ruột-não và mức độ nhạy cảm của chúng ta với căng thẳng. Căng thẳng mãn tính có thể gây ra các đợt trầm cảm và lo lắng. Người ta suy đoán rằng những người có sức khỏe đường ruột tốt có thể chịu được áp lực tốt hơn những người phải vật lộn với nó. Nhiều nghiên cứu cũng đã chỉ ra những thay đổi trong thời kỳ đầu đời đối với hệ vi sinh vật đường ruột do tiếp xúc với kháng sinh, thiếu bú mẹ, sinh mổ, nhiễm trùng, tiếp xúc với căng thẳng và các ảnh hưởng môi trường khác có thể dẫn đến những thay đổi lâu dài về sinh lý liên quan đến căng thẳng và hành vi.

Cải thiện hoạt động trục não ruột bằng cách bổ sung probiotic

Probiotics là các chủng vi khuẩn sống, khi bổ sung với lượng vừa đủ sẽ đem lại lợi ích cho sức khỏe. Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng, probiotic có thể điều chỉnh các rối loạn thần kinh và tâm thần thông qua trục ruột-não. Các loại men vi sinh ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động của hệ thần kinh trung ương thường được gọi là “spychobiotic”. Nhiều nghiên cứu lâm sàng cho thấy những “psychobiotic” này có thể cải thiện các chức năng nhận thức cũng như các triệu chứng căng thẳng, lo lắng và trầm cảm.

Mặc dù probiotic có thể được bổ sung từ các thực phẩm lên men (sữa chua, dưa,…), nhưng bạn nên lựa chọn những chế phẩm probiotic được sản xuất chuyên biệt cho trục não ruột nếu đang gặp phải các vấn đề liên quan. Đây là những chế phẩm được bào chế riêng, gồm các chủng “psychobiotic” có tác dụng điều hòa trục não ruột, qua đó cải thiện các vấn đề về tiêu hóa như rối loạn tiêu hóa dai dẳng, hội chứng ruột kích thích và rối loạn tâm thần kinh như lo âu, trầm cảm.

Thực tế, đau dây thần kinh dạ dày không phải là một từ chính xác trong chẩn đoán bệnh, đây là cách gọi “nôm na” của bệnh đau dạ dày do các nguyên nhân tâm lý như stress, lo âu hoặc trầm cảm.

Thần kinh tác động tới hoạt động của dạ dày như thế nào?

Hoạt động bài tiết acid dịch vị tiêu hóa thức ăn của dạ dày được điều khiển bởi 2 yếu tố thần kinh:

• Thần kinh nội tại: là các đám rối Meissner nằm ngay dưới niêm mạc dạ dày, đám rối này làm bài tiết dịch vị dưới tác dụng kích thích của thức ăn trong dạ dày hoặc từ những kích thích của thần kinh trung ương.
• Thần kinh trung ương: là dây thần kinh phế vị, hay còn gọi là dây thần kinh số X. Dây thần kinh X làm bài tiết dịch vị dưới tác dụng kích thích của 2 loại phản xạ: phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện, các tác nhân gây nên 2 phản xạ này tương tự như trong cơ chế bài tiết nước bọt.

Như vậy, hoạt động bài tiết acid dạ dày phụ thuộc rất lớn vào các tín hiệu dẫn truyền thần kinh. Khi bị căng thẳng, cơ thể của chúng ta bật chế độ “chiến hay chạy” (Fight or Flight) – đây là một chế độ khá hữu ích giúp con người có thể sinh tồn dưới những điều kiện nguy hiểm. Ở chế độ này, các hóa chất trong cơ thể được bài tiết ra nhằm tăng tuần hoàn máu tới tim và não bộ để 2 cơ quan này hoạt động với công suất tối đa. Tuy nhiên, chính điều này sẽ làm giảm lưu lượng máu xuống đường tiêu hóa. Đồng thời, stress cũng kích hoạt dây thần kinh phế vị làm dạ dày tăng tiết acid nhiều hơn. Nếu tình trạng này xuất hiện thường xuyên, kéo dài sẽ làm lớp bảo vệ niêm mạc dạ dày bị ăn mòn, dẫn tới viêm loét dạ dày. Đồng thời, stress kéo dài cũng làm rối loạn nhu động co bóp của dạ dày, gây ra tình trạng ăn khó tiêu, buồn nôn, nôn, trào ngược dạ dày thực quản.

Phân biệt đau dây thần kinh dạ dày với đau dạ dày thông thường?

Đau dây thần kinh dạ dày hay đau dạ dày thực tế cùng chỉ một loại bệnh đó là viêm loét dạ dày. Tuy nhiên, điểm khác biệt là nguyên nhân gây đau dạ dày. Bệnh đau dạ dày có thể xảy ra do một số nguyên nhân khác nhau gồm: nhiễm khuẩn HP, stress, sử dụng thuốc (corticoid, NSAIDs), sử dụng rượu bia. Đau dây thần kinh dạ dày chính là viêm loét dạ dày do stress gây ra.

Người bệnh bị đau dây thần kinh dạ dày thường có các đặc điểm:

• Người bệnh được chẩn đoán mắc viêm loét dạ dày và không bị nhiễm khuẩn HP; hoặc nhiễm khuẩn HP đã được tiệt trừ nhưng không khỏi đau dạ dày
• Người bệnh bị đau dạ dày mặc dù chế độ sinh hoạt lành mạnh, không dùng rượu bia
• Đa số các trường hợp bị viêm dạ dày dai dẳng, điều trị không khỏi dứt điểm
• Người bệnh có biểu hiện căng thẳng hoặc lo lắng, mất ngủ
• Có các triệu chứng cơ thể của rối loạn lo âu/trầm cảm như: mệt mỏi, khó thở, hụt hơi, tim đập nhanh, đau đầu, vã mồ hôi…

Điều trị chứng đau dây thần kinh dạ dày

Thông thường, hầu hết các trường hợp đau dây thần kinh dạ dày có thể điều trị nội khoa (tức là điều trị bằng thuốc), kết hợp chế độ sinh hoạt, tập luyện thích hợp. Khi được chẩn đoán đau dây thần kinh dạ dày, bạn sẽ được bác sĩ kê đơn thuốc điều trị viêm dạ dày kết hợp các biện pháp hoặc thuốc để giảm căng thẳng, lo lắng.

• Đối với trường hợp bị căng thẳng, lo âu mức độ nhẹ: ưu tiên người bệnh tự điều chỉnh chế độ sinh hoạt, làm việc để tránh căng thẳng. Người bệnh cũng có thể lựa chọn các chế phẩm hỗ trợ để giảm lo âu. Hiện nay, một loại chế phẩm được ưu tiên sử dụng cho những người đau dạ dày do stress đó là loại probiotics (men vi sinh) điều hòa trục não ruột Cerebio. Đây là chế phẩm chứa hỗn hợp probiotics có tác dụng điều hòa hoạt động dẫn truyền tín hiệu thần kinh giữa não bộ và đường tiêu hóa, qua đó vừa giúp giảm căng thẳng, lo lắng, vừa cải thiện được các rối loạn ở đường tiêu hóa. Liệu pháp này được đánh giá là an toàn, đem lại hiệu quả cao cho người bị đau dây thần kinh dạ dày. Bạn có thể tìm hiểu thêm về loại probiotic này Tại đây.
• Trường hợp có biểu hiện rối loạn lo âu mức độ nặng hoặc có trầm cảm: người bệnh có thể được kê đơn thuốc an thần hoặc thuốc chống trầm cảm. Cần lưu ý các thuốc này có thể có tác dụng phụ và phải sử dụng theo đúng liều lượng cũng như lộ trình của bác sĩ kê đơn.
• Người bệnh nên: tập thể dục thường xuyên, tránh công việc quá căng thẳng, hạn chế thức khuya, không sử dụng rượu và các chất kích thích.

Ngoài ra, phương pháp điều trị ngoại khoa có thể được áp dụng trong các trường hợp bị đau dạ dày do stress không đáp ứng điều trị nội khoa, người bệnh có nguy cơ mắc các biến chứng của bệnh như xuất huyết, thủng dạ dày, ung thư dạ dày – thực quản. Theo phương pháp này, bác sĩ sẽ cắt dây thần kinh phế vị để hạn chế ảnh hưởng từ thần kinh trung ương xuống dạ dày của người bệnh. Tất nhiên, can thiệp ngoại khoa cũng sẽ kèm theo những nguy cơ rủi ro nhất đinh. Do vậy, người bệnh cần thảo luận kĩ với bác sĩ để quyết định phương pháp điều trị phù hợp.

Trên đây là những thông tin giúp bạn đọc hiểu thêm về chứng đau dây thần kinh dạ dày. Nếu cần tư vấn kĩ hơn, bạn có thể để lại câu hỏi hoặc gọi chúng tôi theo số hotline 0981.966.152.

DS. Quỳnh Anh

Một nghiên cứu mới được đăng tải trên tạp chí khoa học Nature, tổng hợp và phân tích dữ liệu từ dự án theo dõi sức khỏe của 500.000 người tại Anh. Các nhà nghiên cứu đã tập trung vào dữ liệu của 401 người, có hình ảnh não bộ được chụp trước và sau khi mắc Covid-19. Ảnh chụp sau được thực hiện trong khoảng thời gian trung bình là 141 ngày khi được chẩn đoán mắc bệnh. Các hình ảnh của nhóm 401 người này được so sánh với một nhóm khác gồm 384 người với những đặc điểm tương đương về tuổi tác, giới tính, sắc tộc và thời gian chụp ảnh não bộ.
Kết quả phân tích chỉ ra tác động đáng kể và có hại của virus SARS-CoV-2 đối với não bộ. Tác động được nhận thấy chủ yếu ở hệ thống limbic (nhóm các cấu trúc liên kết nằm sâu trong não bộ, có nhiệm vụ kiểm soát cảm xúc và hành vi của con người) và khứu giác. Ngoài ra, trong nghiên cứu hình ảnh mới, các chuyên gia phát hiện khả năng những thay đổi trong não bộ do nhiễm Covid-19 có thể dẫn tới hoặc đẩy nhanh tình trạng sa sút trí tuệ theo tuổi tác. Dù các nhà nghiên cứu không phát hiện trình trạng suy giảm trí nhớ ở các bệnh nhân Covid-19 thể nhẹ, nhưng chức năng điều hành của não bộ có suy giảm, trong đó có phản ứng nhận thức chung chậm đi.
Các nhà nghiên cứu cũng đã so sánh hình ảnh não bộ của các bệnh nhân mắc Covid-19 và những người mắc bệnh virus khác như cúm hoặc viêm phổi. Kết quả chỉ ra những thay đổi trong não bộ sau khi mắc Covid-19 cũng đáng kể hơn và khác biệt hơn so với những thay đổi ở não bộ sau khi mắc cúm hoặc viêm phổi.

Nhiều nghiên cứu khác cũng đã cung cấp những bằng chứng cho thấy ảnh hưởng Covid-19 đối với chức năng nhận thức. Kết quả theo dõi trên 200 bệnh nhân Covid-19 trong giai đoạn từ cuối 2020 đến đầu 2021 cho thấy, khoảng 2/3 số người bị bệnh Covid-19 đã xuất hiện các triệu chứng hậu Covid  (kéo dài hơn 12 tuần kể từ ngày xét nghiệm dương tính với virus SARS-CoV-2). Trong đó, 78% gặp vấn đề khó tập trung, 69% gặp vấn đề não sương mù, 68% xuất hiện các triệu chứng hay quên và khoảng 40% gặp khó khăn về ngôn ngữ như nói hoặc viết sai.

Nhiều người sau khi nhiễm Covid-19 gặp vấn đề về chức năng nhận thức

Những người xuất hiện các triệu chứng hậu Covid cũng gặp nhiều bất tiện, gián đoạn trong cuộc sống hằng ngày. Hơn một nửa số bệnh nhân Covid-19 tham gia nghiên cứu không thể làm việc thêm giờ và 1/3 số này mất việc vì bị ốm. Những kết quả này càng góp phần khẳng định một tác động có thật và có thể đánh giá được đang xảy ra với các bệnh nhân Covid-19. Đây là một bằng chứng quan trọng cho thấy bệnh nhân khỏi Covid-19 vẫn gặp những khó khăn về nhận thức, không nhất thiết là lo âu hay trầm cảm, những khó khăn về ghi nhớ cũng tác động tới cuộc sống hằng ngày của người bệnh.

Tuy những nghiên cứu chưa thể xác định chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng này, nhưng có 2 giả thuyết được đặt ra. Thứ nhất là tình trạng viêm hệ thống kéo dài xảy ra khi nhiễm virus và tình trạng viêm này có thể tác động tới hành vi hoặc nhận thức theo những cách vẫn chưa được hiểu đầy đủ. Giả thuyết thứ 2 là virus có thể xâm nhập trực tiếp và làm tổn thương các tế bào não bộ.

Một số lời khuyên có thể giúp bạn cải thiện tình trạng giảm trí nhớ, mất tập trung sau nhiễm Covid-19:

Mời quý khán giả theo dõi Chương trình Phòng mạch FM – Phát sóng vào 17h ngày 1/5/2021

Khách mời chương trình: PGS.TS.Quách Trọng Đức – Phó chủ nhiệm Bộ môn Nội – ĐH Y dược TPHCM – Tổng thứ ký Hội khoa học Tiêu hóa TPHCM

Quý khán giả quan tâm và muốn được tư vấn trực tiếp cùng bác sĩ Quách Trọng Đức có thể bấm “Thích” hoặc “Theo dõi” Fanpage Cerebio để nhận thông báo khi có Chương trình mới phát sóng.

Nguồn: Chương trình Phòng mạch FM – VoH Radio

Dẫn chương trình: BTV Kim Ánh

Khách mời chương trình: ThS.BS Lê Đình Phương – Trưởng Khoa Nội tổng quát, Y học gia đình và kiểm tra sức khỏe, Bệnh viện FV
MC: BTV Kim Ánh

Nguồn: Chương trình Phòng mạch FM – VoH Radio

Dẫn chương trình: BTV Kim Ánh

Stress là gì?

Stress là phản ứng của cơ thể trước bất cứ một yêu cầu, áp lực hay một yếu tố tác động  nào đe dọa đến sự tồn tại lành mạnh của con người cả về thể chất lẫn tinh thần. Hay nói cách khác stress là khả năng đương đầu với các biến cố trong cuộc sống. Stress có thể xảy ra khi có một số yếu tố thuận lợi tác động như:

– Môi trường bên ngoài: Thời tiết, tiếng ồn, giao thông, bụi, và sự ô nhiễm…

– Những căng thẳng từ xã hội và gia đình: Thời hạn của công việc phải hoàn thành, các vấn đề tài chính, công việc, các bài trình bày, mâu thuẫu, yêu cầu về thời gian và sự tập trung sức lực vào công việc hay gia đình, mất mát người thân, mâu thuẫn trong gia đình, bạn bè…

– Các vấn đề về thể chất: Thay đổi cơ thể, ốm đau, không đủ chất dinh dưỡng…

– Loại hình thần kinh của bạn: Đôi khi, cách chúng ta suy nghĩ hay phiên giải những điều đã hoặc sẽ xảy ra đem đến cho chính mình rất nhiều căng thẳng. Thường đó là những suy nghĩ tiêu cực. Ví dụ: nếu trượt đại học, tương lai của tôi thật mù mịt; Nếu tôi không làm được thì mọi người sẽ cười chê tôi,…

Các dạng stress.

Stress có thể ảnh hưởng đến bạn ở cả hai hình thức: ngay tức khắc (stress cấp tính) và theo thời gian (stress mãn tính)

Stress cấp tính (ngắn hạn) là sự phản ứng lại trong chốc lát của cơ thể đến bất kỳ trạng thái nào mà có vẻ như cực kỳ khắt khe và nguy hiểm. Mức độ stress của bạn còn phụ thuộc vào stress dữ dội như thế nào, lần cuối cùng trong bao lâu và bạn đối phó với tình trạng đó ra sao.
Hầu như qua một thời gian, cơ thể bạn nhanh chóng được hồi phục do stress cấp tính. Nhưng căng thẳng có thể gây ra nhiều vấn đề nếu nó xảy ra quá thường xuyên hoặc nếu cơ thể bạn không có khả năng để hồi phục. Với những người có vấn đề về tim, stress cấp tính có thể gây ra triệu chứng rối loạn nhịp tim, thiếu máu cơ tim, thậm chí ngừng tim.

Stress mãn tính (dài hạn) gây ra bởi tình trạng căng thẳng hoặc các sự kiện kéo dài trong một thời gian dài. Điều này có thể bao gồm: có một công việc khó khăn hay đối phó với các dấu hiệu của bệnh mãn tính. Nếu bạn có vấn đề về sức khỏe trước đó, thì stress có thể làm nó tồi tệ hơn.

Tác động của stress tới hệ tiêu hóa

Tác động của stress tới hệ tiêu hóa không chỉ dừng lại ở khó tiêu. Stress  có thể khiến bạn bị viêm loét dạ dày tá tràng, chảy máu tiêu hóa, tiêu chảy, khô miệng, chán ăn, chậm tiêu, hơi thở hôi, rối loạn chức năng đại tràng. Trong đó, stress đóng vai trò lớn trong nhiều vấn đề về hội chứng rối loạn chức năng dạ dày ruột như: IBS, GERD,…

Dạ dày và ruột thực chất có nhiều tế bào thần kinh hơn toàn bộ cột sống, do đó các bác sĩ coi hệ tiêu hóa là một “bộ não nhỏ”. Một xa lộ các dây thần kinh nối trực tiếp từ não tới hệ tiêu hóa, và thông tin được truyền đi hai chiều. Serotonin là một hormon rất quan trọng kiểm soát tâm trạng con người. Điều đáng chú ý là khoảng 95% hormone này nằm trong hệ tiêu hóa chứ không phải ở não.

Khi bị stress nặng, não sản sinh ra các hormone làm ảnh hưởng tới hoạt động của hệ tiêu hóa, đồng thời sinh ra các steroid và andrenaline phục vụ cho việc chống chọi lại stress. Đôi khi các hormone này ảnh hưởng tới tâm trạng của bạn, làm cho bạn không muốn ăn gì khi bị stress, một số trường hợp lại kích thích cơn đói của bạn, làm cho bạn cảm thấy thèm ăn khi bị stress. Mỗi người có mức độ và cách thức phản ứng khác nhau với stress, tuy nhiên có một số ảnh hưởng chung mà stress tác động lên hệ tiêu hóa.

Nếu bạn có các vấn đề về dạ dày như bệnh trào ngược dạ dày, bệnh viêm loét dạ dày, chứng ruột bị kích thích, bạn dễ bị stress và ngược lại, stress có thể gây ra bệnh tiêu hóa và làm nặng hơn các triệu chứng.
Stress có thể gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương (nơi kiểm soát quá trình tiêu hóa),  ảnh hưởng tới nhu động ruột, ợ nóng, cản trở miễn dịch của đường ruột. Ngoài ra, stress còn góp phần gây ra các vấn đề về tiêu hóa sau: khó tiêu, trào ngược dạ dày, loét dạ dày-tá tràng, viêm đại tràng và bệnh Crohn…

Một lượng lớn bằng chứng ủng hộ cho giả thuyết về mối liên hệ giữa rối loạn hệ khuẩn chí đường ruột và bệnh tự kỉ. Có rất nhiều bệnh nhân mắc rối loạn phổ tự kỉ bị mất cân bằng hệ khuẩn chí đường ruột như thiếu hụt lợi khuẩn Bifidobacterium longum và dư thừa hại khuẩn Clostridium spp., Candida albicans – điều này có thể liên quan tới tình trạng viêm ruột và tăng tính thấm hàng rào biểu mô ruột non. Ngoài ra, bệnh tiêu hóa mắc kèm và rối loạn hệ khuẩn chí đường ruột phổ biến hơn ở trẻ mắc tự kỉ. Mặc dù vậy, các cơ chế liên quan và đóng góp của hệ khuẩn chí đường ruột vào sự phát triển hội chứng tự kỉ còn chưa được hiểu rõ.

Tuy nhiên, một bước tiến có thể mang tính quyết định đã được thực hiện. Trong một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances, một nhóm nghiên cứu đã so sánh hệ vi sinh vật đường ruột của 39 trẻ bị rối loạn phổ tự kỉ (ASD) với 40 trẻ bình thường ở cùng độ tuổi và giới tính. Phân tích đầu tiên cho thấy sự khác biệt về 18 loài vi khuẩn giữa hai nhóm này nhưng không thể giải thích vai trò chính xác của hệ vi sinh vật đường ruột trong sự phát triển của bệnh. Để kiểm soát sự đa dạng của hệ khuẩn chí đường ruột giữa những cá thể khác nhau, các nhà nghiên cứu đã phát triển một chiến lược bao gồm ghép cặp mỗi bệnh nhân ASD với một đối chứng dựa trên hồ sơ trao đổi chất của hệ vi khuẩn chí đường ruột. Một nhóm thuần tập gồm 65 cặp đã được tạo ra, phân tích metagenomic quần thể vi sinh vật được thực hiện để xác định các con đường trao đổi chất khác nhau giữa hai nhóm.

Trong 96 con đường trao đổi chất liên quan tới bệnh tự kỉ, có 5 con đường liên quan tới thải độc đường ruột bị thiếu hụt đáng kể so với nhóm chứng, và 8 enzym liên quan tới phân hủy độc tố trong thuốc trừ sâu, phụ gia thực phẩm. Các nhà nghiên cứu tin rằng, sự suy giảm chức năng thải độc này ở trẻ tự kỉ góp phần vào rối loạn chức năng ti thể, có thể ảnh hưởng tới tất cả các mô, bao gồm mô não. Dựa trên những dữ liệu này, các nhà nghiên cứu đã xây dựng một mô hình chẩn đoán có khả năng phân biệt trẻ ASD với các đối chứng với độ chính xác 88%.

Hệ khuẩn chí đường ruột mất cân bằng có thể đóng vai trò trong bệnh tự kỉ

Sự tăng tính thấm đường ruột

Phát hiện này có thể giải thích tại sao trẻ em bị ASD rất dễ bị tổn thương bởi các chất độc từ môi trường và cho thấy rằng quá trình giải độc đường ruột bị suy giảm ở bệnh nhân ASD có thể liên quan đến sự phát triển của bệnh. Tuy nhiên, lý do của sự thiếu sót trong giải độc vi sinh vẫn chưa rõ ràng. Một giả thuyết chỉ ra rằng rối loạn sinh học đường ruột, bằng cách làm tăng tính thấm của ruột, cho phép các chất độc trong môi trường xâm nhập vào máu. Bên cạnh các tác động khác, những chất độc này có thể làm thay đổi các ty thể trong não. Theo các tác giả của nghiên cứu, giả thuyết này nếu được xác nhận có thể mở đường cho các chiến lược điều trị mới nhằm khôi phục khả năng giải độc của vi sinh vật ở bệnh nhân ASD.

Nguồn: 

Zhang M, Chu Y, Meng Q et al. A quasi-paired cohort strategy reveals the impaired detoxifying function of microbes in the gut of autistic children. Sci. Adv. 2020; 6 : eaba3760

TRIỆU CHỨNG

Các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng ruột kích thích có thể khác nhau theo từng người và thường giống với các bệnh khác. Những dấu hiệu và triệu chứng thường gặp là:

• Đau hoặc đau quặn bụng
• Đau bụng sau ăn/ đau bụng mót đi cầu nhiều lần
• Cảm giác chướng bụng
• Đầy hơi
• Tiêu chảy hoặc táo bón – đôi khi có các đợt táo bón và tiêu chảy xen kẽ nhau
• Chất nhầy trong phân.

Đối với hầu hết các trường hợp thì HCRKT là một tình trạng mãn tính, mặc dù các dấu hiệu và triệu chứng có lúc xấu đi và có lúc cải thiện hoặc thậm chí mất đi hoàn toàn.

Nguyên nhân của hội chứng ruột kích thích

Nguyên nhân gây ra hội chứng ruột kích thích hiện vẫn chưa được xác định rõ ràng nhưng hội chứng này có thể do nhiều yếu tố gây ra. Thành ruột được lót bằng các lớp cơ có khả năng co bóp và thư giãn nhịp nhàng trong quá trình vận chuyển thức ăn từ dạ dày qua ruột đến trực tràng. Khi bạn bị hội chứng ruột kích thích, các cơn co thắt có thể mạnh hơn và kéo dài hơn bình thường nên sẽ gây ra tình trạng đầy hơi, chướng bụng và tiêu chảy. Ngược lại, khi ruột co thắt yếu, quá trình vận chuyển thức ăn sẽ diễn ra chậm làm cho phân trở nên cứng và khô.

Những bất thường của hệ thần kinh ở đường tiêu hóa cũng có thể là nguyên nhân làm cho bạn cảm thấy khó chịu hơn bình thường khi bụng bị trướng hơi hoặc đầy phân. Sự phối hợp kém hiệu quả giữa các tín hiệu của não và ruột (suy giảm chức năng trục Não – Ruột) có thể làm cho cơ thể của bạn phản ứng quá mức với những thay đổi thường xảy ra trong quá trình tiêu hóa. Sự phản ứng quá mức này có thể làm cho bạn bị đau, tiêu chảy hoặc táo bón.

Rối loạn dẫn truyền thông tin giữa não và ruột là nguyên nhân chính gây HCRKT

Một số yếu tố kích phát hội chứng ruột kích thích

• Thực phẩm: mối liên quan giữa tình trạng dị ứng hoặc không dung nạp thực phẩm với hội chứng ruột kích thích hiện vẫn chưa được làm rõ, tuy nhiên nhiều người đã có triệu chứng nặng hơn sau khi ăn một số loại thực phẩm. Các loại thực phẩm có liên quan là sô cô la, gia vị, chất béo, trái cây, các loại đậu, cải bắp, bông cải trắng, bông cải xanh, sữa, thức uống có ga và rượu bia;
• Căng thẳng: hầu hết những người bị HCRKT có thể thấy các dấu hiệu và triệu chứng của mình xấu đi hoặc thường xuyên hơn trong các giai đoạn có nhiều căng thẳng, như tuần cuối cùng hoặc tuần đầu tiên làm công việc mới. Tuy nhiên, căng thẳng chỉ có thể làm nặng thêm các triệu chứng, chứ không gây ra triệu chứng;
• Nội tiết tố: phụ nữ có khả năng bị HCRKT cao gấp hai lần, các nhà nghiên cứu cho rằng sự thay đổi nội tiết tố đóng một vai trò trong việc gây ra hội chứng này. Nhiều phụ nữ nhận thấy các dấu hiệu và triệu chứng trở nên nặng hơn trong hoặc trước/sau kỳ kinh nguyệt;
• Các bệnh lý khác: đôi khi các bệnh lý khác như đợt tiêu chảy nhiễm trùng cấp tính (viêm dạ dày ruột) hoặc tình trạng vi khuẩn phát triển quá mức trong đường ruột (loạn khuẩn) có thể kích thích HCRKT.

Hội chứng ruột kích thích có nguy hiểm không?

Sở dĩ gọi là Hội chứng ruột kích thích mà không phải “bệnh” ruột kích thích bởi thực sự người bị HCRKT không có bất cứ tổn thương thực thể nào tại đường tiêu hóa, chính vì vậy, HCRKT không nguy hiểm. Tuy nhiên, những triệu chứng của HCRKT có thể gây khó chịu, ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Lo lắng về bệnh tật lâu dần, có thể dẫn tới các bệnh tâm lý như rối loạn lo âu hoặc trầm cảm – đây có thể là hậu quả nghiêm trọng nhất do hội chứng này gây ra.

Theo nghiên cứu, có tới 50-90% bệnh nhân bị HCRKT có mắc kèm ít nhất một trong hai rối loạn lo âu và trầm cảm. Mối liên hệ giữa HCRKT và rối loạn lo âu, trầm cảm không rõ đâu là nguyên nhân, đâu là hậu quả nhưng trị liệu tâm lý là một phần quan trọng trong điều trị HCRKT.

Điều trị hội chứng ruột kích thích

1. Điều trị triệu chứng

Vì hội chứng ruột kích thích không có tổn thương thực thể nên phương pháp điều trị sẽ tập trung làm giảm triệu chứng để bạn có một cuộc sống như bình thường. Một số loại thuốc thường sử dụng:

• Thuốc giảm đau do co thắt cơ trơn đường tiêu hóa như Spasfon, Duspatalin,…
• Chống táo bón như Forlax, Duphalac, Tegaserod,…
• Chống ỉa chảy: Smecta, Imodium, Actapulgite,…
• Chống sinh hơi: Meteospasmyl, Pepsane,…
• Thuốc an thần: Rotunda, Seduxen, Dogmatil,…
• Thuốc triệt khuẩn ruột: tuy vi khuẩn không đóng vai trò quan trọng trong bệnh này nhưng ít nhiều có tham gia, tạo nên vòng luẩn quẩn. Tiêu chảy và táo bón đều tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, khi vi khuẩn phát triển mạnh mẽ sẽ làm tăng tiêu chảy và trướng bụng. Tuỳ thuộc vào mức độ mà có thể dùng các loại thuốc khác nhau: Berberin, Ganidan, Biseptol,..

Trong hầu hết các trường hợp, bạn có thể kiểm soát thành công các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng ruột kích thích ở mức độ nhẹ bằng cách học cách kiểm soát căng thẳng cũng như thay đổi chế độ ăn uống và lối sống. Cố gắng tránh các thực phẩm gây kích thích các triệu chứng. Đồng thời cố gắng tập thể dục đều đặn, uống nhiều nước và ngủ đủ giấc.

Nếu hội chứng này ở mức độ trung bình hoặc nghiêm trọng, bạn cần phải thực hiện nhiều điều hơn là chỉ thay đổi lối sống. Bác sĩ có thể đề nghị bạn sử dụng thuốc.

2. Điều trị nguyên nhân gây HCRKT bằng cách bổ sung men vi sinh tác động đích trên trục não ruột

Tín hiệu dẫn truyền thông tin giữa Não và Ruột bị rối loạn được cho là nguyên nhân chính gây ra HCRKT. Một số chủng vi khuẩn có lợi ở đường ruột được tìm thấy có khả năng tham gia vào liên kết giữa não và ruột qua các con đường miễn dịch, kiểm soát việc tổng hợp các chất dẫn truyền thần kinh tại ruột như serotonin, GABA…Những chủng lợi khuẩn đường ruột đặc biệt này được gọi là psychobiotics – men vi sinh tác động đích trên trục não ruột.

Bổ sung psychobiotics giúp củng cố lại chức năng não – ruột, không chỉ giúp cải thiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa mà còn giúp giảm lo âu và trầm cảm. Một công thức hỗn hợp psychobiotics đầu tiên trên thế giới do các nhà khoa học của Hà Lan nghiên cứu thành công có tên gọi là Ecologic Barrier, dành riêng cho các trường hợp bị rối loạn tiêu hóa chức năng như HCRKT, trào ngược dạ dày,…và bị căng thẳng, lo âu, trầm cảm.

Bạn có thể tìm hiểu và đặt mua Ecologic Barrier tại đây:

3. Chế độ dinh dưỡng

• Loại bỏ thực phẩm gây đầy hơi: nếu bạn bị khó chịu bởi tình trạng chướng bụng hoặc đánh hơi nhiều, bác sĩ có thể đề nghị bạn cắt giảm các loại thực phẩm như thức uống có ga, rau củ – đặc biệt là bắp cải, bông cải xanh và bông cải trắng – và trái cây sống.
• Loại bỏ gluten: các nghiên cứu cho thấy triệu chứng tiêu chảy trong HCRKT sẽ được cải thiện nếu họ ngưng dùng gluten (lúa mì, lúa mạch và lúa mạch đen).
• Loại bỏ nhóm thực phẩm FODMAPs: FODMAPs là nhóm thực phẩm chứa đường có thể lên men như đường fructose, fructan, lactose và một số loại đường khác. Đường FODMAPs tìm thấy trong một số ngũ cốc, rau củ, trái cây và thực phẩm từ sữa. Tuy nhiên mọi người thường không nhạy cảm với tất cả các loại thực phẩm FODMAPs. Bạn có thể nghiêm ngặt thực hiện chế độ ăn ít FODMAPs để giảm các triệu chứng HCRKT rồi sau đó có thể bắt đầu trở lại từng ít một.

Bệnh viêm đường ruột là gì?

Bệnh viêm đường ruột là tình trạng viêm xảy ra ở ruột. Tình trạng viêm đường ruột xảy ra do hệ tiêu hóa bị rối loạn dẫn tới viêm, hệ tiêu hóa ở đây bao gồm miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già. Bệnh viêm đường ruột là một phần thuộc bệnh lý đường tiêu hóa.

Bệnh viêm đường ruột có hai dạng thường gặp là viêm loét đại tràng và bệnh Crohn.

Viêm loét đại tràng được chia thành nhiều loại khác nhau dựa vào vị trí viêm và mức độ nghiêm trọng của nó, trong đó:

• Viêm loét đại tràng: vùng viêm nằm gần hậu môn, là dạng viêm loét nhẹ nhất
• Viêm đại tràng xích ma: Tình trạng viêm xảy ra ở trực trang và đoạn cuối đại tràng (đại tràng xích ma)
• Viêm đại tràng trái: Vị trí viêm thường là từ trực tràng sang đại tràng xích ma và đại tràng xuống
• Viêm đại tràng toàn bộ: Tình trạng viêm ảnh hưởng đến toàn bộ đại tràng
• Viêm đại tràng cấp tính: Còn được gọi là viêm đại tràng tối cấp, dạng viêm đại tràng này rất hiếm gặp vì tình trạng viêm loét ảnh hưởng lên toàn bộ phần đại tràng

Bệnh Crohn thì có thể gây những ảnh hưởng khác nhau lên cơ thể, tuy nhiên phần bị ảnh hưởng nhiều nhất là hồi tràng và đại tràng

Chúng ta cần phân biệt rõ, tránh nhầm lẫn  giữa bệnh viêm đường ruột và hội chứng ruột kích thích. Hội chứng ruột kích thích là thành ruột bị co thắt bất thường còn bệnh viêm đường ruột là xảy ra tình trạng viêm nhiễm.

>> Có thể bạn quan tâm: Tại sao tâm trạng lại ảnh hưởng đến dạ dày?

Nguyên nhân dẫn đến bệnh viêm đường ruột

Thường thì không có nguyên nhân chính xác gây ra bệnh viêm đường ruột, tuy nhiên có một số yếu tố dưới đây được coi là nguyên nhân khởi phát gây nên bệnh viêm đường ruột:

• Các bất thường trong hệ miễn dịch: trong trường hợp này, hệ miễn dịch sẽ tấn công thành ruột gây viêm nhiễm chứ không phải là vi khuẩn hay vi rút
• Do chế độ ăn uống: Một chế độ ăn có quá nhiều thịt cũng khiến cơ thể dễ mắc bệnh viêm đường ruột hơn vì việc tiêu thụ quá nhiều protein từ thịt khiến các tế bào bị nhiễm độc gây tình trạng viêm loét
• Hút thuốc cũng là nguyên nhân khiến chúng ta dễ bị mắc bệnh viêm đường ruột hơn bình thường
• Yếu tố độ tuổi: Độ tuổi cũng ảnh hưởng đến khả năng mắc bệnh viêm đường ruột, những người ở độ tuổi dưới 35 thường dễ bị mắc viêm đường ruột hơn bình thường.
• Do di truyền: Những người có người thân mắc bệnh viêm đường ruột thì có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người khác
• Do giới tính: Ai cũng đều có nguy cơ mắc viêm ruột, tuy nhiên ở nam giới thì tỷ lệ bị viêm loét đại tràng cao hơn còn ở nữ thì tỷ lệ bị bệnh Crohn lại cao hơn
• Sử dụng các loại thuốc chống viêm không chứa steroid như ibuprofen, naproxen sodium, diclofenac sodium… làm tăng nguy cơ mắc viêm đường ruột
• Dùng thuốc trị mụn isotretinoin cũng làm tăng nguy cơ bị viêm đường ruột

Triệu chứng của bệnh viêm đường ruột

• Triệu chứng sốt: một bộ phận nào đó trong cơ thể bị viêm nhiễm thì triệu chứng ban đầu sẽ là sốt
• Triệu chứng nôn và buồn nôn: khi bị viêm đường ruột thường có biểu hiện nôn và buồn nôn kèm theo đó là đau bụng bất thường
• Đi đại tiện ra máu hoặc phân có nhiều chất nhầy
• Sụt cân nhiều trong thời gian ngắn
• Cảm thấy ruột bị co thắt và giật cơ nghiêm trọng
• Có cảm giác chán ăn, mệt mỏi, đầy hơi
• Triệu chứng tiêu chảy: khi mắc viêm đường ruột có thể xuất hiện tiêu chảy nặng và cấp tính, số lần đi tiêu nhiều và phân loãng

Phòng chống bệnh viêm đường ruột

Để hạn chế bị mắc bệnh viêm ruột chúng ta nên quan tâm đến các yếu tố nguy cơ và giảm bớt chúng

Thứ nhất, cần thay đổi chế độ ăn uống, hạn chế các thực phẩm gây hại cho đường ruột, chẳng hạn như:

• Hạn chế các sản phẩm từ sữa: việc hạn chế các sản phẩm từ sữa sẽ cải thiện tình trạng tiêu chảy, đau bụng, đầy bụng, chướng bụng
• Tránh ăn các thực phẩm tương kỵ: để hạn chế mắc viêm đường ruột chúng ta nên hạn chế ăn các thực phẩm làm gia tăng triệu chứng của bệnh như các loại đậu, bắp cải, các loại trái cây như cam quýt, đồ ăn cay, bia rượu, cà phê, socola…
• Chia thành các bữa nhỏ: Để giúp hệ tiêu hóa cũng như đường ruột hoạt động tốt, tránh bị quá tải thì chúng ta có thể chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Thay vì ăn 2 hoặc 3 bữa lớn thì chúng ta có thể chia thành 5 hoặc 6 bữa nhỏ
• Nên lựa chọn các thực phẩm ít chất béo: Khi bị viêm đường ruột thì ruột non không thể tiêu hóa hoặc hấp thụ chất béo bình thường được, nếu sử dụng nhiều thực phẩm nhiều chất béo có thể khiến tình trạng tiêu chảy trở lên trầm trọng hơn.

Thứ hai, thay đổi thói quen sinh hoạt không tốt: Không thức quá khuya, ăn uống không điều độ, khoa học, lạm dụng bia rượu, thuốc lá, chất kích thích…

Thứ ba, tập thể dục nâng cao sức khỏe cũng như sức đề kháng, sức khỏe tốt sẽ có hệ tiêu hóa khỏe mạnh, hạn chế mắc các bệnh về đường tiêu hóa.

Hi vọng bài viết trên đã giải đáp được thắc mắc vấn đề viêm đường ruột có nguy hiểm? Nếu vẫn còn băn khoăn điều gì hãy để lại câu hỏi cho chúng tôi!

Theo benhlytramcam.vn

Suy nhược cơ thể và những triệu chứng phổ biến

Suy nhược cơ thể bản chất không phải tên một loại bệnh cụ thể mà là từ để chỉ một tập hợp các triệu chứng liên quan tới rối loạn tâm thần kinh và rối loạn thể chất. Cảm giác mệt mỏi kéo dài, không có năng lượng chính là triệu chứng đặc trưng của suy nhược cơ thể. Bên cạnh đó, người bị suy nhược cơ thể còn có thể gặp các triệu chứng khác như mất ngủ, đau nhức mỏi cơ, đau khớp, đau đầu, đau bụng, chán ăn, gầy sút, suy giảm ham muốn tình dục, chóng mặt, ù tai, nhịp tim nhanh…Đối với một số bệnh nhân suy nhược cơ thể có liên quan tới vấn đề tâm lý thì có biểu hiện rối loạn cảm xúc như bực tức, cáu giận, mất kiểm soát cảm xúc, dễ kích động, lo âu hoặc buồn rầu, mất cảm giác yêu thích. Suy nhược cơ thể thường gặp ở nữ giới nhiều hơn nam giới, có thể xuất hiện sau sang chấn tâm lý, stress kéo dài hoặc sau khi trải qua bệnh tật, phẫu thuật.

Việc điều trị suy nhược cơ thể tập trung chính vào giải quyết các vấn đề tâm lý như căng thẳng, lo âu hoặc trầm cảm và bồi bổ cơ thể với chế độ dinh dưỡng hợp lý, tăng cường vận động để nâng cao thể trạng, sức đề kháng

Xem chi tiết triệu chứng bệnh ở bài viết: Các biểu hiện rõ nét của người bị suy nhược cơ thể

Suy nhược cơ thể uống thuốc gì?

Những triệu chứng của suy nhược cơ thể khác nhau tùy thuộc mỗi người và nguyên nhân cũng khác nhau, chính vì vậy mà không có một loại thuốc đặc trị cho suy nhược cơ thể. Việc sử dụng loại thuốc nào để điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân cũng như các triệu chứng cụ thể ở mỗi bệnh nhân. Dưới đây là một số nhóm thuốc có thể sử dụng để điều trị:

• Các thuốc chống trầm cảm: phổ biến nhất là nhóm SSRIs như Paxil, Prozac và Lexapro được sử dụng trong trường hợp suy nhược cơ thể có kèm theo trầm cảm. Theo thống kê, có tới 2/3 trường hợp mắc suy nhược cơ thể, đồng thời có biểu hiện trầm cảm nên thậm chí nhiều chuyên gia cho rằng, trầm cảm có thể là một nguyên nhân chính của suy nhược cơ thể. Chính vì vậy mà thuốc chống trầm cảm cũng là loại thuốc được sử dụng khá nhiều trong điều trị suy nhược cơ thể. Một lưu ý cho bệnh nhân
• Thuốc an thần: Benzodiazepin là nhóm thuốc an thần được kê đơn phổ biến nhất, bao gồm: alprazolam (Xanax), clonazepam (Klonopin), diazepam (Valium), lorazepam (Ativan), triazolam (Halcion), temazepam (Restoril) và chlordiazepoxide (Librium). Nhóm thuốc an thần thứ hai là barbiturate. Cả hai nhóm thuốc này đều tạo ra tác dụng xoa dịu thần kinh bằng cách kích thích GABA – chất dẫn truyền thần kinh ức chế có chức năng làm chậm hoạt động của não bộ.

Một số loại thuốc thường dùng  khác cũng có tác dụng an thần như: thuốc kháng histamine (thường dùng để giảm dị ứng như Atarax hoặc Vistaril), và thuốc ngủ (ví dụ glutethimide (Doriden), methyprylon (Noludar) và ethchlorvynol (Placidyl).

Nhóm thuốc này hữu ích cho những bệnh nhân mắc suy nhược cơ thể có biểu hiện loạn thần, hoặc triệu chứng mất ngủ nặng. Tuy nhiên người sử dụng thuốc hoặc các chất an thần có thể bị nghiện. Khi ngừng thuốc, người bệnh có thể xuất hiện những triệu chứng cai nghiện như bồn chồn, mất ngủ nghiêm trọng và thậm chí tử vong. Ngoài ra, các thuốc an thần nếu uống cùng với rượu cũng có thể dẫn đến hôn mê hoặc tử vong.

• Thuốc chẹn beta: là loại thuốc thường được sử dụng để kiểm soát huyết áp cao và điều trị một số vấn đề về tim. Đối với một số người, các loại thuốc này có thể sử dụng để phòng ngừa hoặc làm giảm các triệu chứng lo âu và căng thẳng. Thuốc chẹn beta như Inderal (propranolol) và Tenormin (atenolol) ngăn chặn hoạt động của chất dẫn truyền thần kinh và hormone norepinepherine trong động mạch và cơ tim, làm cho động mạch mở rộng, làm chậm hoạt động của tim và giảm lực co. Thuốc chẹn beta giúp giảm các triệu chứng như hồi hộp, nhịp tim nhanh.

Các sản phẩm hỗ trợ có thể sử dụng

Viên bổ sung đa vi chất (vitamin và khoáng chất)

Một chế độ dinh dưỡng đầy đủ, hợp lý là vô cùng quan trọng để cải thiện chức năng của các cơ quan của cơ thể, và giúp hệ thần kinh khỏe mạnh. Chế độ ăn uống mất cân bằng thường dẫn tới thiếu hụt một số loại vitamin và khoáng chất quan trọng, vì vậy trong trường hợp này chúng ta cần bổ sung thêm từ các viên bổ đa vi chất tổng hợp.

Probiotic (men vi sinh) chuyên biệt

Probiotic (men vi sinh) là những vi khuẩn có lợi sống trong đường ruột được tạo ra thành các chế phẩm để bổ sung vào cơ thể để đem lại lợi ích cho sức khỏe. Hầu hết chúng ta đều biết tới việc bổ sung men vi sinh để hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn. Tuy nhiên, gần đây các nhà khoa học phát hiện ra một số chủng probiotics đặc biệt có khả năng cải thiện tâm trạng, giảm stress, lo âu, trầm cảm, giúp cho hệ thần kinh trung ương khỏe mạnh. Những chủng probiotics này được gọi với cái tên đặc biệt là psychobiotics hay “probiotics tâm trạng”. Đối với người bị suy nhược cơ thể do tâm lý thì việc bổ sung đúng loại probiotics này rất hữu ích. Lợi điểm quan trọng của chế phẩm probiotics đó là thân thiện với người dùng và an toàn, có thể sử dụng lâu dài mà không lo ngại các tác dụng xấu đến sức khỏe.

>> Đọc thêm: Probiotics chuyên biệt đầu tiên tại Việt Nam

Thực phẩm chức năng giúp ngủ ngon

Một số loại thực phẩm chức năng có chứa các thành phần như tâm sen, lạc tiên, bình vôi…có tác dụng an thần, giúp dễ ngủ hơn. Mặc dù là thực phẩm chức năng nhưng chúng vẫn có khả năng gây lệ thuộc nếu sử dụng kéo dài hoặc liều lượng không thích hợp. Chính vì vậy, nên cẩn trọng và tham khảo ý kiến của bác sỹ trước khi sử dụng thực phẩm chức năng để ngủ ngon hơn.

Benhlytramcam.vn