Theo Hiệp hội Sản phụ khoa Mỹ (ACOG) có khoảng 14 -23% phụ nữ có dấu hiệu trầm cảm trước sinh hay còn gọi là trầm cảm cận sản hoặc trầm cảm khi mang thai. Trầm cảm không được điều trị có thể tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho mẹ và bé.
Mục lục bài viết
Trầm cảm trước sinh mối nguy hại cho cả mẹ lẫn con
Trầm cảm trước sinh ảnh hưởng gì đến bà mẹ đang mang thai?
Đối với các thai phụ trầm cảm trước khi sinh nếu không được quan tâm và điều trị kịp thời có thể dẫn đến tình trạng suy kiệt cơ thể, cân nặng sụt giảm, sức đề kháng yếu và dễ mắc các bệnh lây nhiễm do vi khuẩn, vi rút kí sinh trong môi trường.
Hơn nữa, một số bà bầu bị trầm cảm còn tìm đến rượu hay thuốc lá đề giải tỏa căng thẳng của bản thân nhưng điều này chỉ càng khiến cho tinh thần kiệt quệ hơn mà thôi.
Sự bốc đồng cao hơn, tương tác xã hội không thích nghi, và những khó khăn về nhận thức, hành vi và cảm xúc đã được chứng minh xảy ra.
Quan trọng hơn, phụ nữ mang thai bị trầm cảm có nhiều nguy cơ phá thai và tự tử. Các biến chứng mang thai như tiền sản giật cũng có liên quan đến trầm cảm nếu không được điều trị
Một thử nghiệm tại trung các trung tâm y tế của các quốc gia lớn cho thấy phụ nữ ngừng điều trị trầm cảm có khả năng tái phát thường xuyên hơn so với những người duy trì sử dụng thuốc. Trong đó, 68% trường hợp ngưng dùng thuốc bị tái phát trầm trọng hơn so với chỉ 26% phụ nữ duy trì uống thuốc và những người ngừng dùng thuốc có nguy cơ phải nhập viện nhiều gấp 3 lần do gặp biến chứng.
>> Chớ xem thường chứng trầm cảm khi mang thai
Trầm cảm trước sinh có thể gây hại gì cho em bé?
Bệnh trầm cảm trước – sinh mối nguy hại cho cả mẹ lẫn con. Một phụ nữ bị trầm cảm thường không có sức mạnh thể chất hay không mong muốn chăm sóc đầy đủ cho bản thân hoặc em bé của mình. Những bà mẹ bị trầm cảm có thể gặp các rủi ro như đẻ non, em bé sơ sinh có trọng lượng thấp và gặp các vấn đề về sự phát triển cả thể chất và trí tuệ sau này.
Nếu mẹ phải dùng thuốc chống trầm cảm trong giai đoạn mang thai, một số bé sinh ra thường khó chịu, thở gấp, hay run, bú kém. Trẻ sinh ra từ các bà mẹ bị trầm cảm thường chậm phát triển dễ trở nên thụ động, không có tính độc lập, tâm trạng dễ bị kích động nhiều hơn so với trẻ sinh ra từ các bà mẹ khỏe mạnh bình thường nên có nguy cơ mắc các chứng tăng động hoặc tự kỷ cao.
Có thuốc nào an toàn để điều trị trầm cảm trong khi mang thai không?
Thuốc điều trị trầm cảm phải được sử dụng suốt một thời gian dài mới có thể nhìn thấy được hiệu quả. Vì thế, hiện nay có rất nhiều cuộc tranh luận xung quanh vấn đề an toàn và ảnh hưởng của thuốc chống trầm cảm trong thai kỳ. Một số nghiên cứu cho thấy rằng, một vài loại thuốc điều trị trầm cảm có mối liên quan đến các vấn đề như dị dạng, bệnh tim, tăng huyết áp hay trọng lượng thấp ở trẻ sơ sinh.
Chúng ta nên biết rằng hầu hết các loại thuốc đều được qua nhau thai và tiếp cận với thai nhi. Các loại thuốc điều trị trầm cảm hiện nay rất đa dạng, nên chưa thể có cơ sở nào khẳng định đầy đủ thuốc nào gây nguy hiểm hay thuốc nào là an toàn cho bà bầu.
Tuy nhiên, chứng trầm cảm nếu không được điều trị cũng có thể dẫn tới những hậu quả vô cùng nghiêm trọng, thậm chí ảnh hưởng tới tính mạng của cả mẹ và con. Chính vì vậy, chúng ta phải cân nhắn giữa lợi ích và rủi ro trước khi điều trị bằng thuốc trong giai đoạn nhạy cảm này. Trong trường hợp cần điều trị, nên xem xét loại thuốc có ít nguy cơ đối với thai nhi nhất. Ngoài ra, hãy nhớ rằng bạn cần phải cân nhắc khả năng của các vấn đề trong tương lai so với các vấn đề có thể xảy ra ngay bây giờ nếu bệnh trầm cảm của bạn không được điều trị như ý muốn.
- Nếu bạn bị trầm cảm nhẹ bác sĩ nên nói chuyện với bạn về việc áp dụng trị liệu tâm lý.
- Nếu bạn bị trầm cảm ở mức trung bình, bác sỹ có thể xem xét thay thế một loại thuốc có nguy cơ thấp hơn cho em bé đồng thời kết hợp liệu pháp CBT – liệu pháp nhận thức hành vi
- Nếu bạn bị trầm cảm nặng, bác sĩ nên cân nhắc xem thuốc đã hoạt động tốt như thế nào cho bạn trong quá khứ và liệu bạn có thể tái phát hay không. Họ sẽ thảo luận về những rủi ro đối với em bé của bạn chống lại các nguy cơ ngừng thuốc hoặc chuyển sang loại nguy cơ thấp mới và áp dụng thêm liệu pháp CBT
Phương pháp an toàn để điều trị trầm cảm trong khi mang thai là gì?
Với những tranh cãi liên quan đến việc sử dụng thuốc chống trầm cảm trong khi mang thai, nhiều phụ nữ quan tâm đến những cách khác để giúp điều trị trầm cảm. Như đã đề cập ở trên, các nhóm hỗ trợ, liệu pháp tâm lý là lựa chọn thay thế cho việc sử dụng thuốc khi điều trị trầm cảm ở mức độ nhẹ đến trung bình.
Nếu bạn không cảm thấy thoải mái khi nói chuyện với một chuyên viên y tế thì hãy tìm người khác để nói chuyện, đó có thể là chồng là cha mẹ của bạn hay cả những người bạn thân của mình. Hãy nói ra tất cả những tâm sự của bạn để được chia sẻ và thấu hiểu. Đừng bao giờ cố gắng đối mặt với trầm cảm một mình.
Thiếu ngủ ảnh hưởng rất lớn đến khả năng ghi nhớ và nhận thức hằng ngày của trí não. Vì thế bạn nên cố gắng thiết lập lại kế hoạch công việc và nghỉ ngơi hợp lý.
Người ta cũng nhận thấy, chức năng đường ruột và hệ khuẩn chí đường ruột có vai trò rất quan trọng đối với chức năng não bộ. Một hệ khuẩn chí và đường ruột tốt có thể giúp não bộ khỏe mạnh hơn. Chính vì vậy mà hiện nay, các nhà khoa học còn hướng tới một phương pháp hữu ích và đặc biệt an toàn khác đó là sử dụng các lợi khuẩn đường ruột đặc biệt có tác dụng điều hòa và cải thiện các triệu chứng rối loạn tâm thần kinh, còn được gọi là (psychobiotics). Đặc biệt, một nghiên cứu tại Đại học McMaster đã cho thấy mối tương quan giữa men vi sinh chứa các chủng lợi khuẩn Probiotics đặc hiệu có tác dụng giảm triệu chứng của trầm cảm.
Nghiên cứu thí điểm này gồm 44 người lớn bị IBS và bị trầm cảm từ mức nhẹ tới trung bình. Họ được theo dõi trong thời gian 10 tuần. Một nửa số người tham gia dùng Bifidobacterium longum NCC3001 hàng ngày trong khi nửa còn lại dùng giả dược. Kết quả cho thấy, 64% bệnh nhân trong nhóm dùng probiotic giảm điểm số trầm cảm so với tỉ lệ 32% ở nhóm dùng giả dược.
Bác sĩ Premysl Bercik, phó giáo sư về nội khoa tại Đại học McMaster cho biết: “Nghiên cứu này cho thấy probiotic có thể cải thiện cả triệu chứng trầm cảm và các vấn đề tâm lý ở bệnh nhân IBS. Nó mở ra hướng mới cho việc điều trị các rối loạn chức năng ruột và các bệnh tâm thần”. Nghiên cứu được đăng trên tờ Gastroenterology.
Đây là một giải pháp mới mang tính an toàn cao. Bạn có thể tìm hiểu về loại men vi sinh có tác dụng đặc hiệu đối với trầm cảm “Tại Đây”. Nhưng khi mắc trầm cảm nặng, quan trọng nhất vẫn là điều trị theo hướng dẫn của bác sỹ.
Tư vấn trực tuyến