Trầm cảm ở người cao tuổi

Trầm cảm ở người cao tuổi là khá phổ biến. Theo thống kê trầm cảm ảnh hưởng đến khoảng 6 triệu người Mỹ tuổi từ 65 tuổi trở lên. Nhưng chỉ có 10% được điều trị trầm cảm nguyên nhân có thể là do người cao tuổi thường biểu hiện các triệu chứng trầm cảm khác nhau và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác. 

Trầm cảm ở người cao tuổi khác trầm cảm ở người trẻ tuổi

Trầm cảm ảnh hưởng đến người lớn tuổi khác với những người trẻ. Ở người cao tuổi, trầm cảm thường xảy ra cùng với các bệnh lý khác và kéo dài lâu hơn.

Trầm cảm ở người cao tuổi có liên quan đến tăng nguy cơ mắc bệnh tim và tăng nguy cơ tử vong do bệnh tật. Đồng thời, trầm cảm làm giảm khả năng hồi phục các bệnh khác ở người cao tuổi. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự hiện diện của bệnh trầm cảm ở người cao tuổi khi có các bệnh lý khác làm tăng đáng kể khả năng tử vong do những căn bệnh này. Trầm cảm cũng có liên quan đến tăng nguy cơ tử vong sau một cơn đau tim . Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo rằng một người cao tuổi mà bạn biết nếu mắc trầm cảm cần được đánh giá và điều trị ngay cả khi trầm cảm là nhẹ.

Các bác sĩ có thể đưa ra hoàng loạt các câu hỏi tiêu chuẩn để chẩn đoán trầm cảm từ đó đánh giá và đưa ra phương hướng điều trị cho người cao tuổi hợp lý nhất kết hợp cùng với việc điều trị các bệnh lý khác. Các bác sĩ chuyên môn khuyến cáo người cao tuổi thường xuyên khám sàng lọc trầm cảm.

Trầm cảm cũng làm tăng nguy cơ tự tử ở người cao tuổi, đặc biệt là ở người da trắng già. Tỷ lệ tự sát do trầm cảm ở những người tuổi từ 80-84 gấp đôi so với dân số nói chung. Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia coi trầm cảm ở người từ 65 tuổi trở lên là một vấn đề lớn của sức khỏe cộng đồng.

Khoảng 15% người cao tuổi có triệu chứng trầm cảm. Bản thân tuổi tác không phải là nguyên nhân gây ra trầm cảm mà là xã hội, tình trạng góa bụa, bệnh lý mãn tính đã thúc đẩy trầm cảm ở người cao tuổi. Đặc biệt là tỷ lệ tái phát trầm cảm ở người cao tuổi là rất cao.

Một điểm lưu ý khác là bản thân người cao tuổi không nhận ra hoặc bỏ lỡ các dấu hiệu của bệnh trầm cảm chính vì vậy gia đình và bác sĩ cũng không phát hiện sớm được bệnh. Việc không được điều trị sớm khiến cho bệnh trở nên trầm trọng hơn và nhiều người cao tuổi đã tự đấu tranh rằng mình khỏe và không cần điều trị.

>> Vậy “Bệnh trầm cảm là gì?”

Các yếu tố nguy cơ gây trầm cảm ở người cao tuổi là gì?

Các yếu tố làm tăng nguy cơ trầm cảm ở người già bao gồm:

• Là nữ giới
• Là người độc thân, chưa lập gia đình, ly dị, hoặc góa vợ/chồng
• Thiếu sự quan tâm của gia đình, của xã hội
• Cuộc sống căng thẳng, thiếu thốn
• Các tình trạng cơ thể mắc các bệnh lý như đột quỵ , tăng huyết áp , rung tâm nhĩ , tiểu đường , ung thư , mất trí nhớ và đau mãn tính làm tăng thêm nguy cơ trầm cảm.
• Tiền sử gia đình có người bị rối loạn trầm cảm
• Cơ thể gặp các chấn thương: cắt cụt , phẫu thuật ung thư , hoặc đau tim…..
• Người có lịch sử bị trầm cảm
• Người làm dụng hóa chất

Điều trị trầm cảm ở người cao tuổi

Một số lựa chọn của bác sĩ cho điều trị trầm cảm ở người cao tuổi bao gồm: tâm lý trị liệu hoặc sử dụng thuốc, hoặc liệu pháp electroconvulsive hoặc các hình thức kích thích não mới hơn (chẳng hạn như kích thích từ xuyên sọ lặp đi lặp lại (rTMS), kích thích thần kinh phế vị (VNS)).

Tùy thuộc vào tình trạng bệnh nhân bác sĩ có thể chỉ định nhiều phương pháp kết hợp.

Thuốc chống trầm cảm

Thuốc chống trầm cảm có thể hữu ích ở người lớn tuổi mặc dù so với người trẻ tuổi thì việc đáp ứng thuốc là khó khăn hơn. Việc kê đơn thuốc được bác sĩ xem xét cẩn thận bởi nguy cơ tác dụng phụ hoặc phản ứng tiềm năng với các thuốc khác. Ví dụ, một số thuốc chống trầm cảm lớn tuổi như amitriptyline và imipramine có thể gây mê, có thể gây nhầm lẫn hoặc gây giảm huyết áp đột ngột khi một người đứng lên điều đó có thể dẫn đến té ngã và gãy xương việc này cần được bác sĩ điều trị cảnh báo.

Thuốc chống trầm cảm có thể phải mất nhiều thời gian hơn để có hiệu quả ở người lớn tuổi hơn so với những người trẻ tuổi. Vì người cao tuổi nhạy cảm hơn với thuốc, trước tiên bác sĩ có thể kê đơn liều thấp hơn. Nói chung, thời gian điều trị trầm cảm ở người cao tuổi dài hơn so với bệnh nhân trẻ.

Liệu pháp tâm lý

Liệu pháp tâm lý được đánh giá hữu ích cho người cao tuổi mắc trầm cảm. Liệu pháp tâm lý đặc biệt có lợi cho những người đã chịu đựng những căng thẳng lớn (như mất bạn bè và gia đình, di dời nhà và các vấn đề về sức khỏe) hoặc những người không muốn uống thuốc và chỉ có triệu chứng nhẹ đến trung bình. Nó cũng rất hữu ích cho những người không thể dùng thuốc vì tác dụng phụ, tương tác với các loại thuốc khác, hoặc các bệnh y tế khác.

Tâm lý trị liệu ở người lớn tuổi có thể giải quyết một loạt các hậu quả về chức năng và xã hội của trầm cảm. Nhiều bác sĩ khuyên bạn nên sử dụng liệu pháp tâm lý kết hợp với thuốc chống trầm cảm.

Liệu pháp Electroconvulsive (ECT)

ECT có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc điều trị trầm cảm ở người lớn tuổi. Khi bệnh nhân lớn tuổi không thể dùng thuốc chống trầm cảm truyền thống vì tác dụng phụ hoặc tương tác với các thuốc khác, khi trầm cảm rất nghiêm trọng và cản trở hoạt động cơ bản hàng ngày (như ăn uống, tắm rửa và chải chuốt), hoặc khi có nguy cơ tự tử cao thì ECT thường là lựa chọn điều trị an toàn và hiệu quả.

Điều gì ảnh hưởng đến điều trị trầm cảm ở người cao tuổi?

Sự kỳ thị gắn liền với bệnh tâm thần và điều trị tâm thần thậm chí còn mạnh mẽ hơn ở người già so với những người trẻ tuổi. Sự kỳ thị này có thể khiến người cao tuổi không thừa nhận rằng họ đang mắc bệnh, họ coi các triệu chứng trầm cảm là phản ứng “bình thường” đối với sự căng thẳng, tổn thất hoặc quá trình lão hóa. Chính vì vậy họ bỏ qua nó và không điều trị.

Quá trình điều trị ở người cao tuổi gặp nhiều khó khăn vì tác dụng phụ hoặc chi phí. Bên cạnh đó các bệnh lý khác có thể ảnh hưởng lớn đến hiệu quả của quá trình điều trị.

Nghiện rượu và lạm dụng các chất khác có thể gây ra hoặc làm trầm cảm thêm trầm cảm và cản trở việc điều trị hiệu quả. Và các sự kiện cuộc sống không hạnh phúc bao gồm cả cái chết của gia đình hoặc bạn bè, nghèo đói, và cô lập cũng có thể ảnh hưởng đến động cơ của người đó để tiếp tục điều trị.

Nguồn: webmd.com