Trầm cảm khi mang thai

Trầm cảm là một rối loạn tâm trạng ảnh hưởng đến 1 trong 4 phụ nữ tại một số thời điểm trong suốt cuộc đời của họ, do đó, sẽ không có gì là ngạc nhiên khi đối tượng của nó là phụ nữ mang thai. Đa số, trầm cảm không được chẩn đoán đúng trong thai kỳ vì mọi người nghĩ rằng đó chỉ là một loại mất cân bằng nội tiết tố. Giả định này có thể nguy hiểm cho người mẹ và thai nhi. Trầm cảm trong thai kỳ là một căn bệnh có thể điều trị chữa khỏi hoàn toàn, tuy nhiên điều quan trọng là phải được chuẩn đoán đúng bệnh và tìm sự trợ giúp từ người thân gia đình và bác sĩ hỗ trợ.

Trầm cảm trong khi mang thai, hoặc trầm cảm trước sinh, là một rối loạn tâm trạng giống như trầm cảm lâm sàng.

Trong khi mang thai, thay đổi hormone có thể ảnh hưởng đến các chât hóa học trong não của phụ nữ mang thai – nó liên quan trực tiếp đến trầm cảm và lo âu. Đây có thể là nguyên nhân gây ra các tình huống khó khăn trong cuộc sống, có thể dẫn đến trầm cảm trong thai kỳ.

Các dấu hiệu của trầm cảm trong thai kỳ là gì?

Phụ nữ bị trầm cảm thường gặp một số triệu chứng sau đây trong 2 tuần trở lên:

• Nỗi buồn dai dẳng
• Khó tập trung
• Ngủ quá ít hoặc quá nhiều
• Mất hứng thú với các hoạt động mà bạn thường thích
• Suy nghĩ định kỳ về cái chết, tự tử, hoặc tuyệt vọng
• Sự lo ngại
• Cảm giác tội lỗi hoặc vô giá trị
• Thay đổi thói quen ăn uống

Nguyên nhân gây trầm cảm có thể xảy ra khi mang thai là gì?

• Gặp vấn đề về mối quan hệ
• Tiền sử gia đình hoặc cá nhân trầm cảm
• Điều trị vô sinh
• Sảy thai, nạo hút thai trước đây
• Sự kiện gây chấn động cuộc sống căng thẳng
• Biến chứng trong thai kỳ
• Lịch sử lạm dụng thuốc hoặc chấn thương

>>  Đọc thêm: Nguyên nhân gây trầm cảm là gì?

Bệnh trầm cảm trong khi mang thai có gây hại cho em bé không?

Trầm cảm không được điều trị có thể có gây nguy hiểm tiềm ẩn cho mẹ và bé. Trầm cảm không được điều trị có thể dẫn đến thai nhi khó tiếp nhận dinh dưỡng; mẹ bầu nghiện uống rượu,  hút thuốc và hành vi tự tử, sau đó có thể gây ra sinh non, trọng lượng sơ sinh thấp và các vấn đề về phát triển về sau. Một phụ nữ bị trầm cảm thường không có sức mạnh hoặc không mong muốn chăm sóc đầy đủ cho bản thân và đứa con đang phát triển của mình.

Trẻ sinh ra từ các bà mẹ bị trầm cảm có thể ít hoạt động hơn, ít chú ý hơn và kích động nhiều hơn so với trẻ sinh ra từ các bà mẹ không bị trầm cảm. Đây là lý do tại sao nhận được sự giúp đỡ đúng là quan trọng cho cả mẹ và bé.

Cách điều trị trầm cảm khi mang thai là gì?

Bước quan trọng nhất là tìm kiếm sự giúp đỡ để giúp người bệnh giải tỏa được khó khăn. Hãy nói chuyện với người thân và bác sĩ của mình về các triệu chứng và cuộc đấu tranh của mình. Bác sĩ của bạn sẽ đưa ra phương pháp điều trị điều tốt nhất cho bạn và con bạn.

Các lựa chọn điều trị cho phụ nữ mang thai có thể bao gồm:

• Các nhóm hỗ trợ
• Tâm lý trị liệu
• Thuốc
• Liệu pháp ánh sáng

Có thuốc nào an toàn để điều trị trầm cảm trong khi mang thai không?

Một phụ nữ mang thai bị trầm cảm từ nhẹ đến trung bình có thể kiểm soát các triệu chứng của mình với các nhóm hỗ trợ, trị liệu tâm lý và liệu pháp ánh sáng. Nhưng nếu một phụ nữ mang thai đang đối phó với trầm cảm nặng, thì sự kết hợp của tâm lý trị liệu và thuốc thường được khuyến cáo.

Phụ nữ cần phải biết rằng tất cả các loại thuốc sẽ qua nhau thai và tiếp cận với trẻ sơ sinh của họ. Không có đủ thông tin về các loại thuốc nào là hoàn toàn an toàn và những loại thuốc nào gây nguy hiểm. Nhưng khi điều trị trầm cảm nặng, các rủi ro và lợi ích cần được kiểm tra chặt chẽ. Thuốc có thể giúp đỡ nhiều nhất, với nguy cơ nhỏ nhất đối với em bé, nên được xem xét cẩn thận.

Hãy hỏi bác sĩ của mình về tác dụng phụ của thuốc? bé có khả năng đối phó với các triệu chứng sau khi sinh? thuốc này có liên quan đến các vấn đề về sức khỏe ở trẻ sơ sinh hoặc chậm phát triển trong tương lai không? Ngoài ra, hãy nhớ rằng bạn cần phải cân nhắc khả năng của các vấn đề trong tương lai so với các vấn đề có thể xảy ra ngay bây giờ nếu trầm cảm của bạn không được điều trị một cách thích hợp.

Có cách nào tự nhiên để điều trị trầm cảm trong khi mang thai?

Với những tranh cãi liên quan đến việc sử dụng một số thuốc chống trầm cảm trong khi mang thai, nhiều phụ nữ quan tâm đến những cách khác để giúp điều trị trầm cảm. Như đã đề cập ở trên, các nhóm hỗ trợ, trị liệu tâm lý và liệu pháp ánh sáng là lựa chọn thay thế cho việc sử dụng thuốc khi điều trị trầm cảm nhẹ hoặc trung bình.

Ngoài ra, còn có một số cách tự nhiên khác để giúp giảm các triệu chứng trầm cảm,bao gồm:

• Tập thể dục  – Tập thể dục tự nhiên làm tăng mức serotonin và làm giảm nồng độ cortisol.
• Nghỉ ngơi đầy đủ  – Thiếu ngủ ảnh hưởng rất lớn cơ thể và tâm trạng để xử lý căng thẳng và những thách thức hàng ngày. Hãy thiết lập cho mình một lịch trình ngủ đủ giấc và thường xuyên.
• Chế độ ăn uống và dinh dưỡng  – Nhiều loại thực phẩm có liên quan đến thay đổi tâm trạng, khả năng xử lý căng thẳng và tinh thần rõ ràng. Chế độ ăn nhiều caffeine, đường, carbohydrate chế biến, phụ gia nhân tạo và protein thấp có thể dẫn đến các vấn đề liên quan đến sức khỏe tâm thần và thể chất của bạn. Thực hiện một quyết định có ý thức để bắt đầu thúc đẩy cơ thể của bạn với các loại thực phẩm có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn.
• Châm cứu  – Các nghiên cứu mới báo cáo châm cứu là một lựa chọn khả thi trong điều trị trầm cảm ở phụ nữ mang thai.
• Axit béo Omega-3 – Trong nhiều năm được biết rằng omega-3 có thể giúp một số vấn đề về sức khỏe, nhưng những nghiên cứu mới nhất cho thấy việc bổ sung dầu omega-3 / cá hàng ngày có thể làm giảm triệu chứng trầm cảm.
• Biện pháp thảo dược – Có một số chất bổ sung thảo dược và vitamin được biết là ảnh hưởng đến tâm trạng và serotonin hormone. Nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và chuyên gia dinh dưỡng / thảo dược của bạn về việc nên sử dụng St John’s Wort, SAM-e, 5-HTP, magiê, vitamin B6 và biện pháp khắc phục hoa. Nhiều người trong số này không thể được sử dụng kết hợp với thuốc chống trầm cảm và nên được đánh giá về liều lượng cho phụ nữ mang thai.
• Sử dụng probiotics chuyên biệt: nghiên cứu mới nhất của các nhà khoa học đã kiểm chứng và chứng minh một số chủng vi sinh vật trong lòng ruột có thể tác động tích cực lên chức năng não bộ thông qua trục não – ruột, giúp dung nạp stress tốt hơn và cải thiện được các triệu chứng lo âu, trầm cảm. Đây là một lựa chọn an toàn và phù hợp đối với các bà mẹ đang mang thai hoặc cho con bú. Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường có rất nhiều chế phẩm probiotics khác nhau và đa phần chúng được sử dụng để hỗ trợ cho tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón…). Do đó bạn cần lưu ý lựa chọn đúng các chế phẩm được thiết kế chuyên biệt để có tác dụng đích trên trục não ruột thì mới đạt được hiệu quả tốt.

Nếu bạn không cảm thấy thoải mái khi nói chuyện với bác sĩ của mình về cảm giác trầm cảm, hãy tìm người thân, bạn bè để nói chuyện. Điều quan trọng là ai đó biết bạn đang làm gì và có thể giúp bạn. Không bao giờ cố gắng đối mặt với trầm cảm một mình. hãy nhớ rằng “Em bé của bạn cần bạn tìm sự giúp đỡ và được điều trị“.

Dấu hiệu trầm cảm sau khi sảy thai

Các dấu hiệu để nhận biết chứng trầm cảm sau khi sảy thai thường là:

• Luôn cảm thấy dằn vặt, đau đớn và tội lỗi vì đã làm mất con, khó chấp nhận sự thật đã xảy ra
• Hay âu sầu, cáu gắt thất thường, tức giận với mọi người xung quanh bởi sự bất công đối với bản thân
• Thích ở trong nhà một mình, ngại giao tiếp hay phải đi ra ngoài
• Thờ ơ trước mọi sự việc xung quanh
• Khó ngủ, thay đổi thói quen sống thường ngày
• Cơ thể mệt mỏi và kiệt sức

Không phải tất cả các trường hợp phụ nữ sau khi sảy thai đều bị trầm cảm nhưng đây vẫn là một điều đáng lưu tâm. Vì thế, người thân trong gia đình cần phải quan tâm chăm sóc đặc biệt ở thời kỳ nhạy cảm này, phát hiện sớm những dấu hiệu ban đầu của chứng trầm cảm để có phương pháp điều trị phù hợp.

Xem thêm: Triệu chứng của người mắc chứng trầm cảm

Làm gì để tránh nguy cơ bị trầm cảm sau khi sảy thai

Nghỉ ngơi để hồi phục thể lực

Dành thời gian nghỉ ngơi là điều cần thiết, bởi sau khi sảy thai cơ thể bị mất máu nhiều có thể khiến bạn nhanh chóng bị suy nhược. Chế độ ăn uống đầy đủ chất đạm, hoa quả, vitamin… tránh những thực phẩm, đồ uống có nhiều đường/ caffeine/ cồn vì nó có thể gây kích thích hệ tiêu hóa và làm rối loạn cảm xúc của bạn.

Tuy vậy, cũng đừng nằm mãi trên giường và ở lâu trong bóng tối, đi ra ngoài và ngắm nhìn mọi vật xung quanh với một chút nắng sớm rất tốt cho sức khỏe của bạn. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng ánh sáng giúp cơ thể sản xuất một chất dẫn truyền thần kinh mang tên serotonin có khả năng ngăn chặn trầm cảm.

Luôn theo dõi tình trạng sức khỏe của mình, nếu cảm thấy hiện tượng mất ngủ, đau đầu và mệt mỏi vẫn kéo dài mặc dù bạn thực hiện một chế độ nghỉ ngơi tốt thì vẫn nên đi khám để đảm bảo chắc chắn không có vấn đề gì bất thường xảy ra.

Cân bằng cảm xúc

Sau sảy thai phụ nữ dễ bị trầm cảm bởi họ có thể phải trải qua một loạt những cảm xúc tồi tệ. Vì thế điều này rất cần một khoảng thời gian đủ dài để cân bằng tất cả.

Hãy cởi mở và chân thành với các thành viên khác trong gia đình để chia sẻ cảm xúc của bạn. Điều cần làm của những người thân hay bạn bè là an ủi nhẹ nhàng, quan tâm và thấu hiểu để tránh cho người phụ nữ cảm thấy bị cô lập.

Việc sảy thai không chỉ ảnh hưởng đến người mẹ mà người chồng hay ông bà của đứa bé cũng có thể cảm thấy đau buồn, chua xót. Vì thế một điều cấm kị chắc chắn đó là những đả kích, mâu thuẫn trong gia đình ở thời điểm này, tất cả mọi vấn đề nên cần lắng nghe trước khi tranh cãi. Nếu là chồng bạn nên hiểu được sự tổn thương của vợ để điều hòa tất cả các mối quan hệ sao cho nhẹ nhàng nhất.

Nếu bạn nhận thấy mình không có dấu hiệu hồi phục khi các triệu chứng cứ kéo dài thì hãy đến gặp bác sỹ để nhận được lời tư vấn phù hợp nhất.

Hy vọng vào tương lai

Hy vọng vào một điều mới mẻ khiến bạn hạnh phúc cũng là cách để nhanh chóng xóa lành những nỗi đau trong quá khứ. Rất nhiều chị em sau lần đầu sảy thai đã có thể mang thai trở lại thành công. Việc lại có một sinh linh mới ra đời có thể giúp bà mẹ xóa bỏ áp lực nặng nề trước đây tránh nguy cơ trầm cảm.

Theo một cuộc khảo sát của 1000 cặp vợ chồng sau khi sảy thai sớm. Độ tuổi của chồng và vợ là từ 29 – 30. Trong đó có 765 cặp đôi đã có thai trở lại trong vòng 3 tháng sau. Với 77%, cuối cùng đã sinh nở mẹ tròn con vuông. Ngược lại, chỉ 23% trong số 233 cặp vợ chồng chờ lâu hơn đã sinh con.

Mang thai có thể mang tới một niềm hy vọng tốt đẹp mới cho tương lai. Tuy vậy hãy để điều này diễn ra tự nhiên, đừng áp lực và bắt buộc bản thân phải có con ngay lập tức. Bạn và chồng của mình hãy chắc chắn rằng đã sẵn sàng về mặt tình cảm để đối phó với mất mát có thể có trước khi cố gắng có thai lần nữa.

Việc sảy thai thường phức tạp và do rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Thật không may là đa phần những lý do phổ biến nhất dẫn đến sảy thai thường không thể ngăn chặn được. Tuy nhiên, một vài thói quen sinh hoạt lành mạnh trong thai kỳ có thể góp phần giúp thai nhi khỏe mạnh, hạn chế sẩy thai:

• Tránh vận động mạnh, té ngã để chảy máu
• Duy trì dinh dưỡng và cân nặng khỏe mạnh theo từng chu kỳ của thai nhi
• Tránh thức ăn đồ uống có thể gây ngộ độ cao như nicotine, cafeine…
• Giảm căng thẳng và ngủ đủ giấc, tập thể dục hết sức nhẹ nhàng

>>> Phụ nữ có thể bị trầm cảm trong giai đoạn mang bầu / Tìm hiểu về chứng trầm cảm sau sinh

Trầm cảm trước sinh mối nguy hại cho cả mẹ lẫn con

Trầm cảm trước sinh ảnh hưởng gì đến bà mẹ đang mang thai?

Đối với các thai phụ trầm cảm trước khi sinh nếu không được quan tâm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến tình trạng suy kiệt cơ thể, cân nặng sụt giảm, sức đề kháng yếu và dễ mắc các bệnh lây nhiễm do vi khuẩn, vi rút kí sinh trong môi trường.

Hơn nữa, một số bà bầu bị trầm cảm còn tìm đến rượu hay thuốc lá đề giải tỏa căng thẳng của bản thân nhưng điều này chỉ càng khiến cho tinh thần kiệt quệ hơn mà thôi.

Sự bốc đồng cao hơn, tương tác xã hội không thích nghi, và những khó khăn về nhận thức, hành vi và cảm xúc đã được chứng minh xảy ra.

Quan trọng hơn, phụ nữ mang thai bị trầm cảm có nhiều nguy cơ phá thai và tự tử. Các biến chứng mang thai như tiền sản giật cũng có liên quan đến trầm cảm nếu không được điều trị

Một thử nghiệm tại trung các trung tâm y tế của các quốc gia lớn cho thấy phụ nữ ngừng điều trị trầm cảm có khả năng tái phát thường xuyên hơn so với những người duy trì sử dụng thuốc. Trong đó, 68% trường hợp ngưng dùng thuốc bị tái phát trầm trọng hơn so với chỉ 26% phụ nữ duy trì uống thuốc và những người ngừng dùng thuốc có nguy cơ phải nhập viện nhiều gấp 3 lần do gặp biến chứng.

>> Chớ xem thường chứng trầm cảm khi mang thai

Trầm cảm trước sinh có thể gây hại gì cho em bé?

Bệnh trầm cảm trước – sinh mối nguy hại cho cả mẹ lẫn con. Một phụ nữ bị trầm cảm thường không có sức mạnh thể chất hay không mong muốn chăm sóc đầy đủ cho bản thân hoặc em bé của mình. Những bà mẹ bị trầm cảm có thể gặp các rủi ro như đẻ non, em bé sơ sinh có trọng lượng thấp và gặp các vấn đề về sự phát triển cả thể chất và trí tuệ sau này.

Nếu mẹ phải dùng thuốc chống trầm cảm trong giai đoạn mang thai, một số bé sinh ra thường khó chịu, thở gấp, hay run, bú kém. Trẻ sinh ra từ các bà mẹ bị trầm cảm thường chậm phát triển dễ trở nên thụ động, không có tính độc lập, tâm trạng dễ bị kích động nhiều hơn so với trẻ sinh ra từ các bà mẹ khỏe mạnh bình thường nên có nguy cơ mắc các chứng tăng động hoặc tự kỷ cao.

Có thuốc nào an toàn để điều trị trầm cảm trong khi mang thai không?

Thuốc điều trị trầm cảm phải được sử dụng suốt một thời gian dài mới có thể nhìn thấy được hiệu quả. Vì thế, hiện nay có rất nhiều cuộc tranh luận xung quanh vấn đề an toàn và ảnh hưởng của thuốc chống trầm cảm trong thai kỳ. Một số nghiên cứu cho thấy rằng, một vài loại thuốc điều trị trầm cảm có mối liên quan đến các vấn đề như dị dạng, bệnh tim, tăng huyết áp hay trọng lượng thấp ở trẻ sơ sinh.

Chúng ta nên biết rằng hầu hết các loại thuốc đều được qua nhau thai và tiếp cận với thai nhi. Các loại thuốc điều trị trầm cảm hiện nay rất đa dạng, nên chưa thể có cơ sở nào khẳng định đầy đủ thuốc nào gây nguy hiểm hay thuốc nào là an toàn cho bà bầu.

Tuy nhiên, chứng trầm cảm nếu không được điều trị cũng có thể dẫn tới những hậu quả vô cùng nghiêm trọng, thậm chí ảnh hưởng tới tính mạng của cả mẹ và con. Chính vì vậy, chúng ta phải cân nhắn giữa lợi ích và rủi ro trước khi điều trị bằng thuốc trong giai đoạn nhạy cảm này. Trong trường hợp cần điều trị, nên xem xét loại thuốc có ít nguy cơ đối với thai nhi nhất.  Ngoài ra, hãy nhớ rằng bạn cần phải cân nhắc khả năng của các vấn đề trong tương lai so với các vấn đề có thể xảy ra ngay bây giờ nếu bệnh trầm cảm của bạn không được điều trị như ý muốn.

• Nếu bạn bị trầm cảm nhẹ bác sĩ nên nói chuyện với bạn về việc áp dụng trị liệu tâm lý.
• Nếu bạn bị trầm cảm ở mức trung bình, bác sỹ có thể xem xét thay thế một loại thuốc có nguy cơ thấp hơn cho em bé đồng thời kết hợp liệu pháp CBT – liệu pháp nhận thức hành vi
• Nếu bạn bị trầm cảm nặng, bác sĩ nên cân nhắc xem thuốc đã hoạt động tốt như thế nào cho bạn trong quá khứ và liệu bạn có thể tái phát hay không. Họ sẽ thảo luận về những rủi ro đối với em bé của bạn chống lại các nguy cơ ngừng thuốc hoặc chuyển sang loại nguy cơ thấp mới và áp dụng thêm liệu pháp CBT

Phương pháp an toàn để điều trị trầm cảm trong khi mang thai là gì?

Với những tranh cãi liên quan đến việc sử dụng thuốc chống trầm cảm trong khi mang thai, nhiều phụ nữ quan tâm đến những cách khác để giúp điều trị trầm cảm. Như đã đề cập ở trên, các nhóm hỗ trợ, liệu pháp tâm lý  là lựa chọn thay thế cho việc sử dụng thuốc khi điều trị trầm cảm ở mức độ nhẹ đến trung bình.

Nếu bạn không cảm thấy thoải mái khi nói chuyện với một chuyên viên y tế thì hãy tìm người khác để nói chuyện, đó có thể là chồng là cha mẹ của bạn hay cả những người bạn thân của mình. Hãy nói ra tất cả những tâm sự của bạn để được chia sẻ và thấu hiểu. Đừng bao giờ cố gắng đối mặt với trầm cảm một mình.

Thiếu ngủ ảnh hưởng rất lớn đến khả năng  ghi nhớ và nhận thức hằng ngày của trí não. Vì thế bạn nên cố gắng thiết lập lại kế hoạch công việc và nghỉ ngơi hợp lý.

Người ta cũng nhận thấy, chức năng đường ruột và hệ khuẩn chí đường ruột có vai trò rất quan trọng đối với chức năng não bộ. Một hệ khuẩn chí và đường ruột tốt có thể giúp não bộ khỏe mạnh hơn. Chính vì vậy mà hiện nay, các nhà khoa học còn hướng tới một phương pháp hữu ích và đặc biệt an toàn khác đó là sử dụng các lợi khuẩn đường ruột đặc biệt có tác dụng điều hòa và cải thiện các triệu chứng rối loạn tâm thần kinh, còn được gọi là (psychobiotics). Đặc biệt, một nghiên cứu tại Đại học McMaster đã cho thấy mối tương quan giữa men vi sinh chứa các chủng lợi khuẩn Probiotics đặc hiệu có tác dụng giảm triệu chứng của trầm cảm.

Nghiên cứu thí điểm này gồm 44 người lớn bị IBS và bị trầm cảm từ mức nhẹ tới trung bình. Họ được theo dõi trong thời gian 10 tuần. Một nửa số người tham gia dùng Bifidobacterium longum NCC3001 hàng ngày trong khi nửa còn lại dùng giả dược. Kết quả cho thấy, 64% bệnh nhân trong nhóm dùng probiotic giảm điểm số trầm cảm so với tỉ lệ 32% ở nhóm dùng giả dược.

Bác sĩ Premysl Bercik, phó giáo sư về nội khoa tại Đại học McMaster cho biết: “Nghiên cứu này cho thấy probiotic có thể cải thiện cả triệu chứng trầm cảm và các vấn đề tâm lý ở bệnh nhân IBS. Nó mở ra hướng mới cho việc điều trị các rối loạn chức năng ruột và các bệnh tâm thần”. Nghiên cứu được đăng trên tờ Gastroenterology.

Đây là một giải pháp mới mang tính an toàn cao. Bạn có thể tìm hiểu về loại men vi sinh có tác dụng đặc hiệu đối với trầm cảm “Tại Đây”. Nhưng khi mắc trầm cảm nặng, quan trọng nhất vẫn là điều trị theo hướng dẫn của bác sỹ.

Phát hiện trầm cảm khi mang thai là một điều rất khó khăn, nhiều thai phụ không biết hoặc giấu đi việc mình mang bệnh, nên khi bệnh được phát hiện thì thường đã ở mức độ nặng và để lại những hậu quả nghiêm trọng.

Trầm cảm ở phụ nữ khi mang thai – nhiều nguy hiểm tiềm tàng

Dấu hiệu thai phụ mắc trầm cảm

Tùy thuộc vào mức độ bệnh mà thai phụ sẽ có những biểu hiện khác nhau. Một số biểu hiện bệnh lý trầm cảm khi mang thai phổ biến như:

• Hay quên và giảm khả năng tập trung công việc cũng như các vấn đề cuộc sống
• Không quyết đoán: Đứng trước một vấn đề thai phụ khó có thể đưa ra quyết định hay sự lựa chọn của mình.
• Tâm trạng lo lắng: Giống như những bệnh nhân mang bệnh lý trầm cảm thì phụ nữ khi mang thai cũng luôn thường trực tâm trạng lo lắng, sợ hãi, ở phụ nữ mang thai thì những lo lắng bắt nguồn từ tưởng tượng về đứa con trong bụng, lo lắng xem con có khỏe không, có bình thường không.. tạo nên áp lực quá lớn cho thai phụ.

  Tâm trạng lo âu, lo lắng là những biểu hiện của trầm cảm khi mang thai

• Tê liệu cảm xúc bản thân: Thai phụ thường không thể hiện rõ ràng về cảm xúc vui buồn của bản thân, không muốn gần gũi những người xung quanh kể cả chồng. điều này ảnh hưởng không nhỏ, làm cho bệnh ngày càng trầm trọng.
• Rối loạn giấc ngủ: Khó ngủ là vấn đề bình thường của phụ nữ khi mang thai, nhưng khi có những dấu hiệu như mộng du, ác mộng thì cần xem xét đến bệnh lý trầm cảm.
• Dễ cáu gắt, thay đổi cảm xúc
• Mệt mỏi, căng thẳng lo âu kéo dài do sự thay đổi nội tiết tố estrogen trong quá trình mang thai.
• Nhạy cảm, cảm giác tội lỗi bao trùm lên thai phụ
• Thường xuyên nghĩ đến cái sự bỏ cuộc, cái chết để giải thoát cho bản thân.

Nguyên nhân của trầm cảm khi mang thai

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến trầm cảm khi mang thai. Hiểu được các nguyên nhân gây ra bệnh lý sẽ giúp phòng và tránh được bệnh lý trầm cảm khi mang thai. Dưới đây là những nguyên nhân chủ yếu:

• Do thay đổi hormone: Phụ nữ khi mang thai sẽ có những thay đổi về nội tiết tố Estrogen gây ra những rồi loạn, thay đổi trong cảm xúc và tâm lý, thai phụ nhạy cảm hơn với các vấn đề xảy ra, thường đây là những suy nghĩ tiêu cực do chính bản thân thai phụ nghĩ ra, nếu không được định hướng và giải tỏa tâm lý thai phụ sẽ dễ mắc bệnh lý trầm cảm.
• Do chưa chuẩn bị tâm lý để làm mẹ: Những phụ nữ mang thai ngoài ý muốn hoặc kết hôn khi còn quá trẻ sẽ phải đối mặt với áp lực tâm lý rất lớn đó là làm mẹ. Do bản thân thai phụ chưa sẵn sàng tâm lý hoặc chưa đủ chín chắn, va vấp để làm tốt thiên chức của mình. Một số nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ cho biết những phụ nữ kết hôn ở độ tuổi vị thành niên có nguy cơ mắc trầm cảm khi mang thai cao hơn phụ nữ đã chín chắn về tuổi đời. Ngoài ra ở một số phụ nữ, việc mang thai khi chưa chuẩn bị tâm lý còn mang lại cho họ quá nhiều những rắc rối và phiền toái trong cuộc sống như các vấn đề về công việc, tài chính và các mối quan hệ…Từ đó gây ra nhiều lo lắng và căng thẳng cho thai phụ dẫn đến bệnh lý trầm cảm.

Chưa chuẩn bị tâm lý để mang thai dễ gây ra bệnh lý trầm cảm

• Do yếu tố di truyền: Có nhiều nghiên cứu đã cho biết ADN là tác nhân gây ra bệnh lý trầm cảm ở phụ nữ mang thai. Nếu trong gia đình có người thân bị trầm cảm khi sinh thì thai phụ sẽ dễ mắc bệnh trầm cảm hơn  người bình thường. Nên trước khi mang thai cần hiểu và biết vấn đề di truyền của gia đình để chuẩn bị những tâm lý tốt nhất để phòng tránh bệnh lý nguy hiểm này.
• Do khó khăn trong các mối quan hệ: Trong mối quan hệ gia đình, nếu việc mang thai không nhận được sự đồng tình của người thân đặc biệt là chồng thì sẽ khiến cho người phụ nữ dễ mắc bệnh lý trầm cảm hơn. Vấn đề này thường đẩy người phụ nữ vào cảnh không có lối thoát, dễ hình thành những hành vi tự làm hại bản thân của người bệnh.
• Do những vấn đề không tốt xảy ra với thai nhi : Đối với thai phụ có thai nhi gặp vấn đề không tốt như chậm phát triển, dị tật, động thai thì khả năng bị trầm cảm của thai phụ là rất cao. Xuất phát từ sự thương con, bế tắc và suy nghĩ tiêu cực quá nhiều dẫn đến những tổn thương tâm lý và trí não của thai phụ. Điều này là nguyên nhân gây ra trầm cảm khi mang thai của thai phụ.
• Do những biến cố trước đó thai phụ gặp phải: Những vấn đề vô sinh hoặc sảy thai trước đó gây ra cho thai phụ những lo lắng, và sợ hãi về sự an toàn của thai nhi. Từ đó sẽ gây những tổn thương nhất định về tâm lý khi mang thai dễ dẫn đến bệnh lý trầm cảm.
• Do bị lạm dụng tình dục và những vấn đề tâm lý trước đó : Những thai phụ có quá khứ bị lạm dụng tình dục hoặc bị bố mẹ, người thân bỏ rơi sẽ dễ bị tổn thương về tâm lý. Đã sẵn mang những vấn đề bản thân từ trước, cộng với sự thay đổi về tâm sinh lý khi mang thai khiến thai phụ mệt mỏi, không lối thoát. Là nguyên nhân gây bệnh lý trầm cảm khi mang thai.

Những chấn động tâm lý gây ra nhiều nguy cơ trầm cảm cho phụ nữ mang thai

• Vấn đề kinh tế và tài chính: Đối với những gia đình không có đầy đủ về kinh tế và tài chính thì vấn đề này gây cho thai phụ những lo lắng và căng thẳng khi mang thai. Suy nghĩ không có tiền, sợ con khổ, sợ không nuôi được con luôn thường trực trong đầu thai phụ dẫn đến nguy cơ cao mắc bệnh lý trầm cảm.

Hậu quả của trầm cảm khi mang thai

Không nên coi thường chứng trầm cảm khi mang thai ở phụ nữ vì Bệnh lý trầm cảm không chỉ gây ra những tổn thương tâm lý cho thai phụ mà còn gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho thai nhi và trẻ sơ sinh. Dưới đây là những hậu quả của trầm cảm:

Trầm cảm gây ra những hệ lụy nguy hiểm cho cả mẹ và bé

Đối với thai nhi và trẻ sơ sinh

• Dẫn đến nguy cơ sảy thai, đẻ non trước 36 tuần, thai nhi phát triển không tốt, những dị tật thai nhi đặc biệt là tật hở hàm ếch ở trẻ ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống của trẻ sau này
• Thai nhi kém phát triển cả về trí tuệ lẫn thể chất mà điều thường thấy là cân nặng của trẻ sau sinh thường thấp,  ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ sau này như khả năng thích ứng với môi trường thấp, gia tăng nguy cơ mắc các bênh suy hô hấp và đau nhức cơ thể.

Đối với thai phụ

• Thai phụ mang bệnh lý trầm cảm dễ gây ra những rủi ro như tự tử, từ bỏ thai nhi. Tâm lý lo lắng bất an rất dễ đưa thai phụ vào những ý nghĩ tiêu cực gây hại cho chính bản thân và thai nhi
• Gia tăng nguy cơ trầm cảm sau sinh. Một số áp lực quá lớn khiến thai phụ có thể sử dụng bia rượu và các chất kích thích ảnh hưởng đến sức khỏe đường ruột và trí não của người phụ nữ
• Trải qua những rối loạn về tâm lý khiến thai phụ không tự chăm sóc tốt cho bản thân minh gây ra nhiều bệnh lý khác, ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình, mà nặng nề nhất là ly hôn.
• Không có khả năng chăm sóc tốt cho con, không gần gũi gắn bó với con, gây ra ảnh hưởng đến cả tính cách của con trẻ sau này.

Cách phòng chống bệnh trầm cảm khi mang thai

Để tránh những hậu quả nghiêm trọng của bệnh lý trầm cảm, phụ nữ mang thai có dấu hiệu trầm cảm cần được phát hiện sớm để có những phác đồ điều trị trầm cảm phù hợp. Trước khi để bệnh lý tấn công mình, thai phụ cần tìm hiểu rõ về biểu hiện, nguyên nhân của bệnh để giúp bản thân mình có những biện pháp phòng chống tốt nhất cho bệnh. Dưới đây là một số biện pháp các thai phụ có thể tham khảo:

Thói quen sống lành mạnh, yêu đời giúp phòng tránh bệnh lý trầm cảm

• Nâng cao tình cảm gia đình: Đây là điều quan trọng giúp thai phụ luôn giữ được tinh thần tốt, lạc quan để chiến đấu với thời kkì mang thai nhiều áp lực tiềm tàng
• Điều chỉnh hành vi, lối sống giúp thai phụ cân bằng những áp lực trong cuộc sống nhất là tránh xa bệnh lý trầm cảm. Những việc làm hàng ngày tuy đơn giản nhưng  giúp thai phụ cân bằng cuộc sống hiệu quả như: Đọc sách, nghe nhạc,làm những điều mình thích, rèn luyện sức khỏe nhẹ nhàng, chăm sóc da, chăm sóc sắc đẹp….
• Hãy luôn nhớ mình đang sống trong hiện tại, không nên lo lắng về những vấn đề của tương lai, sẽ tránh được việc gây áp lực cho mình ảnh hưởng đến sức khỏe của thai nhi.
• Khi có bất kỳ những suy nghĩ tiêu cực nào thì cần tìm đến bác sĩ tâm lý để giải tỏa lo lắng, căng thẳng, giúp định hướng bản thân vào những việc cho lợi cho bản thân và thai nhi.

Trầm cảm là một trong những vấn đề thai phụ thường gặp phải khi mang thai. Chớ xem thường bệnh lý này vì nó gây ra rất nhiều hệ lụy cho bản thân gia đình và xã hội. Hơn hết thai phụ cũng như gia đình cần chuẩn bị cho mình những kiến thức tốt nhất để phòng và tránh căn bệnh nguy hiểm này.

>>Thực hiện bài test để biết mình mắc trầm cảm hay không?

Benhlytramcam.vn

Phát hiện trầm cảm khi mang thai là điều khó!

Theo thống kê của viện nghiên cứu Mỹ, cứ 10 thai phụ thì thì có ít nhất 1 trường hợp mắc trầm cảm, tuy nhiên con số thực tế cao hơn rất nhiều bởi hầu hết các thai phụ đều không biết bản thân mình đã mắc chứng trầm cảm này hoặc giấu tâm trạng cảm giác thực của mình cho người khác biết. Chính bởi vậy nên gia đình càng khó phát hiện được thai phụ mắc trầm cảm và đã có không ít các trường hợp thai phụ tự sát thương tâm hoặc chuyện đau lòng khác.

Trầm cảm khi mang thai nếu phát hiện được sớm có thể giúp tinh thần người mẹ tốt hơn rất nhiều sau một vài tháng vật lộn với căn bệnh này nhưng nếu không được phát hiện sớm bệnh khó tự khỏi và sẽ kéo dài có khi sau sinh.

Để phát hiện được sớm và giúp hạn chế điều đáng tiếc xảy ra thì bản thân người bị bệnh cần hiểu được mức độ quan trọng cũng như báo cho bác sĩ và người nhà biết được tình trạng thực của mình.

>>Xem thêm: “Bài test đánh giá mức độ trầm cảm”

Dấu hiệu trầm cảm khi mang thai

Dựa vào các dấu hiệu trầm cảm sớm mà thai phụ và người nhà có thể biết được rằng người mẹ có đang mắc trầm cảm không. Thường thì ở  mỗi người mắc trầm cảm mức độ và sự thay đổi tâm trạng khác nhau tuy nhiên chúng đều có những điểm chung nhất định. Khi người mang thai có những dấu hiệu dưới đây thì rất có thể họ đã mắc chứng trầm cảm trước sinh:

• Giảm khả năng ghi nhớ và tập trung: Nếu ngày trước họ rất dễ tập trung và ghi nhớ vấn đề thì khi trầm cảm dấu hiệu đầu tiên có thể có là hay quên, không thể tập trung và khó nhớ các vấn đề sự việc.
• Khó quyết đoán: dễ bị lung lay nên rất khó để đưa ra những quyết định.
• Tâm trạng lo lắng: đặc biệt là lo lắng thái quá về cả thai kỳ lo xem con có khỏe mạnh không, sử dụng cái này có tốt không, liệu sinh bé ra như nào, mình có làm mẹ được không…. Chính vì tâm trạng suy nghĩ và lo lắng quá nhiều này tạo ra áp lực cực lớn cho mẹ bầu.
• Tê liệt cảm xúc: không thể hiện rõ vui buồn, không muốn gần gũi chồng, không thích người khác quan tâm….
• Khó chịu với mọi thứ xung quanh mặc dù mọi thứ đều rất bình thường, dễ dàng cáu gắt
• Rối loạn giấc ngủ: khó ngủ là vấn đề liên quan đến mang thai nhưng nếu gặp phải các vấn đề khác như mộng du, ác mộng… thì cũng có thể là dấu hiệu trầm cảm khi mang thai.
• Mệt mỏi: người mang thai đã mệt hơn người bình thường nhưng nếu bị trầm cảm thì người bệnh có thể thấy lúc nào cũng mệt mỏi vô cùng.
• Cảm giác thất bại, tội lỗi, buồn dai dẳng mà không biết vì sao
• Thường xuyên suy nghĩ đến cái chết, tự tử trong tưởng tượng hoặc tự tử. Đây là dấu hiệu khi trầm cảm đã nặng.
• Khi có những dấu hiệu trên bản thân thai phụ không được giấu diếm và người nhà cần quan tâm phát hiện sớm ra tình trạng bệnh của thai phụ để tìm ra hướng giải quyết điều trị tốt nhất.

Hậu quả trầm cảm khi mang thai

Đối với thai nhi:

• Nguy cơ sảy thai, đẻ non hoặc thai phát triển không tốt.
• Sau sinh trẻ có nguy cơ mắc các bệnh lý về tự kỷ, trầm cảm, chậm phát triển

Đối với thai phụ:

• Ảnh hưởng lớn tới sức khỏe khi mang thai
• 50% tiếp tục bị trầm cảm sau sinh
• Trường hợp trầm cảm nặng khi mang thai có thể tự tử, tự giết con…

Điều trị chứng trầm cảm khi mang thai

Điều trị trầm cảm khi mang thai sẽ dễ dàng hơn khi để bệnh kéo dài đến sau sinh. Tuy nhiên việc điều trị cần phối hợp tốt giữa các bác sĩ chuyên ngành sản khoa, nội khoa, tâm thần và gia đình.

Khi tiến hành điều trị, thai phụ sẽ được các bác sĩ tư vấn kỹ về các nguy cơ ảnh hưởng của chứng trầm cảm lên sức khỏe thai phụ và em bé, phương pháp điều trị áp dụng.

Ngoài các bác sĩ chuyên môn thì gia đình là điều rất quan trọng để giúp thai phụ thoát ra khỏi chứng trầm cảm này. Gia đình cần luôn ở bên chia sẻ, tâm sự, động viên tạo tâm lý tốt cho người bệnh. Bên cạnh đó bản thân thai phụ cần thay đổi và điều chỉnh lối sống hành vi, cụ thể là bỏ rượu thuốc lá và các thói quen xấu.

Benhlytramcam.vn